دیدگاه ابطحی درباره فیلم آیت الله مصباح
خبرآنلاين/ محمدعلي ابطحي در روزنامه شرق نوشت:يکي از فيلمهايي که در جشنواره فيلم مستند حقيقت امسال به نمايش در آمد، مستند زندگي آيتالله مصباح بود. براي من که متولد بيت روحانيت هستم و سلوک روحانيون را ميدانم، البته فيلم عجيبي نبود. همه بزرگان روحانيت اصيل در سلوک شخصي رفتار متسامحانه و مؤدبانهاي دارند و وقتي به موضعگيريهاي سياسي و از آن مهمتر عقيدتي ميرسند، چهره متفاوتي دارند که آن را معمولا نماد غيرت ديني و مذهبي ميشمارند. تلاش کارگردان براي دفاع از آيتالله بر اين متمرکز شده است که آن وجهه شخصي و افتاده وي در زندگي شخصي را به زندگي سياسي آقاي مصباح تعميم دهد. نام فيلم «آن زمستان» است. منظورش زمستان ۹۴ است که انتخابات خبرگان در آن برگزار شد و آيتالله نتوانست رأي لازم را کسب کند. به صورت خيلي گذرا به انتخابات و مقاطع حساس و تعيينکننده آن اشاره ميکند. در آن انتخابات آيتالله مصباحيزدي محور جريان پايداري شد و به همين دليل نتوانستند با ساير گروههاي اصولگرا و ازجمله جامعه مدرسين به توافق برسند. گوشههايي از روند اين جدايي که با تلاش افراد جبهه پايداري و با نقش پررنگ آقا مرتضي تهراني شکل ميگيرد، در فيلم آمده است. در اين بخشها نکته اصلياي که هميشه به آيتالله ايراد گرفته ميشود، وجود دارد: جوري در فيلم آيتالله از اين موارد صحبت ميکند که تلويحا مخاطب تصور ميکند انگاري خداوند و امام زمان و همه مقدسات حامي اين انديشه و اين رفتار جبهه پايداري و آيتالله هستند. از همين مدخل آيتالله آسيب فراواني به خود و نظام و اسلام در انتخاب احمدينژاد وارد کرد که کل سرمايههاي ديني و اسلامي و امام زمان را پشت آدمي قرار داد که بعدها خود آيتالله پشيمان شد. اين موضعگيريهاي سياسي افراطي يا مواضع مسئلهساز ايشان در قبل و بعد از انقلاب يا تعريفهاي اغراقآميزي که درباره احمدينژاد به آن اشاره شد يا انتقاد و اهانت و غلظتي که در مخالفت با مخالفان فکريشان ابراز ميدارند، همه براساس تقسيمي که در بالا اشاره کردم، قابل درک است. ما چند تا آيتالله مصباح و مصباحها داريم؛ يکي مصباحي که در خانه و زندگي و رفتار شخصي و ادب ذاتي و در ديدار با دوستان وجود دارد. حتما در اين موارد اينگونه افراد بسيار مؤدب و مهربان و قابل احترام هستند. يک آيتالله مصباحي فيلسوف، حکيم، فقيه و... هم داريم که بايد از علومشان استفاده و درباره نظرياتشان بحث و گفتوگو و نقد علمي کرد. اما وقتي اين چهرهها وارد سياست عملي ميشوند، در انتخابات شرکت ميکنند، طرفدار حزب و جريان ميشوند، حتما بايد بپذيرند مورد نقد قرار گيرند. البته مواضع آقاي مصباح در حوزه سياست به دلايلي که گفته شد، بيشتر از ديگران مورد نقد و مخالفت و از سوي ديگر، حمايت و تقدس قرار گرفت. اشکال فيلم اين بود که خواسته بود براي حمايت و نوراني نشاندادن آيتالله همه اين حوزهها را قاطي کند. همکاري شخصي آيتالله براي ساخت اين فيلم البته از خصوصيات برجسته و مثبت اين فيلم بود. به دوربين اجازه داده بود همهجا همراهش باشد. کمتر عالم ديني و بزرگي چنين اجازهاي ميدهد. از ساخت فيلمهاي زندگينامه بايد استقبال کرد. پخش فيلم آيتالله مصباح در جشنواره حقيقت کار خوبي بود اما مجوزندادن به فيلم زندگي فائزه هاشمي از نقاط ضعف جشنواره بود.