میزان رشد نقدینگی در سال آینده
تجارت نيوز/ يک اقتصاددان معتقد است که با سه قفله کردن اقتصاد نيز، نقدينگي ما رشد ۲۵ درصدي خواهد داشت و در سال آينده کسري بودجه بسيار زيادي خواهيم داشت؛ مرسوم است دولت با استفاده از منابع بانک مرکزي آن را تامين ميکند که تورمزا است. نرخ بيکاري ۱۲ ماهه منتهي به بهمن ماه سال جاري معادل ۳۷ درصد است، همچنين تا فصل پاييز امسال نرخ بيکاري جمعيت کشور به ۱۰٫۶ درصد رسيده و نرخ رشد اقتصادي نيز در ۹ ماهه ابتدايي امسال معادل منفي ۷٫۶ درصد است. بانک مرکزي نيز در آذر ماه سال جاري، حجم نقدينگي را ۲۲ هزار و ۶۲۳ هزار ميليارد ريال اعلام کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل (آذر ۹۸ نسبت به آذر ۹۷)، ۲۸٫۲ درصد افزايش نشان ميدهد. داود سوري، اقتصاددان در گفتگو با تجارتنيوز از احتمال کسري بودجه شديد در سال آينده سخن گفت و اظهار کرد: هيچ چشماندازي نيز از حل مشکل در بازار نفت وجود ندارد. شايد يک ميليون بشکه در روز نيز بسيار خوشبينانه باشد و الان صحبت از ۳۰۰ هزار بشکه است؛ حتي اگر اين مقدار هم به فروش برسد مشکل انتقال پول و خالص درآمد آن بسيار متفاوت است. وي افزود: از اين رو مشخصا ما در سال آينده کسري بودجه بسيار زيادي خواهيم داشت که تاثير خودش را روي هزينههاي عمراني دولت خواهد گذاشت. اين کم شدن هزينههاي عمراني که سالهاست از دولت نميبينيم روي بازار نيروي انساني تاثير ميگذارد و تقاضا کل را کاهش ميدهد. اين اقتصاددان عنوان کرد: بنابراين چشمانداز خوبي براي اشتغال به معني جايي که درآمد مردم از آن حاصل ميشود نخواهد داشت. از سوي ديگر تامين کسري بودجه که مرسوم است از منابع بانک مرکزي استفاده شود، تورمزا خواهد بود و اين تورم باعث ميشود هم سطح رفاه مردم کاهش پيدا کند و هم نابرابري را در جامعه ما افزايش دهد. به گفته وي، معمولا دولتها سعي ميکنند اعتراف نکنند که از منابع بانک مرکزي براي پوشش کسري بودجه استفاده ميشود ولي وقتي رد مخارج دولت را بگيريد هيچ جايي جز منابع بانک مرکزي نيست. شايد برخي بگويند بازار بدهي جايگزين منابع بانک مرکزي ميشود اما اين بازار ظرفيت اين را ندارد که مشکل کسري بودجه دولت را حذف کند. وي معتقد است که شايد اين آمارها خيلي وخيمتر باشد. مثلا در مورد نرخ بيکاري که ۱۰٫۶ بوده و نسبت به دوره قبل خود رشد ۰٫۱ درصدي داشته تغيير آنچناني نيست. طبق تعريف فردي شاغل است که در هفته يک ساعت کار کند با اين تعريف ۱۰٫۶ درصد از نيروي کار ما نتوانستهاند حتي يک ساعت در هفته کار کنند. بسياري از افراد هستند که توانستهاند يک ساعت کار کنند اما نتوانستهاند به اندازهاي کار کنند که مخارج زندگيشان را تامن کنند. به عبارت ديگر بيکاري ناقص بسيار بيشتر از اين عدد است. اقتصاد پس از انتخابات چه خواهد شد؟ وي در اين خصوص ادامه داد: از طرف ديگر ترکيب بيکاران ما نيز مورد توجه است، غالب افرادي که در سن کار هستند نرخ بيکاري حدود ۲۵ درصد را تجربه ميکنند. اين موضوع بسيار مهم است چون در فرايند سن افراد جواني سن شاغل بودن و درآمد داشتن است تا بتوانند از اين درآمد در طول عمر استفاده کنند. وقتي نرخ بيکاري جوانان ما بيش از ۲۵ درصد است نشان ميدهد که در آينده افرادي را خواهيم داشت که از نظر اقتصادي بسيار ضعيف خواهند بود چون نتوانستهاند در زماني که ميتوانستند کار کنند و اين موضوع مشکل ادامهداري خواهد بود. خيلي از اين افراد تحصيل کرده هستند و بايد الان نيروي کاري که هزينههاي تحميل شده را جبران و حتي براي آينده نيز سرمايهگذاري کنند وهمه اين فرصتها در حال ازبين رفتن است. اين شاخص ۱۰٫۶ درصد خيلي گويا نيست که در بازار کار ما چه اتفاقي ميافتد. سوري در خصوص نرخ تورم بيان کرد: درباره نرخ تورم نسبت به ماه قبل کاهش پيدا کرده است، اما نرخ تورم نرخ افزايش قيمتهاست. اگر در ماه گذشته قيمتها ۳۹ درصد افزايش پيدا کردند در اين ماه ۳۷٫۶ درصد افزايش يافته است. يعني قيمتها همچنان افزايشي است فقط نرخ رشد آنها در حال کاهش يافته است. جامعهاي داريم که در آن کار صورت نميپذيرد، درآمد وجود ندارد اما قيمتها در حال افزايش است. فقط برخي مواقع به علت دلايلي گاها فصلي اين روند کندتر يا تندتر ميشود اما روند افزايش قيمتها وجود دارد که معادل کاهش قدرت خريد مردم است که همچنان اتفاق ميافت. براساس اظهارات سوري، پيشبينيها براي نرخ رشد امسال حدود منفي ۹ درصد بوده که نشان ميدهد ظرفيت توليد درآمد ما هم در حال کاهش است که با نرخ بيکاري يک مفهوم را ميرسانند، ما کمتر توليد ميکنيم و معادل اين است که کمتر مصرف کنيم و رفاه ما هر روز در حال کاهش است. وي تاکيد کرد: براي سال آينده هيچ چشمانداز مثبتي نميبينيم. افزايش قيمت ارز برخي از فعاليتها را سودآور کرده است، تحرکات کوچکي اتفاق افتاده که ميتواند مثبت باشد، اما اقتصادي که متکي به فروش چند ميليون بشکه نفت در روز و منبع عمده درآمدش بوده با محدوديتهايي که اعمال شده نميتواند با چنين سرعتي خودش را از نفت جدا کند؛ در سال آينده هرچقدر هم محدوديت ما رفع شود و حتي از داخل تلاشهايي براي رفع محدوديتهايي در اقتصاد داشته باشيم شرايط سختتري را نسبت به امسال خواهيم داشت.