ايسنا/ سخنگوي وزارت امور خارجه گفت: اروپا اصرار دارد که برجام باقي بماند و ما هم به دليل اصرار آنها در برجام باقي ماندهايم. بنابراين آنها موظفند که تعهداتشان را انجام دهند و اين يک بايد براي اتحاديه اروپا است.
بهرام قاسمي درگفت وگو با ايسنا، درباره وضعيت اقلام ضروري چون دارو، غذا، قطعات يدکي هواپيما و ... با وجود تحريمهاي ايالات متحده آمريکا، گفت: ايالات متحده و مقامات آمريکا اعلام ميکنند که اقلام ضروري شامل دارو، تجهيزات پزشکي، مواد غذايي و کشاورزي و يا حتي اقلام و قطعات يدکي مربوط به هواپيمايي و هر چيزي که به تعمير و نگهداري ناوگان هوايي منتسب ميشود، در ليست تحريمها قرار ندارد، اما اين ادعا نوعي سفسطه و مغلطه است و عملا وضعيتي را ايجاد کردند که مانع رسيدن دارو و تجهيزات پزشکي به ايران هستند.
تحريم آمريکايي در حوزه "دارو" و "غذا"
رأي "لاهه" به نفع ايران
وي با بيان اينکه بر اين اساس عملا با نوعي تحريم در حوزه دارو و تجهيزات پزشکي مواجهيم، افزود: آمريکاييها در مرحله نخست با فشار و تهديدي که عليه کشورهاي اروپايي، ساير کشورهاي جهان و شرکتها ايجاد کردند، آنها را براي همکاري با ايران در اين حوزهها تا حد زيادي نگران کردند و شرکتها با نگراني از برخورد تهديدي و جريمهاي ايالات متحده آمريکا، دچار تشويش و نگراني براي همکاري با ايران هستند. بنابراين آمريکا با ايجاد يک فضاي رواني و تبليغات گسترده مسموم در اين زمينه براي اين شرکتها به ويژه شرکتهاي دارويي شبهه ايجاد کرده است. از سوي ديگر با بستن کانالهاي مالي و پولي و ارتباطات بانکي، عملا خريد و فروش و مبادلات دارو را با دشواريهاي زيادي روبرو کردهاند. البته ديوان دادگستري لاهه در اين زمينه رأيي صادر کرد که در سه بند مشخصا در حوزه دارو، تجهيزات پزشکي، کشاورزي و اقلام غذايي و قطعات يدکي هواپيما که با جان مردم سروکار دارد، به ايالات متحده آمريکا توصيه کرد که اين اقلام بايد از ليست تحريم خارج شود و آمريکا بايد تسهيلات لازم را براي اين نوع مبادلات با ايران فراهم کند.
سرانجام ايجاد سازوکار مالي در اتحاديه اروپا
قاسمي ادامه داد: اما به هر حال آراء ديوان لاهه ضمانت اجرايي چنداني نداشته و بيشتر نوعي بار معنوي دارد. اين ديوان سازمان يا نهاد حقوقي سازمان ملل تلقي ميشود و چندان نميتواند از مکانيزمهاي خاصي براي ايجاد اجبار بر آمريکا استفاده کند. در عين حال بحث ايجاد سازوکار مالي در اتحاديه اروپا مطرح شد. اتحاديه اروپا نشان ميداد که علاقهمند نيست که ايران از برجام خارج شود و برجام بايد به عنوان يک ضرورت حفظ شود، اين مباحث مدتهاست که با اتحاديه اروپا وجود دارد و اميدوار بوديم که تاکنون اين سازوکار مالي به نتيجه مشخصي برسد، اما در اينجا هم فشارهاي سنگين آمريکا بر روي کشورها و شرکتهاي اروپايي و بهخصوص موسسات پولي و مالي، آنها را با برخي دشواريها مواجه کرده است.
سخنگوي وزارت امور خارجه با بيان اينکه از طرفي تاسيس يک نهاد جديد در اين نوع فعاليتهاي مالي در هرکجاي جهان کاري سخت، پيچيده، دشوار و زمانبر است، گفت: بنابراين ما در اين زمينه هم آنگونه که تصور ميکرديم و عليرغم پيشرفتهاي خوبي که داشتيم، نتوانستيم مساله را نهايي کنيم تا اين سازوکار بتواند در حوزه اقلام ضروري و يا حتي کار با شرکتهاي متوسط و کوچک و حتي با کشورهاي ديگر کار جمهوري اسلامي ايران و مردم ما را پيش برد. البته در اين باره هنوز وضعيت به حدي نرسيده که احساس نااميدي مطلق درباره کار اروپا داشته باشيم و تماسها همچنان وجود دارد. به هر حال اجماع ميان ۲۸ عضو اتحاديه اروپا هم کار سختي است، اما در اين زمينه تلاشهايي ميکنند و در جلسهها و اجلاسي که وزراي اتحاديه داشتند اين موضوع مجددا مورد بحث قرار گرفت. آنها هم علاقهمند هستند تا به راهکاري دست پيدا کنند، اما نهايتا ما خيلي نگران نيستيم.
انبارهاي کشور در حوزه اقلام ضروري پُر است
قاسمي تاکيد کرد: ما با توجه به تجاربي که از تحريمهاي يکجانبه و غيرعادلانه آمريکا در چهار دهه گذشته داشتيم، راهکارهاي خودمان را بلديم و نهايتا در حوزه اقلام ضروري تا حدي که ميتوانستيم، انبارهاي کشور را پر کرديم و جاي نگراني وجود ندارد. براي آينده هم با تمهيداتي که وجود دارد، ما ميتوانيم اقلام ضروري و به ويژه دارو را که از ضروريات مردم است، فراهم کنيم.
اروپاييها بايد به تعهداتشان عمل کنند
وي همچنين اظهار کرد: فکر ميکنم در بحث ايجاد سازوکار مالي با اتحاديه اروپا هم نهايتا بايد اروپا بر اساس تعهداتي که در برجام پذيرفته عمل کند. اروپا اصرار دارد که برجام باقي بماند و ما هم به دليل اصرار آنها در برجام باقي ماندهايم. بنابراين آنها موظفند که تعهداتشان را انجام دهند و اين يک بايد براي اتحاديه اروپا است. اميدواريم که اروپاييها بتوانند با خردمندي لازم در اين حوزه بين خودشان اين تفاهم را انجام دهند. اگرچه با دشواريهايي روبرو هستند، اما به نظر ميرسد اگر با کمي جديت تلاش کنند ميتوانند سازوکارهاي ويژه را که به اس پي وي معروف شده است، شکل داده و نهايتا آن را توسعه دهند.
ايران؛ فرصتي براي اروپاييها
قاسمي افزود: اين اقدام ميتواند پايهاي براي سير تکاملي که اتحاديه اروپا از دهههاي پيش در حوزه ويزاي شينگن و پول واحد يعني يورو که يک موفقيت بزرگ بود، آغاز کرده است، باشد و بتواند اين اقدام را در زمينه ايجاد يک سازوکار مالي هم انجام دهد و سازماني براي آن پيدا کند که بتواند به استقلال اروپا بيشتر کمک کند. ما احساس ميکنيم امروز اروپا در مقابل آمريکا ناتوان است و آنها به کرّات در ملاقاتهاي خصوصي و غيرخصوصي به اين موضوع اذعان کرده و اعلام ميکنند که باور نميکردند تا اين حد ناخواسته از استقلال خودشان بکاهند و وابستگيشان به آمريکا تا اين حد زياد باشد. فکر ميکنم افکار عمومي اروپا و فرهيختگان و دولتمردان اروپا هم با اين وضعيت خيلي موافق نيستند و نهايتا فکر ميکنم ايران، براي اروپاييها فرصت خوبي است که آنها بتوانند از اين فرصت مسير جديدي را براي استقلال هرچه بيشتر خودشان ايجاد کنند.
وي با بيان اينکه به هر حال تضادهاي اتحاديه اروپا به ويژه اروپاي قديم که شامل ۱۵ کشور اوليه اتحاديه اروپا هستند با آمريکا بسيار است، گفت: سياستهاي آقاي ترامپ هم که سياستهايي يکجانبهگرايانه و قلدرمابانه در سطح جهان چه در رابطه با روسيه، چه در رابطه با چين، چه در رابطه با کانادا که همسايه خودش است و روابط نزديکي باهم داشتند و چه در رابطه با اروپا باعث شده که نهايتا خيزشي را در سطح جهان ميبينيم که احساس ميکنند آمريکا دارد به صورت يکجانبه سياستهاي خودش را به جهان تحميل کند و اين موضوع با عکسالعملي بسيار جدي روبرو است. بهطوريکه امروز ميبينيم که بويژه در اروپاي قديم اين مقاومت وجود دارد. من اميدوارم که جهان بتواند در مسير چند جانبه گرايي يعني چيزي که بسياري از کشورهاي اروپايي و ساير کشورهاي جهان مطرح ميکنند، حرکت کند و آمريکا نتواند در مسير يکجانبهگرايي و يکسويهنگري اميال خودش را با قلدري و صرف هزينههاي اقتصادي و مالي به کرسي بنشاند که اين کار حتما ميتواند جهان را به سوي يک وضعيت خطرناک، پيچيده و حتي يک جنگ پيش برد.
دولت نسبت به مردم متعهد است
سخنگوي وزارت امور خارجه در ادامه صحبتهايش گفت: در عين حال بايد تاکيد کنيم مردم اين را درک کنند که دولت نسبت به آنها بهويژه در حوزه اقلام ضروري چون غذا و دارو متعهد است. لذا در اين زمينه از گذشته با توجه به پيشبيني که درباره سياست ايالات متحده وجود داشت و از ابتداي روي کار آمدن آقاي ترامپ که مسائل تشديد شد، اين آمادگي وجود داشت و نهايتا در اين مسير همه تمهيدات لازم براي داشتن ذخاير کافي در اين حوزهها وجود داشت و تاجايي که اطلاع دارم ما در هيچ دورهاي نبوده که مانند امروز به ميزان زياد اقلام ضروري را در اختيار داشته باشيم. بنابراين نگراني براي مردم وجود ندارد. براي آينده دورتر هم از همين حالا اقداماتمان را آغاز کردهايم.
قاسمي ادامه داد: البته در حال حاضر وضعيت جهان هم با گذشته متفاوت است. امروز نه آمريکا، آمريکاي ۱۰ سال قبل است و نه ايران، ايران ۱۰ سال پيش و نه منطقه و جهان مانند گذشتهاند. اين تحريمها، تحريمهاي يکجانبه، يکسويه و غيرقانوني از سوي آمريکاست و خلاف همه موازين بينالمللي بوده و بازگشت تحريمها مغاير با قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل است. امروز جهان هم جهاني نيست که بخواهد سروري و برتري ايالات متحده آمريکا را در همه حوزهها بپذيرد. اگرچه همه کشورها ميتوانند منافع مشترکي با آمريکا داشته باشند و اين طبيعي است. لذا ما هم شرايطمان فرق ميکند. ايران امروز بسيار قدرتمندتر از ۱۰ سال پيش است، اما قدرت ايالات متحده مانند سابق نيست و بسيار هم در درون و هم در بيرون و سطح بينالمللي ضعيف شده است. با توجه به شرايط منطقه و شرايط جهاني وضعيت ما براي اينکه بتوانيم داد و ستدهاي خودمان را انجام دهيم، بسيار مهياست و شرايط گذشته حاکم نيست.
ترامپ راه به جايي نميبرد
وي تاکيد کرد: ما در اين زمينه راههاي مختلفي داريم و کشورها و حتي شرکتهاي زيادي علاقهمند هستند که در اين شرايط با ما کار کنند. آقاي ترامپ خيلي اصرار داشت که تا اين مقطع صادرات نفت ايران را به صفر بر ساند، اما ميبينيم که چنين اتفاقي نميافتد. حتي ناچار ميشود در جاهايي به دلايل مختلف که جهان به او تحميل ميکند اعم از وضعيت بازار انرژي، بازار مالي و حتي به دليل مسائل سياسي عقبنشيني کند. فکر ميکنم زمان به نفع ما و به ضرر آمريکا است. آمريکا وارد يک وادي بسيار اشتباه شده است. آن هم نه فقط در رابطه با ايران، بلکه در قبال ساير کشورها. آقاي ترامپ قطعا با اين فرمان و روشي که اتخاذ کرده راه به جايي نخواهد برد و انتهاي کار، ما با عقبنشيني آمريکا مواجه خواهيم بود. همانطور که در تحريم قبلي هم نهايتا ايالات متحده بود که نتوانست بيش از اين ادامه دهد و احساس کرد که تحريمها کارساز نيست.
قاسمي همچنين گفت: امروز بيش از گذشته و بسيار قويتر از قبل ميتوان گفت که تحريمها و سياستهاي تحميلي و تهديدي نميتواند تاثيرگذار باشد. البته ميتواند آسيبهايي را به ما وارد کند و ما منکر بروز بعضي آسيبها، کاستيها و مزاحمتها براي مردم نيستيم، اما آسيبها در حدي نيست که ما را از مسير پيش رو بازدارد. بايد توجه کرد که تحريم سياست انساني و نوعدوستانهاي نيست و کاملا ضدبشري است. فکر ميکنم اين دوران به سر آمده و اميدوارم در آينده شاهد اين نوع برخوردها نباشيم، قطعا تحريم فشار زيادي به دولتها ايجاد نميکند، بلکه سياستهاي تحريمي جان و روح انسانها را هدف ميگيرد و کاملا با مباني حقوق بشري و انساني مغاير است.
بازار