باشگاه خبرنگاران/ رئيس سازمان انرژي اتمي از مستند سازي و پيگيري تخلف مامور آژانس بين المللي انرژي اتمي در ايران خبر داد و در پاسخ به اين سوال که آيا سطح غني سازي اورانيوم به قبل از توافق برجام برمي گردد؟، گفت: بله، در حال حاضر ۵۵۰۰ گرم در روز توليد ميشود، در حالي که قبل از برجام اين ميزان ۶۰۰۰ گرم بوده است.
ماه گذشته يک خبرگزاري غربي به نقل از منابع آگاه مدعي شد که يک بازرس زن آژانس بين المللي انرژي اتمي هنگام فعاليت در ايران براي مدت کوتاهي بازداشت شده است همچنين چندي پيش مايک پمپئو وزير امور خارجه آمريکا طي سخناني در يک نشست مطبوعاتي در واشنگتن اعلام کرد که معافيتهاي تحريمي مربوط به همکاري هستهاي با ايران در سايت فردو را از تاريخ ۱۵ دسامبر به بعد لغو خواهد شد. اين مسائل در حالي رخ داد که جمهوري اسلامي ايران در راستاي ايجاد توازن در اجراي برجام به کاهش تعهدات هسته اي خود پرداخته است.
براي شنيدن توضيحات رئيس سازمان انرژي اتمي در اين رابطه به گفتوگو با او پرداختيم.
در ادامه مشروح گفتوگوي باشگاه خبرنگاران جوان با علي اکبر صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي را ميخوانيد:
باشگاه خبرنگاران جوان: لطفا در رابطه با اهميت راهبردي فردو نسبت به نطنز را با توجه به لغو معافيت تحريمي اين سايت از سوي آمريکا توضيح دهيد.
صالحي: کشور به دليل تهديدهاي مداوم غربيها و آمريکا به حمله٬ سراغ فردو رفت. باتوجه به اينکه هنوز ابتداي راه بوديم براي صيانت از صنعت هستهاي و غني سازي تصميم گرفتيم تا جايي را انتخاب کنيم که به راحتي نتوانند آن را از کار بياندازند٬ بالاخره به اين نتيجه رسيديم که بايد درون کوه سايتي را ايجاد کنيم تا بدنه کوه از اين تاسيسات هستهاي محافظت کند. وجه تسميه فوردو هم به نام روستايي در اطراف قم باز مي گردد که حدود صد شهيد داده و به افتخار همين شهدا اين نام براي سايت جديد انتخاب شد.
در سايت فردو امکان نگهداشتن سه هزار سکوي ماشين با ابعاد خاص را داريم، که البته اگر بزرگتر باشد ديگر جاي سه هزار ماشين را نخواهيم داشت. زماني که من در سازمان انرژي اتمي بودم و زيرساختهاي فردو را تکميل ميکرديم، نظر اين بود که فردو را به ماشينهاي نسل جديدمان اختصاص دهيم که به صورت مرکز تحقيقاتي باشد مانند، S۸ در اصفهان. وقتي که ما سانتريفيوژهاي جديد را رونمايي ميکرديم در بالاي زمين قرار داشت.
در همين زمان به جاي آنکه زنجيرهاي شاهد ماشينهاي جديدمان را داشته باشيم، آنها را در فردو قرار دهيم که اگر اتفاقي افتاد ماشينهاي جديدمان در فردو آسيب نبيند و اين زنجيره هاي شاهد حدود ۱۶۴ تا ۱۷۴ ماشين است، اگر ۱۰ زنجيره شاهد داشته باشيد ميشود ۱۷۰۰ ماشين و اگر ۲۰ زنجيره شاهد داشته باشم نزديک به ۳۰۰۰ ماشين ميشود. در حال حاضر هم در فردو نزديک به ۱۵ ماشين داريم و از اين ميزان تنها اگر بخواهيم ۱۰ زنجيره شاهد درست کنيم ۱۷۰۰ تا۱۸۰۰ ماشين ميشود. قصد ما اين بود که فردو را براي اين اقدامات نگهداريم. اما بعد از اينکه من به وزرات خارجه رفتم٬ فردو را مانند نطنز تبديل به محل نگهداري ماشينهاي قديمي يعني IR۱ کردند که اين ماشينها اهميت زيادي نداشت حتي در صورت از بين رفتن ما ميتوانستيم آن را دوباره بسازيم، ولي ماشينهاي نسل جديد را که با هزينههاي سنگين درست ميکنيم نميخواهيم از بين بروند، ولي ما IR۱ را بارها ساخته بوديم.
ما ۲۰۰۰ ماشين در فردو داشتيم که بعد از مذاکرات، آن را به ۱۰۴۴ عدد رسانديم، اروپاييها خواستند که از اين سايت بهرهبرداري نشود، ولي ما اعلام کرديم که اين سايت را از دست نميدهيم و ۱۰۴۴ ماشين نگهداشتيم. در حال حاضر نيز اين ميزان ماشين در اين سايت وجود دارد و به دليل بدعهدي اروپاييها غني سازي در اين سايت به راه افتاده است و تا زماني که آنها به تعهدات خود بازگردند همچنان غنيسازي را در فردو ادامه خواهيم داد.
مستندات حمل مواد مشکوک توسط بازرس آژانس را در اختيار داريم/ اين تخلف را پيگيري خواهيم کرد
باشگاه خبرنگاران جوان: در رسانههاي خارجي در رابطه با ماجراي بازرس متخلف آژانس فضاسازي عليه ايران انجام شد و گويا توضيحات مقامات ايراني به اندازه خود که با هدف پرونده سازي عليه ايران مطرح شده است. لطفا درباره اين موضوع و اقدامات مقامات کشورمان در اين باره توضيح دهيد.
صالحي: بازرسها به طور کلي از مصونيت ديپلماتيک برخوردار هستند، مصونيتي مانند آنچه سفرا در زمان ماموريت خود دارند و چنين موضوعاتي در قوانين بين المللي در نظر گرفته شده است. براي مثال اگر يک بازرس ايراني که در آژانس انرژي اتمي مشغول به کار است در کشور ديگري با مسئلهاي روبهرو شود، از مصونيت ديپلماتيک برخوردار خواهد بود.
البته بازرسان آژانس بايد هنگام ورود به سايت هاي ايران چک شوند و چنين موضوعي در زمان بازديد از تاسيسات هسته اي در سراسر دنيا طبيعي بوده و اين قانون تنها مربوط به ايران نمي شود. در اين چک و کنترلي که انجام شد دستگاهها تشخيص دادند که يکي از بازرسها مواد مشکوکي را حمل ميکند.
وقتي که از بازرس دراين باره سوال کردند، پاسخهاي او قانع کننده و قابل قبول نبود. علاوه براين مسائل ديگري نيز پيش آمده که جزئيات آن را نمي توانم بگويم، در نهايت همه اين وقايع مستندسازي، فيلمبرداري و صدابرداري شد، ولي به دليل اينکه مصونيت ديپلماتيک داشت نمي توانستيم بازرس را نگهداريم. در نتيجه با کمال احترام و رعايت تعهداتي که نسبت به امور بين المللي به آنها متعهد شديم٬ پروتکلهاي ديپلماتيک به طور کامل رعايت شد و بازرس نيز برگشت، اما ما به آژانس بين المللي انرژي اتمي اعتراضي نوشته و اعلام کرديم که اين موضوع را پيگيري ميکنيم.
خرابکاريها براي توقف صنعت هستهاي ايران هيچگاه محقق نشد
به دليل اينکه در ايران مکاني را براي نگهداري دستگاههاي معيوب داريم، خيلي از وسايل را از خارج خريداري ميکنيم، ولي آنها در اين وسايل خرابکاري ميکنند تا در زمان استفاده از اين دستگاهها با مشکل مواجه شويم. ما در همين راستا يک نمايشگاهي از خرابکاريهاي صنعتي در سازمان انرژي اتمي داريم.
حتما ماجراي نرم افزاري به نام استاکسنت را شنيده ايد که از طريق آن در صدد ضربه زدن به تاسيسات هستهاي ما برآمدند و حتي به چند کارخانه پتروشيمي هم آسيب رساندند، اما به صنعت هستهاي آسيبي وارد نشد چراکه به موقع به ما هشدار داده شده بود. هرچند به دنبال متوقف کردن اين صنعت در ايران بودند اما اين خواسته آنها هيچگاه محقق نشد و تنها توانستند آسيب بسيار مختصري به ما وارد کنند٬ زيرا قبل از اينکه به مشکلي تبديل شود آن را خنثي کرديم و مشکلي پيش نيامد. در نتيجه نسبت به آسيب رساني دشمن در خصوص صنعت هستهاي هميشه هوشياريم.
آنها بدافزار استاکسنت را عليه ما به کار گرفتند خرابکاريهاي صنعتي را عليه ما انجام دادند، تجهيزات معيوب را به ما فروختند که در اين رابطه هوشيار بوديم و اقدام اخير بازرس آژانس را در اين راستا ميبينيم و از آژانس خواستهايم تا تکليف را در اين باره مشخص و مسئله را پيگيري کند که اين مسئله در حال پيگيري است٬ آپارو نماينده آژانس به ايران ميآيد و با کمالوندي سخنگوي سازمان انرژي اتمي و همکاران ديگر در مورد مباحث مختلف از جمله مسئله بازرس متخلف گفتوگو ميکنند.
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اينکه شهادت شهيد احمدي روشن به موضوع ويروس استاکس نت مرتبط است در خصوص موارد مشابه چنين اقداماتي که پيشتر اتفاق افتاده توضيح دهيد.
صالحي: ما در حال حاضر پيش بينيهاي لازم و مصون سازي ها را انجام مي دهيم. درباره خريد تجهيزات معيوب هم ما تمهيدات لازم را در اين باره انجام داديم و آنها را قبل از نصب چک ميکنيم. اتفاقا آنها با فروختن تجهيزات معيوب به نوعي به ما کمک کردند و باعث افزايش تخصص ما در اين حوزه شده اند.
هدف ايران حفظ برجام است/ نميخواستيم اين توافقنامه به هم بخورد
باشگاه خبرنگاران جوان: چه تدابيري در گام پنجم در حوزه صنايع هستهاي در نظر گرفته شده است؟
صالحي: اگر بخواهم درباره گامهاي کاهش تعهدات برجامي مطلبي را به شما بگويم، هدف ما همانطور که آقاي رئيس جمهور گفت حفظ برجام است٬ نميخواستيم برجام به هم بخورد، آنها هستند که برجام را به هم ميزنند، ما براي اينکه برجام از توازن برخوردار باشد در ظاهر محدوديتهايي را در اين توافق پذيرفتيم که در ازاي آن تحريمها برداشته شود، آنها تحريمها را لغو نکردند ما هم در حال کاهش محدوديتها هستيم ما در دو سه گام که برداشته شد جلوتر از موقعيت قبلي قرار گرفتهايم، در حال حاضر ۱۵ ماشين سانتريفيوژ داريم و با قوت و قدرت به جلو حرکت ميکنيم.
باشگاه خبرنگاران جوان: آيا سطح غني سازي اورانيوم به قبل از توافق برجام برمي گردد؟
صالحي: بله در حال حاضر ۵۵۰۰ گرم در روز توليد ميشود، در حالي که قبل از برجام اين ميزان ۶۰۰۰ گرم بوده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: لطفا درباره پيشرانهاي هستهاي هم توضيحاتي را ارائه کنيد و آخرين خبرها در اين باره چيست؟
صالحي: اين مسئله نيز به خوبي جلو ميرود، ولي الآن نميتوانم چيزي را اعلام کنم، من عادت دارم که اول کاري را انجام ميدهيم و وقتي که به طور کامل انجام شد آن را اعلام ميکنيم، ولي مطمئن باشيد که در پيشرانهاي هستهايکار به خوبي به جلو ميرود.
بازار