دیپلماسی اروپا در پساخروج آمریکا از برجام
ايرنا/ توافق برجام اکنون با ارزيابي عملياتي بسته پيشنهادي و تضمين هاي عيني اروپا توسط ايران وارد مرحله تازه اي شده است؛ مرحله اي که در آن بروکسل بايد از مرحله بيانيه عبور کرده، تضمين ها را اجرا و چشم انداز مبهم اين توافق را روشن سازد. به گزارش روز شنبه ايرنا، هنگامي که توافق برجام ميان جمهوري اسلامي ايران و گروه موسوم به 1+5 در 23 تير 1395به نتيجه رسيد، همه کشورهاي طرف اين توافق، متعهد به اجراي متوازن تعهدات در قبال برجام و در قبال ايران شدند. فرايندي که در ژنو آغاز وسپس درلوزان سوييس استحکام يافت، نهايتا در هتل کوبورگ وين بابيانيه مشترک ميان «محمدجواد ظريف» وزيرامورخارجه ايران و «فدريکا موگريني» مسوول سياست خارجي اروپا شکل رسمي به خود گرفت. آنچه درديپلماسي چندجانبه برجامي ميان ايران و قدرت هاي بزرگ معنا يافت، ايجاد شرايط برد - برد يا به بيان ديگر، برقراري درک مشترک، توازن در تعهدات و تضمين هاي عيني از سوي همه طرف هاي اين توافق بود. اما زماني که در 18 ارديبهشت امسال «دونالد ترامپ» رييس جمهوري آمريکا اعلام کرد، واشنگتن از اين توافق خارج مي شود، جهان ديپلماسي با شوک ناشي از اين سياست دولت آمريکا، با وضعيت تازه اي روبه رو شد؛ وضعيتي که در آن يک کشور، يک گروه و حتي شخص تلاش مي کند تا بنيان هاي يک اجماع بين المللي و جهاني را به مرز فروپاشي سوق دهد. اين در حالي است که پس از دستيابي همه طرف ها به توافق برجام، شوراي امنيت سازمان ملل به عنوان تنها مرجع سياسي- امنيتي و حقوقي پاسداري ازامنيت و صلح بينالمللي، با صدورقطعنامه 2231، به طور رسمي از اين توافق حمايت و با گنجاندن آن درحقوق بين الملل، عمل به برجام را به صورت قانوني الزام آور کرد. پس از خروج آمريکا از برجام، ايران و گروه کشورهاي 1+4، در فاز عملياتي وارد مرحله تازه اي شدند، مرحله اي که با خروج دولت ترامپ از اين توافق و تعليق تعهدات برجامي اين کشور، اروپا به عنوان شريک اقتصادي ايران بايستي نقش خود را به طور کامل ايفا مي کرد. با وجود اينکه بسته پيشنهادي اتحاديه اروپا به ايران در وضعيت پساخروج آمريکا، پس از حدود دو ماه ارايه و کميسيون مشترک وزراي امورخارجه نيز در 15تير برگزار شد، اما به نظر مي رسد که اين بسته هنوز نتوانسته درخواست هاي ايران را تأمين کند به نحوي که «حسن روحاني» رييس جمهوري اسلامي ايران نيز آن را مايوس کننده خواند. همچنين، محمدجواد ظريف نيز روز پنجشنبه گذشته در گفت و گويي با شبکه تلويزيوني «يورونيوز» به نکات مهمي اشاره کرد که نشان مي دهد، اگرچه فضاي همکاري هاي ايران و اروپا در برجام پساآمريکايي بهبود يافته اما اروپا هنوز راه طولاني براي ايجاد و شکل دهي به يک فرايند و زنجيره اي از تضمين هاي عيني دارد. ظريف در اين مصاحبه گفت:بستهاي دريافت کرديم که رضايت بخش نبود. اکنون در حال همکاري با اروپاييها هستيم. در حالي که ما مشغول گفت وگو هستيم، همکاريها در جريان است. براي آزمودن امکان [حفظ توافق] به اروپا فرصتي دادهايم. از سوي اروپا،شاهد تعهد سياسي بودهايم. ما شاهد اقدامات فني بودهايم که ارايه شده اما اينها کافي نيست. اما پرسش اساسي براي دستگاه ديپلماسي و بسياري از ناظران سياسي اين است که، تضمين هاي عيني اروپا در بسته پيشنهادي اروپا شامل چه مواردي خواهد بود؟آيا اروپا مي تواند و مي خواهد به تعهدات خود عمل کند؟ و پرسش مهمتر اينکه ايا اروپا حاضر است هزينه هاي بدعهدي آمريکا را برعهده گرفته و با دفاع از حيثيت بين المللي خود، به تداوم ديپلماسي چندجانبه کمک کند؟ درک اين پرسش ها و پاسخ به آن، زماني اهميت پيدا مي کند که نخستين دسته از تحريمهاي آمريکا قرار است در مرداد ماه اجرا شود و چارچوب زماني ديگر، دومين دسته از تحريمهاي آمريکا است که در آبان به مرحله اجرا در مي آيد. همچنين آنچه بايد درتضمين هاي عيني تبلور داشته باشد، همکاري شرکت هاي اروپايي با شرکاي ايراني خود، تضمين فعاليت و تبادلات بانکي ميان ايران واروپا است. ظريف درگفت و گوي خود با يورونيوز که به مناسبت سومين سال توافق برجام انجام شدبه خوبي به آن اشاره مي کند؛' شاهد هستيم که برخي از شرکتهاي اروپايي تحت فشار آمريکا و تحت فشار جو رواني که آمريکا سعي کرده بوجود بياورد، شروع به خروج از [ايران] کردهاند. اروپاييها بايد با اين مساله مقابله کنند،ايران نبايد تنها طرف حاضر در توافق باشد که هزينه کرده است'. اکنون برجام با دو تهديد عمده روبه روست؛ استراتژي پسابرجامي دولت ترامپ، امکان پذيري و عملياتي سازي تضمين هاي بسته پيشنهادي اروپا؛ دو مولفه اي که هم پيوندي گسترده اي با روح و جسم برجام پيدا کرده و چشم انداز اين شاهکار ديپلماسي هنوز روشن نيست.اکنون توپ در زمين اروپا است. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar