موسیقیدان ایرانی که ۴ انگشت خود را بُرید اما زیر بار ذلت نرفت

خراسان/ موسيقي در سرزمين ايران، سابقه‌اي چند هزار ساله دارد. در کتيبه‌ها و نقش‌برجسته‌هاي متعددي که در گوشه و کنار کشور ما به چشم مي‌خورد، مي‌توان ردپاي اين هنر اصيل را يافت. موسيقي در دوره ساساني به شدت مورد توجه دربار قرار گرفت. نقل است که بهرام گور دستور داد جمعي از رامشگران هندي را به ايران دعوت کنند تا به نوازندگي در شهرهاي مختلف بپردازند. با اين حال، موسيقي فاخر ايراني، در ميان قشرهاي مختلف ايرانيان، طرفداران خود را داشت و استادان چيره‌دستي در اين عرصه پديدار شدند که «باربد» يکي از برجسته‌ترين آن‌هاست. او را بايد نخستين استاد موسيقي ايراني بدانيم که لحن و گوشه‌هاي اين هنر را در سرزمين ما سامان داد و ۳۰ لحن متفاوت را در موسيقي ايراني، مشهور به «۳۰ لحن باربد» ابداع کرد. اين مجموعه که هر کدام به مناسبتي ساخته و اجرا شده بود، بسيارمورد توجه هنردوستان آن دوران قرار گرفت. حکيم ابوالقاسم فردوسي، باربد را از اهالي جهرم در استان فارس امروزي مي‌داند که به تعبير استادِ سخنِ خطه توس، «زجهرم بيامد سوي تيسفون/ پر از آب مژگان و دل پر ز خون». اما ابن‌خردادبه، جغرافي‌دان نامي قرن سوم، باربد را از اهالي ري دانسته است. باربد در دربار خسروپرويز، جايگاه و مقامي بالا يافت؛ اما همين گرامي داشتن، اسباب سقوط وي را فراهم کرد. ديگر هنرمندان درباري، بر هنر و مقام باربد رشک بردند و هنگامي که خسروپرويز به دست پسرش شيرويه به قتل رسيد، انواع توهين و تحقير را نسبت به باربد روا داشتند و او را در بزهکاري شاه قبلي، دخيل دانستند؛ حال آن‌که چنين نبود. باربد با نااميدي بسيار راهي زندان شد و هنگامي که از او خواستند براي شاه جديد، قطعه‌اي بسازد و بنوازد تا رهايي يابد، چهار انگشت خود را بُريد و ديگر براي هيچ اهل قدرتي، موسيقي نساخت. ظاهراً باربد مدتي بعد از زندان بيرون آمد و در گوشه‌اي عزلت اختيار کرد و پس از چندي درگذشت.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar