صوت/ روزی که «اربعین» سرنوشت ایران را تغییر داد
مهر/ ۲۹دي ماه، سالروز راهپيمايي متفاوت و بزرگ مردم ايران در اربعين سال ۵۷ است. شايد اربعين سال ۵۷ با همه اربعين هاي تاريخ ايران، حتي مراسم اربعين پرشکوه اين چندسال گذشته تفاوت داشته باشد. ۲۹دي ماه راهپيمايي بزرگي در تهران و شهرستان ها راه افتاد که هم رگ و ريشه اعتقادي اين فريادها را نشان مي داد و هم دل هاي مردم را به پيروزي انقلاب گرم تر ميکرد. داستان از اين قرار بود که ۲۵دي ماه يک روز قبل از فرار شاه، امام خميني بيانيه اي صادر کردند: «اربعين امسال استثنايي و نمونه است؛ راهپيمايي و تظاهرات پرشور در اين اربعين وظيفه شرعي و ملي است. ملت بزرگ ايران در سراسر ايران با راهپيمايي و تظاهرات خود اين نظام را دفن ميکند، و مخالفت خود را با "شوراي سلطنت" غيرقانوني اعلام مينمايد، و پشتيباني خود را براي چندمين بار از جمهوري اسلامي اعلام ميکند» فرداي آن روز، خبر اين بيانيه با خبر فرار شاه در روزنامهها چاپ شد. از طرفي در جلسه شوراي امنيت ملي بزرگان سياسي و نظامي کشور با عدم مقابله با برگزاري راهپيمايي اربعين موافقت کردند. سپهبد جعفري جانشين رئيس شهرباني اعتراف کرد که: «عدهاي از سرپاسبانها و پاسبانها علاوه بر گزارش کتبي به طور شفاهي هم صريحا اظهار ميکنند که ما مسلمان و مقلد آيتالله خميني هستيم و نميتوانيم برخلاف اوامر و دستورات آيتالله رفتار کنيم.» در اين جلسه بختيار استدلال کرد که: «در وضعيت فعلي با توجه به احساسات مردم از راهپيمايي آنها نميتوان جلوگيري کرد.» از ساعت ۸ صبح روز اربعين حسيني قشرهاي مختلف مردم تهران همچون، دانشجويان، دانشآموزان، معلمان، کارگران، کارکنان ادارات و سازمانها و شرکتهاي دولتي، کسبه و بازاريها، براساس برنامه اعلامشده در نقاطي مثل بازار، ۴۵ متري سيد خندان، ميدان کندي، ميدان شهناز، ميدان گمرگ، ميدان شاه، ميدان خراسان، پيچ شميران، باغ فردوس، قلهک، ميدان ونک، دوراهي يوسفآباد، فلکه دوم تهرانپارس، سيمتري و ميدان راهآهن، اجتماع و بهتدريج به سمت ميدان شاهرضا، ميدان ۲۴ اسفند و خيابان آيزنهاور، حرکت کردند. بعد از اجتماع مردم در ميدان آزادي، اذان ظهر گفتند و جمعيت نماز خواندند. يک قطعنامه ده ماده اي هم قرائت شد: ۱ـ ما غيرقانوني بودن سلطنت خاندان پهلوي و خلع شاه را از مقام سلطنتي که او و پدرش با قوه قهريه غصب کرده بودند اعلام ميداريم. ۲ـ ما رژيم ارتجاعي شاهنشاهي را مردود ميدانيم و خواهان برقراري حکومت اسلامي در ايران هستيم؛ جمهوري آزاد اسلامي که با رأي ملت بر سرِ کار آيد و مملکت را بر مبناي تعاليم حياتبخش اسلام اداره کند. ۳ـ با تشکيل شوراي انقلاب اسلامي ايران از طرف مرجع عاليقدر و رهبر مبارزات ملت، امام خميني که به موجب رأي اعتماد مکرر قبلي ملت به ايشان صورت گرفته، تأييد و از ايشان درخواست ميکنيم هرچه زودتر اعضاي شوراي انقلاب و حکومت موقت را معرفي کنند تا زمام امور مملکت را بهدست گيرند و مقدمات مراجعه به آراي عمومي را براي تعيين آينده ايران فراهم سازند. ۴ـ ما دولت بختيار را که از طرف سلطنت غيرقانوني و با رأي مجلس غيرقانوني بر سر کار آمده به رسميت نميشناسيم. ۵ـ سربازان، درجهداران و افسران ارتش که در کنار مردم پشتيبان انقلاب اسلامي ملت باشند مورد علاقه و احترام ملتاند و ما از همه ارتشيان ميخواهيم که خود را از ملت و اراده ملت جدا نکنند و اجازه ندهند از آنها بهعنوان وسيلهاي براي تهديد ملت و سرکوب مبارزان آزاديخواه استفاده شود....» فقط ۲۲ روز بعد از اين تظاهرات عظيم، انقلاب اسلامي به پيروزي رسيد. ارتشبد قرهباغي در خاطراتش درباره تاثير تظاهرات اربعين ۵۷ نوشته است: «اين راهپيمايي هم مانند تظاهرات روزهاي تاسوعا و عاشورا براي مخالفين موفقيت بزرگي محسوب [ميشد] و به علت وجود حکومت نظامي در کشور، دليل ديگري بر ضعف و ناتواني دولت و شکست مجدد نيروهاي مسلح در برابر آنها منظور گرديد.» يکي ديگر از نتايج راهپيمايي اربعين اميدواري بيشتر مردم به پيروزي بود. به گزارش ژنرال هايزر(مستشار امريکايي حاضر در ايران) بعد از راهپيمايي اربعين تظاهرات پرسروصداتر شده بود حتي روزهاي بعدي روزانه هزاران نفر که سر و صداي زيادي هم داشتند در تظاهرات شرکت ميکردند.