آیا سرود ملی ایران نیاز به تغییر دارد؟
فارس/ شاهين فرهت، آهنگساز و رهبر ارکستر معتقد است: فکر نميکنم سرود ملي ايران نيازي به تغيير داشته باشد. همين سرود فعلي خوب است و ملودي خوبي دارد. آخرين بار در اوايل دهه ۷۰ سرود ملي کشورمان تغيير کرد و «سر زد از افق، مهر خاوران» از آن زمان تا کنون به عنوان سرود ملي شناخته ميشود. اين سرود يک دقيقهاي، جايگزين سرود طولاني «شُد جمهوري اسلامي بپا / که هم دين دهد هم دنيا به ما» شد. سرود جديد در شب سوم خرداد ۱۳۷۱ براي نخستينبار از تلويزيون پخش شد. اما فرآيند انتخاب آن بدين صورت بود که فراخواني منتشر شد و از آهنگسازان براي شرکت در اين فراخوان دعوت به عمل آمد. محصول اين فراخوان، ۶۸ اثر بود که آهنگسازهاي مختلف براي سرود ملي جمهوري اسلامي ايران ساخته بودند. در مرحله دوم، شوراي انتخاب ۱۰ اثر را برگزيدند و شوراي معاونين سازمان صداوسيما با مشورت شوراي موسيقي به انتخاب ۳ اثر رسيد. ۳ اثر براي تنظيم به آهنگسازانشان بازگردانده شد، سپس ارکستر سمفونيک و گروه کُر صداوسيما اين ۳ قطعه را اجرا کرد. در ادامه، اجراي نهايي اين آثار براي دفتر رهبر انقلاب ارسال شد. ايشان از ۳ قطعه، ۲ تا را چند بار شنيدند و سرود ملي فعلي را از جهت روان بودن ملودي و اينکه راحت ميشود سرود و ملودي آن را به خاطر سپرد و اينکه به دليل فراز و نشيبهاي مناسبي که دارد و از همه مهمتر، مقدمه، پيشآگهي و فانفار آن انتخاب کردند. حسن رياحي مدير وقت مرکز موسيقي سازمان صداوسيما و سازنده سرود انتخاب شده، درباره ديدار با رهبر انقلاب گفته است: ايشان در مورد سرودي که من ساخته بودم توضيحاتي خواستند که من خدمتشان گفتم که الهامگرفته از پيشدرآمد ماهور است و فرودش گوشهي ميگلي است و با اوج هم تمام ميشود. ايشان اظهار رضايت داشتند از اينکه ملودي روان و سادهاي است و راحت به ذهن مينشيند. البته نظر نهاييشان را اعلام نکردند و گفتند که لازم است که من بيشتر گوش کنم و مشورت بکنم. دو دهه بعد و با گسترش شبکههاي مجازي، شائبههايي درباره شباهت سرود ملي ايران با سرود ملي کره جنوبي مطرح شد که رياحي در واکنش به آن گفت: سرود ملي ايران چند سر و گردن از سرود رسمي کشور کرهجنوبي بالاتر است. شنونده حرفهاي که اين اثر را گوش ميکند، از نظر فرم و هارموني و ارکستراسيون متوجه برتريهاي اين سرود ميشود. اين سرود بارها در کره و ژاپن و همه جاي دنيا اجرا شده و من درک نميکنم که چرا بعد از اينهمه سال اين ادعاها مطرح شده است؟ اخيراً نيز عليرضا قزوه از شعراي کشور گفته است: سرود جمهوري اسلامي سرودي زيبا و خوب است اما ملتي که اين حماسهها را آفريده بايد در سرودش حماسه بسيار پررنگتر باشد. ما يادگرفتهايم که در جنگها از رجز استفاده کنيم. شاهنامه فردوسي نيز چنين سروده شده است. سرود ما بحر رجز را ندارد و از عنصر حماسه در آن غفلت شده و حتي سرود شاهنشاهي از آن حماسيتر و ريتميکتر است. به همين بهانه، در سلسله مطالبي با صاحبنظران حوزه موسيقي گفتوگو کردهايم و نظر آنها را جويا شدهايم. شاهين فرهت رهبر ارکستر و دبير جشنواره موسيقي فجر درباره سرود ملي ايران توضيح داد: به اعتقاد من سرود ملي ايران کوتاه و دلنشين است. من پارت اول اين سرود را خيلي دوست دارم. اتفاقاً ملودي خوبي هم دارد. اين آهنگساز در پاسخ به اين سوال که در سرود ملي، موسيقي و ارکستراسيون مهمتر است يا شعر، اظهار داشت: در بحث سرود ملي، شعر هم مهم است ولي گيرايي ملودي و موتيف اصلي از اهميت بيشتري برخوردار است. در واقع هر دو بخش مهم هستند. فرهت ادامه داد: من تقريباً تمام سرودهاي دنيا را شنيدهام. برخي از سرودها جذابيت بسيار زيادي دارند ولي آقاي حسن رياحي هم ملودي سرود ما را خوب ساخته است. او همچنين درباره بحثهايي که درباره تغيير سرود ملي ايران مطرح شده است، بيان کرد: فکر نميکنم سرود ملي ايران نيازي به تغيير داشته باشد. همين سرود فعلي خوب است.