عملیات عبور از 3.67 درصد
آخرين خبر/ يک منبع آگاه در گفت وگو با "آخرين خبر" جزئيات گام دوم ايران را براي افزايش سطح غني سازي درپاسخ به بي عملي اروپا تشريح کرد امروز (يکشنبه) موعد عملي شدن دومين گام اقدام متقابل جمهوري اسلامي ايران بر اساس مواد 26 و 36 برجام براي کاهش تعهدات هسته اي اش پس از يک سال صبر راهبردي و فرصت دادن به ديپلماسي است، فرصتي که اروپا براي منتفع کردن ايران از مزاياي توافق هسته اي پس از خروج آمريکا، به راحتي از دست داد و حالا به قول رئيس جمهور، تنها فرصت «بيانيه دادن و اظهار تاسف کردن» دارد. طبق اعلام رسمي دکتر روحاني و بيانيه شوراي عالي امنيت ملي در 18ارديبهشت ماه، امروز ايران از سقف غني سازي 3.67 درصد مي گذرد. يک منبع آگاه در سازمان انرژي اتمي در اين باره به خراسان گفت که «عبور ايران از اين درصد غني سازي در کمتر از يک روز انجام خواهد شد و از اين پس کشورمان غني سازي خود را بر اساس نياز و ضرورت هاي صلح طلبانه خود ادامه خواهد داد.» 3.67 درصد در برجام براساس بند پنجم متن اصلي برجام، جمهوري اسلامي ايران تعهد داده بود که از 27 دي 1394 تا 26 دي 1409 طي مدت 15 سال و بر اساس برنامه بلندمدت خود، سطح غني سازي اورانيوم را تا سقف 3.67 درصد نگه دارد که البته اين تعهد در قبال رفع تحريم ها پذيرفته شده بود و حالا که تحريم ها بازگشته اند ديگر دليلي براي پايبندي ايران به برنامه 15 ساله ارائه شده به آژانس و از جمله حفظ سطح غني سازي 3.67 درصد وجود ندارد. به راحتي جابه جايي يک کپسول اما ايران عملا و روي زمين براي انجام گام دوم يعني عبور از غني سازي 3.67 درصد اورانيوم چه اقدامي مي کند؟ کار در ظاهر ساده و سريع است. مدير مجتمع غني سازي نطنز که مجري اين طرح هم به شمار مي رود، پيشتر به خراسان گفته بود که اين اقدام «به راحتي» انجام شدني است و به قول او «نهايت کار اين است که کپسول نصب شده 0.7 درصد اورانيوم طبيعي را از ابتداي زنجيره هاي سانتريفيوژ برمي داريم و يک کپسول ديگر را که حاوي مواد غني شده تا 3.67 درصد است، جايگزين و شير کپسول را باز مي کنيم.» در عمل چه فرايندي طي مي شود؟ اگر بخواهيم جزئي تر به موضوع نگاه کنيم، بايد گفت براي انجام اين فرايند ابتدا سيلندرهاي حاوي خوراک UF6 غني شده تا 3.67 درصد که در انبار مواد غني شده سايت نطنز و زير نظر آژانس بين المللي انرژي اتمي قرار دارند به آبشارهاي سانتريفيوژIR1 متصل وسپس گازUF6 به گروهي از آبشارها تزريق ميشود. محصول آبشار اول ميزان مواد با غناي مورد نياز ماست و يک تا 2 درصد مواد تهي شده هم دارد. از سوي ديگر در آبشار ديگري که به آبشار اولي وصل است، مواد تهي شده يک تا 2 درصد را وارد ميکنيم که دوباره غني و خودش خوراک آبشار اولي ميشود تا به درصد مورد نياز ما برسد. انتهاي اين فرايند موادي با غناي مورد نياز به عنوان محصول و موادي با غناي 0.7 درصد به عنوان «تهي شده» به ما ميدهد که برابر با UF6 طبيعي غنا دارد که همين تهي شده مي تواند به عنوان خوراک براي غني سازي در مراحل ديگر استفاده شود. جزئيات بيشتري از اين اقدام ايران را يک منبع آگاه در سازمان انرژي اتمي که مايل بود نامش در گزارش ذکر نشود، در اختيار خراسان گذاشته است. اين که عبور کشورمان از 3.67 درصد غني سازي در صورت دستور به سازمان انرژي اتمي در کمتر از يک روز انجام پذير است نکته مهم و تفاوت بزرگ گام دوم ايران با گام اول يعني عبور حجم اورانيوم غني شده ايران از 300 کيلوگرم است که حداقل 50 روز به طول انجاميد. همچنين گام دوم در مجتمع غني سازي نطنز انجام مي شود و فعلا غني سازي در سايت فردو در دستور کار ايران نيست ضمن اين که شنيده مي شود اين عبور از غناي 3.67 درصد در روز جاري با همان تعداد ماشين هاي موجود يعني 5060 سانتريفيوژ IR1 عملياتي مي شود و کشورمان افزايش تعداد ماشين ها را در اين مرحله نخواهد داشت. نياز ايران غني سازي چند درصد است؟ تاکنون همه مقامات کشورمان در توضيح وضعيت بعد از عبور ايران از غناي 3.67 درصد و اين که چه درصد غني سازي را ادامه مي دهيم گفته اند که نياز و ضرورت هاي کشور اين درصد را تعيين مي کند اما ايران حداقل سه نياز براي غني سازي صلح آميز خود در چارچوب برنامه طولاني مدت غني سازي اش دارد که شامل غني سازي براي توليد برق، توليد راديو دارو و استفاده به عنوان سوخت موتور پيشران است. سوخت 20 درصد ايران رو به پايان است. تهران همواره اعلام کرده مهم ترين هدفش در صنعت هسته اي، توليد برق است و اگر ايران بخواهد به منظور تهيه سوخت هسته اي خود براي نيروگاه هاي اتمي آينده اش کاري انجام دهد، به غني سازي حدود 5 درصد نيازدارد. همچنين ايران يک سابقه بد در تامين سوخت 20 درصدي راکتور تهران که توليد راديوداروهاي مهم و حساس کشور براي درمان بيماري هاي صعب العلاج را برعهده دارد، از سوي غرب در گذشته تجربه کرده است. جايي که آن ها در دهه 80 زماني که سوخت 20 درصد اين راکتور رو به پايان بود و خطر توقف ساخت راديو داروهاي حياتي بيماران سرطاني وجود داشت، غربي ها از فروش سوخت 20 درصد به ايران امتناع کردند و خطر وقوع يک فاجعه انساني را به وجود آوردند که در آن برهه با تلاش نيروهاي جوان و متخصص، اين سوخت پيچيده و راهبردي توليد شد. اکنون نيز برخي شنيده ها بيانگر آن است که اين سوخت در ميان مدت به پايان خواهد رسيد که بر اين اساس نياز دوم ايران در افزايش غني سازي، تهيه سوخت 20 درصد اين راکتور است. در کنار اين دو نوع سوخت، ايران در سال هاي اخير پروژه ساخت پيشران هسته اي براي استفاده در کشتي ها را نيز اعلام کرده است که اين پروژه، توليد سوختي با غناي بالاتر از 3.67 درصد را براي کشورمان توجيه پذير مي کند.البته تصميم گير در اين حوزه ها نهادهاي بالا دستي نظام هستند. ايران همچنان آماده بازگشت به شرايط قبل است البته با وجود عملياتي شدن اين دو گام و نيازهاي هسته اي کشورمان، تهران همچنان خود را آماده گفت و گو براي باز شدن راهي به سوي بازگشت نشان داده به اين شرط که منافع ايران حفظ شود . کشورمان يک سال را با شديدترين تروريسم اقتصادي عليه خود گذرانده و حالا وقت نشان دادن اراده و توان اروپا براي زنده نگه داشتن برجام است. آن ها همچنان مي توانند با برآورده کردن مطالبات به حق تهران، آب رفته را به جوي بازگردانند تا به گفته روحاني ظرف چند ساعت همه چيز به شرايط 18ارديبهشت برگردد.