بازی دو سربرد سهامداران و سازندگان پتروپالایشگاهها

مهر/کارشناس اقتصادي گفت: ورود شرکتهاي پتروپالايشي به بازار سرمايه به مولدشدن اين شرکت ها کمک ميکند و براي سرمايهگذاران نيز تضمينکننده سودهاي مناسبي در آينده است.
احمد جانجان، کارشناس بازار سهام در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: تمايل به سرمايه گذاري در بازار سهام ابعاد مفيدي براي اقتصاد دارد و از سرريز شدن نقدينگي مردم به سمت بازارهاي غير مولد موازي از قبيل بازار ارز، سکه و … جلوگيري ميکند. اين در حالي است که در بسياري از کشورهاي با صنايع پيشرفته افزايش سرمايههاي خرد مردمي در بازار سرمايه براي تأمين مالي پروژههاي بزرگ و سودده يک بازي دو سربرد براي سهامداران و سازندگان بوده است.
وي افزود: افزايش عرضه سهام جديد در بازار از سه روش عمده «عرضه اوليه سهام شرکتهاي جديد غيربورسي»، «افزايش سهام شناور با عرضه سهام جديد شرکتهاي فعال در بورس» و «افزايش سرمايه شرکتهاي فعال در بورس از طريق صرف سهام»، اقدامي است که بازار سهام را بيش از پيش در خدمت توليد و فعاليتهاي مولد قرار ميدهد.
به گفته وي، از طريق اين روشها، از آنجا که سهام جديدي در بازار عرضه ميشود، در کنار تأمين مالي شرکتها و کسب و کارها، نقدينگي به سمت توليد هدايت شده و فشار تقاضا براي ساير سهام موجود در بازار کاهش مييابد و رشد قيمت سهام متعادل ميشود.
فرصت ورود پتروپالايشگاهها به بازار سرمايه
وي با اشاره به مصوبه قانوني مبني بر توسعه صنايع پايين دستي پتروپالايشگاه ها با استفاده از سرمايههاي مردمي ادامه داد: شرکتهايي که براي احداث پتروپالايشگاه از وزارت نفت مجوز ميگيرند لازم است براي تأمين مالي خود از بازار سرمايه استفاده کنند. دو مزيت بزرگ اين طرحها قانون تنفس خوراک و توليد مواد با ارزش پتروشيميايي است. در واقع قانون تنفس خوراک موجب بازگشت سرمايه هزينه کلي پروژه در سال اول ميشود و توليد مواد پتروشيميايي با توجه به بازار بزرگ و روبه رشد داخلي و خارجي آن نقش مهمي در سودآوري شرکتها دارد.
جانجان اظهار داشت: بنابراين ورود شرکتهاي پتروپالايشي به بازار سرمايه، به مولدشدن آنها کمک ميکند و براي سرمايهگذاران نيز تضمينکننده سودهاي مناسبي در آينده است. در واقع کساني که در اين پروژهها سرمايهگذاري ميکنند سودهاي آينده اين پتروپالايشگاهها را خريداري ميکنند. همچنين بندهاي مختلفي در قانون پتروپالايشگاه براي حمايت سهامداران طرح ذکر شدهاست که موجب اقبال سرمايهگذاران به آن ميشود.
راهکاري براي تأمين مالي پروژههاي بزرگ از بازار سرمايه
وي مشکل اصلي رونق نداشتن پروژههاي بزرگ از جمله پالايشگاهسازي در ايران را مشکل تأمين مالي عنوان کرد و با انتقاد از وزارتخانههايي از جمله اقتصاد و نفت گفت: اين دو وزارتخانه بايد از مدتها پيش ساز و کارهاي تأمين مالي پروژههاي بزرگ از طريق سرمايههاي مردمي و بازار سرمايه را طراحي و اجرا ميکردند با اين حال متأسفانه هنوز هم دولت، هيچ ساز و کار مشخصي براي تأمين مالي پروژههاي بزرگ ندارد. اين مسئلهاي است که مقام معظم رهبري هم در ديدار امسال با هيئت دولت هم مطرح کرده و فرمودند: سرمايهگذاريهاي کلان را احيا کنيد و از امکانات فراوان و نقدينگي بخش خصوصي استفاده کنيد.
به گفته وي، براساس قانون، تا ۳۰ درصد از سرمايه مورد نياز کل يک پروژه پتروپالايشگاه بايد آورده سرمايهگذار آن باشد و حداکثر يکسال پس از دريافت مجوز، بايد ۳۰ درصد از سهام شرکت مجري طرح در بورس واگذار شود. قانون حمايت از صنايع پاييندستي صرفاً يک روش مشخص تأمين مالي پيشنهاد نداده است و بستر بهتري براي فعال شدن انواع ابزارهاي تأمين مالي سرمايه گذار را ايجاد کردهاست.
جانجان در ادامه توضيح داد: شرکتهاي نوپا و تازه تأسيس ميتوانند در بازار سوم فرابورس اول پذيرهنويسي کرده و خودشان را به شرکت سهامي عام تبديل کنند. در کنار ابزار سهام، تأمين مالي با انتشار اوراق از بازار سرمايه نيز ميتواند به تأمين مالي کمک کند. پيشنهاد ميشود که ترجيحاً اوراقي منتشر شود که داراي نرخ جذابي براي خريدار باشد و قابليت تبديل به سهام را داشته باشند. همچنين اين امکان فراهم شود که سرمايه گذاران در ازاي تخفيف جذاب، به جاي ريال، طلا و ارز (نقد يا حوالهاي) بياورند و اوراق خريداري کنند تا بخشي از ارز مورد نياز پروژه نيز بدين صورت تأمين شود.
پيشنهاد استفاده از سهام ضمانت شده
وي گفت: به نظر ميرسد براي تأمين مالي پروژههاي بزرگ زيرساختي و توليدي بايد جذابيت سهام را بالا برد. سهام ضمانت شده در ساختارهاي مالي و سرمايهاي تعريف شده است، به عنوان نمونه براي تأمين مالي ساخت راه آهن آمريکا يا راه آهن فرانسه از اين ابزار استفاده شده است. ضمانت ارائه شده در اين نوع سهام، پرداخت درصدي سود در طي سال است که سهام عادي اين ضمانت را ندارند. در اين روش با رعايت عقود اسلامي، شرکت مجري طرح مردم را سهامدار ميکند اما کف سود ضمانت شده مرکبي را در انتهاي دوره ساخت پروژه به سهامداران خرد ميپردازد.
به گفته وي، تأمين مالي بخشي از پروژه ساخت پالايشگاه سيراف از بازار سرمايه ميتواند نقطه شروعي بر جبران عقب ماندگي توسعه ظرفيت پالايشي ايران به دليل عدم تأمين مالي باشد. پروژههاي پالايشي که مجوز اعطاي تنفس خوراک را دريافت کردهاند از آن جايي که پس از ساخت کل هزينه سرمايه آنها در سال اول باز ميگردد ظرفيت خوبي براي تأمين مالي از بازار سرمايه دارند که افزايش جذابيت انتشار اوراق نيز ميتواند به اين مهم کمک کند.