برهم صالح: اجازه نمیدهیم آمریکا از عراق برای حمله علیه ایران استفاده کند
فارس/ رئيسجمهور عراق در مصاحبه با شبکه «سيانان» ضمن ابراز ناخرسندي از تحريمهاي اعمال شده عليه مردم ايران، گفت بغداد نميخواهد اراضي عراق براي اقدام عليه همسايگان اين کشور از جمله ايران، مورد استفاده قرار گيرد. «برهم صالح» رئيسجمهور عراق روز سهشنبه در مصاحبه با شبکه «سيانان»، تأکيد کرد که اين کشور با استفاده از اراضي اين کشور براي اقدام نظامي عليه ايران مخالف است. وي در اين مصاحبه که بخش اعظم آن به روابط با ايران اختصاص داشت، همچنين گفت که مردم عراق تحريم را تجربه کردهاند و در اين زمينه با مردم ايران احساس همبستگي دارند. نگراني از تبعات تنش در منطقه «کريستن امانپور» در ابتداي اين مصاحبه اين سؤال را مطرح کرد که با توجه با افزايش تنشها در منطقه غرب آسيا، آيا عراق از اين وضعيت نگران است و آن را تهديدي براي خود ميداند؟ صالح گفت: «ما واقعا از تشديد تنش نگرانيم و از تبعات آن براي عراق نگران هستيم. عراق در طول چهار دهه گذشته از جهنم گذر کرده است و آخرين بخش اين درگيري جنگ ويرانگر با داعش بود. ميخواهيم بر بازسازي، آشتي و پيش رفتن متمرکز شويم، اما داريم به اين جريانهاي محرک درگيري کشيده ميشويم و به همه بازيگران در منطقه و همچنين بازيگران جهاني ميگويم که امنيت و ثبات عراق مهم و ضروري است و نبايد موفقيتي را که به دست آورديم دست کم گرفت. شکست داعش با کمک ايالات متحده، با کمک ائتلاف بينالمللي و با کمک همسايگانمان، يک موفقيت چشمگير است و نبايد آن را دست کم گرفت و بايد از آن محفاظت کرد و نبايد آن را از بين برد.» رئيسجمهور عراق سپس در پاسخ به سؤالي در مورد نظرش درباره عقبنشيني «دونالد ترامپ» رئيسجمهور آمريکا از اقدام نظامي عليه ايران، گفت: «ما خوشحاليم که جنگ دفع شد، اين بخش از جهان براي سالهاي متمادي درگير چرخههاي درگيري بوده و ما به يک جنگ ديگر نياز نداريم. اين مسئله، راهکار نظامي ندارد. مسائل مهمي وجود دارند که بر نظم منطقهاي در خاورميانه اثرگذار هستند و اين چيز جديدي نيست و ما به اوج وضعيت تنش و مناقشه رسيدهايم، اما نهايتا طرفهاي درگير بايد بنشينند و بر آنچه که مهم است، يعني مبارزه با افراطگرايي خشن، تمرکز همگرايي منطقهاي و مسائل اقتصادي و فکر به لشگر جوانان بيکار که به دنبال شغل، تحصيلات و سهم عادلانهاي از منابع ملي هستند، متمرکز شوند. اين مسير پيش رفتن نيست، اين بخش از جهان نيازمند راهکارهاي بنيادين است، نه جنگي ديگر.» صالح در مورد آثار تحريمهاي اقتصادي عليه جمهوري اسلامي ايران و جنگ لفظي ميان واشنگتن و تهران هم گفت: «ترديدي وجود ندارد که تحريمها در حال آسيب زدن به ايران است و اين تشديد تنش نه فقط به ايران، بلکه به کل منطقه آسيب ميزند... اين وضعيت خوشحالکنندهاي براي منطقه نيست و بهترين کار کاهش تنش و همانطور که گفتم تمرکز بر موارد مهم است. اين راه حل مسئله نيست. راه حل مسئله گفتوگو و حل و فصل مسائلي است که اين بخش از جهان را تحت تأثير قرار داده است.» همبستگي با مردم ايران در ادامه برنامه امانپور از رئيسجمهور عراق اين سؤال را پرسيد که اگر مقامهاي آمريکايي از او در مورد توافق هستهاي و تحريمها مشاوره ميخواستند، چه رويکردي را به آنها پيشنهاد ميکرد. رئيسجمهور گفت: «بگذاريد به مخاطبان يادآوري کنم که تحريمها در کشورهاي بسيار بسيار زيادي آزموده شدهاند و ما هم در عراق در دهه ۱۹۹۰ از تحريمها رنج بردهايم و ويراني حاصل از آن در جامعه عراق حتي تا امروز هم ادامه يافته است. به همين جهت ما با مردم ايران که تحت اين تحريمها قرار دارند، احساس همبستگي داريم. همچنين اين سؤال بنيادين وجود دارد که آيا اين سياست ميتواند به تغيير سياست و رفتار و رسيدن به سياست و رفتار مد نظر منجر شود يا نه. توافق هستهاي به عنوان راهي براي گذر از گذشته، مورد استقبال بسياري [از کشورها] در منطقه، همچنين اروپا و جهان قرار گرفت. [اگر] مسائلي در مورد آن توافق هستهاي وجود دارد، بايد در مورد آن مذاکره کرد و بايد در مورد آن بحث کرد. از بين بردن اين توافق، ميتواند به فاجعه براي کل منطقه منجر شود.» مجري شبکه سيانان سپس سؤال کرد که آيا اين اقدام نظامي آمريکا عليه عراق در سال ۲۰۰۳ بود که به افزايش نفوذ ايران در عراق منجر شد؟ صالح گفت: «من اساسا با اين [ارزيابي] مخالفم. اين سياست نابودي نژادي و فرقهاي صدام حسين و سياست کشتار و سرکوب صدام حسين بود که کشور عراق را نابود کرد و امکان افزايش انواع نفوذ خارجي داخل عراق را ايجاد کرد. جنگ عراق و ايران ضربهاي ويرانگر به عراق و ضربهاي ويرانگر به ايران بود و ما هنوز هم با تبعات آن جنگ دست و پنجه نرم ميکنيم. اين موضوع را دست کم نگيريد. ايران و عراق همسايه هستند، ما ۱۴۰۰ کيلومتر مرز مشترک داريم.» پيوند عميق ميان ايران و عراق وي افزود: «همه در مورد نفوذ ايران در عراق صحبت ميکنند، اما نفوذ عراق در ايران هم وجود دارد. فراموش نکنيد که نجف مرکز اسلام شيعه است و نفوذ نجف در ايران را نبايد دست کم گرفت. مردم دو کشور با هم زندگي کردهاند و روابط اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي سدهها و هزارههاست که مردم دو کشور را به هم پيوند داده است. پس اين يک معادله رياضي نيست که برخي تلاش ميکنند جايي در آن يک نقطه عطف بيابند. ضعف عراق، نابودي عراق، نتيجه سياستهاي صدام حسين بود. در سال ۲۰۰۳، بسياري از مردم عراق جنگ را به عنوان راهي براي حرکت به پيش به سوي يک نظام حکومتي دموکراتيک ديدند. نميتوان انکار کرد که دوره انتقالي بسيار دردناک بود و مردم عراق هنوز هم به آنچه که برايش اشتياق داشتند، دست نيافتهاند و هنوز کارهاي زيادي مانده که بايد انجام شود. اما بسياري از مسائل به پيش از سال ۲۰۰۳ بازميگردد.» در ادامه مصاحبه از رئيسجمهور عراق در مورد اظهارات «مايک پامپئو» وزير خارجه آمريکا درباره بسيج مردمي عراق سؤال شد. پامپئو اين گروهها را به ايران نسبت داده و مدعي شده بود که آنها به دنبال حمله به منافع و نيروهاي آمريکا در عراق هستند. صالح گفت: «دولت عراق يک سياست دارد که به تاييد احزاب سياسي اصلي، از جمله فرماندهان الحشد الشعبي، بسيج مردمي عراق، هم رسيده است. اين نيروها تحت فرماندهي نخست وزير هستند و سياست اين است که اين نيروهاي آمريکايي که در عراق هستند به خواست و دعوت دولت عراق براي کمک به نيروهاي عراقي در مبارزه با داعش و ممکن کردن مبارزه با تروريسم، حضور دارند و هرگونه حملهاي به آنها اقدامي عليه دولت عراق است و دولت عراق با آن مقابله ميکند. البته اخيرا چند حادثه رخ داده است. تمام بازيگران کليدي در عراق و تمام سران احزاب اصلي از جمله فرماندهان حشدالشعبي اين حوادث را محکوم کردهاند. ممکن است برخي گروههاي حاشيهاي وجود داشته باشند که بخواهند اوضاع را بيثبات کنند، اما سياست دولت و رهبري سياسي عراق واقعا اين است که اجازه اين کار را ندهد. ما نميخواهيم به درگيري کشيده شويم. ائتلاف بينالمللي به دعوت دولت عراق براي کمک به مبارزه با داعش و تثبيت پيروزي بر داعش آنجا حضور دارد و هر اقدامي عليه آنها، اقدام عليه دولت عراق است.» مخالفت با استفاده از خاک عراق عليه ايران در ادامه مصاحبه، بخشي از اظهارات «دونالد ترامپ» رئيسجمهور آمريکا پخش شد که گفته بود حضور نيروهاي اين کشور در عراق تا حدي براي نظارت بر ايران است. صالح در مورد اين مصاحبه گفت: «ما همان زمان به صراحت واکنش نشان داديم و در بيانيه دولت عراق عنوان شد که نيروهاي ائتلاف بينالمللي، نيروهاي آمريکايي به دعوت دولت عراق براي مأموريت اختصاصي و مشخص مبارزه با داعش در عراق حضور دارند. ما نميخواهيم اراضيمان سکويي براي هرگونه اقدام خصمانهاي عليه هريک از همسايگان ما از جمله ايران، باشد. قطعا، اين جزء توافق ميان دولت عراق و ايالات متحده نيست.» او در مورد مدت زمان حضور نيروهاي آمريکايي در عراق در آينده، گفت: «به نيازهاي عراق و ارزيابي فرماندهان ما بستگي دارد. من اين را ميگويم: پيروزي عليه داعش بسيار مهم بود و نبايد آن را دست کم گرفت. چهار سال پيش يک سوم اراضي عراق تحت کنترل داعش بود، اما هنوز راه زيادي تا پايان اين مبارزه باقي مانده است. ما همچنان درگير هستيم و بايد مراقب باشيم که اجازه ندهيم داعش يا يک گروه مشابه آن بازگردد. در نتيجه همکاري ميان عراق و ائتلاف بينالمللي ادامه مييابد تا ادامه يابيم که [داعش] ريشهکن شده است.» عراق و ايران جداييناپذيرند در بخش ديگري از اين مصاحبه، از رئيسجمهور عراق در مورد تلاش آمريکا براي پايان دادن به روابط اقتصادي و تجاري عراق با ايران و همچنين سوق دادن اين کشور به سوي پايان واردات انرژي از ايران سؤال شد. صالح در اين رابطه گفت: «نهايتا ما در اين منطقه زندگي ميکنيم و منافع اقتصادي مهمي وجود دارد که عراق و ايران را به هم پيوند زده است. اين بازي حاصل جمع صفر نيست. وضعيت عراق نتيجه امروز يا ۶ ماه اخير دولت کنوني آمريکا نيست. جنگ و درگيري عراق را ويران کرده و اقتصاد کشور واقعا فلج شده بود. ما سخت براي رسيدن به خودکفايي انرژي تلاش ميکنيم و دولت ابتکارهاي زيادي در اين زمينه انجام داده است. اما اين انتظار که عراق با داشتن ۱۴۰۰ کيلومتر مرز و منافع اجتماعي، مذهبي و اقتصادي مهمي که عراق و ايران را به هم پيوند داده، خود را از ايران جدا کند، عملي نيست. فقط هم بحث عراق نيست، در مورد ترکيه هم همينطور است، در مورد خليج [فارس] هم همينطور است. بسياري از بازيگران عمده خليج [فارس] روابط اقتصادي بسيار عميقي با ايران دارند.» وي همچنين اشاره کرد که عراق در طول دهههاي گذشته دائما با درگيري و جنگ روبرو بوده و اکنون به آرامش و حرکت به سمت وضعيت عادي نياز دارد. او در پاسخ به اين سؤال که آيا رفتار آمريکا در قبال ايران را با رفتار واشنگتن در قبال عراق در آستانه حمله سال ۲۰۰۳ مشابه ميداند، به تقبيح اقدامات صدام پرداخت و او را نمونهاي «منحصر به فرد در تاريخ» توصيف کرد. وي سپس گفت: «اما شباهتي که هست، اين است: آغاز جنگ ساده است، اما پايان يک جنگ بسيار بسيار دشوار است.»