آیا قیمت کاغذ تحریر ۳۰ درصد حباب منفی دارد؟
تسنيم/در حاليکه قيمت کاغذ تحرير در بازار آزاد طي چند ماه گذشته افزايش داشته است، تحليلها حکايت از اين دارد که قيمتهاي فعلي ۳۰ درصد کمتر از قيمت تمام شده امروز کاغذ است و انفجار قيمتها در ماههاي پيشرو قطعي به نظر ميرسد.
اين روزها بسياري از فعالان چاپ و نشر درباره آينده قيمت کاغذ چاپ و تحرير سؤال ميکنند؛ از ابتداي سال 99 با افزايش 30 تا 40 درصدي نرخ ارز، قيمت انواع کاغذ و مقوا تقريبا به همين ميزان افزايش داشته است. در اين بين قيمت کاغذ تحرير نوساني کمتر از 10 درصد داشته است و هر بار قيمت اين کاغذ سير صعودي گرفته پس از چند روز دچار توقف شده است.
کارشناسان بر اين باورند که با وجود افزايش قيمت کاغذ چاپ و تحرير از ابتداي سال تاکنون، قيمت اين نوع کاغذ غير واقعي و کمتر از قيمت تمام شده امروز است. در ادامه با يک محاسبه ساده متوجه خواهيم شد که دليل قيمت پايين کاغذ تحرير چيست؟
قيمت کمينه انواع کاغذ تحرير براي تحويل به بندرعباس بين تني 750 تا 800 دلار است. اين قيمت پس از هزينههاي ترخيص و حمل به تهران و ساير هزينهها بين تني 825 تا 870 دلار خواهد بود. کف قيمت دلار نيمايي يا صادراتي حداقل 22 هزار تومان است و با اين فرض فوق قيمت تمام شده هر کيلوگرم کاغذ تحرير نبايد از کيلويي 18 هزار تومان کمتر باشد. ضمن اينکه در حالت عادي سود تاجر و هزينه فرصت سرمايهگزاري او نيز بايد به اين مبلغ اضافه شود. اما وقتي به قيمت کاغذ تحرير در بازار نگاهي مياندازيم، متوجه ميشويم که در هفتههاي گذشته قيمت کاغذ تحرير بين کيلويي 14 تا 15 هزار تومان در نوسان بود و حباب منفياي حدود 30 درصد نسبت به قيمت روز اين کالا دارد.
هنگامي که قيمت هر کيلوگرم تحرير را با انواع ديگر کاغذ و مقوا مقايسه کنيم، متوجه ميشويم که بهاي هر کيلوگرم تحرير حتي نسبت به مقواي پشت طوسي نيز ارزانتر است.
شايد بسياري در تحليل دليل ارزان بودن کاغذ تحرير بحث کاهش مصرف را مطرح کنند. هر چند کاهش تقاضا در تعادل قيمت پارامتر مهمي است، اما هيچگاه اين پارامتر باعث ايجاد حباب منفي طولاني مدت نخواهد شد؛ يعني در هنگام رکود، تاجر حاضر است کالاي خود را بدون سود بفروشد اما حاضر به ضرر 30 درصدي نخواهد بود. مؤيد اين دليل، روند قيمت کاغذ گلاسه است که آن هم در بخش مصرف داراي رکود جدي بوده اما قيمت هر کيلوگرم گلاسه از حدود 15 هزار تومان در ابتداي سال به کيلويي 24 هزار تومان رسيده است و کاهش مصرف سبب ايجاد حباب منفي در قيمت آن نشده است.
کارشناسان بر اين باورند که يکي از دلايلي که در اين ماهها قيمت تحرير در بازار آزاد را پايين نگه داشته است، عرضه کاغذ دولتي به ناشران است. قيمت عرضه يارانهاي اين کاغذ به ناشر کيلويي شش هزار تومان است و البته قرار است با ساز و کار نظارتي کاغذ به بازار آزاد راه نيابد. اما به نظر ميرسد اين کاغذها به هر ترتيب راه خود را به بازار آزاد باز ميکنند. ناشري که کاغذ را به نرخ دولتي خريده، وقتي آن را به کيلويي 13 هزار تومان به دلال غير رسمي ميفروشد، سودي بيش از 100 درصد کرده و دلال نيز در رقابت با تاجر قيمت را ميشکند و بازار را به دست ميگيرد.
کارشناسان بازار کاغذ معتقدند که در وضعيت فعلي کمتر تاجري اقدام به سرمايهگذاري روي کاغذ تحرير و ورود نيمايي آن ميکند. از طرفي ارز دولتي ديگر به کاغذ تحرير اختصاص نمييابد و اتحاديهها صرفاً در حال توزيع محمولههاي قبلي هستند. بسته به اينکه حجم اين محمولهها چقدر باشد و بازار مصرف چه زماني رونق بگيرد، دوره حباب منفي ممکن است تا شش ماه زمان به طول بيانجامد. البته پس از آن با بازاري مواجه خواهيم بود که به يکباره عرضه در آن متوقف شده و سفارش در راهي هم وجود نخواهد داشت. آنگاه زماني است که قيمت به سرعت واقعي شده و حتي ميتواند تا 50 درصد حباب مثبت داشته باشد.