تفاوت روحانیِ 92 با روحانیِ 96 و 98 از نگاه گرامی مقدم

نامه نیوز/ اسماعیل گرامی مقدم سخنگوی حزب اعتمادی ملی ترمیم روابط اصلاح طلبان و دولت را ممکن دانست و تاکید کرد: لازم است که آقای روحانی در اظهارات خود بیشتر دقت کرده و صداقت خود را به مردم ثابت کند.

اصلاح طلبان و دولت روحانی راه پر فراز و نشیبی را طی کرده‌اند و این طور که به نظر می‌رسد هر روز به شکاف میان آنان افزوده می‌شود. عملکرد روحانی اگرچه در چند سال اخیر سبب از دست رفتن بخش قابل توجهی از سرمایه‌اجتماعی اصلاح طلبان شده است اما هنوز هم هستند اصلاح طلبانی که معتقدند در صورت تغییر رویه روحانی می‌توان به نقطه اول بازگشت و آب رفته را به جوی بازگرداند. اسماعیل گرامی مقدم سخنگوی حزب اعتماد ملی یکی از همین افراد است. او روحانی را مقصر همه این ریزش سرمایه اجتماعی نمی داند اما نقش او را پررنگ می داند. در عین حال تاکید دارد که در صورت تغییر رویه روحانی میتوان دوباره به جریان اعتدالی نزدیک شد و کاهش مشارکت را چاره کرد.

*مناسبات آقای روحانی و اصلاح طلبان به نحوی پیش‌رفت که برخی به خاطر حمایت از وی پشیمان شدند، نظر شما چیست؟ بعد از این 6 سال ریاست جمهوری آقای روحانی و مشاهده عملکرد ایشان به عنوان یک اصلاح طلب از حمایت از او پشیمان هستید؟
نه، از حمایت از روحانی پیشمان نیستم اما این به معنای آن نیست که او به وعده‌های خود عمل کرده است. آقای روحانی برای عمل نکردن به وعده‌های خود دلایلی داشته است. تحقق بخش‌هایی زیادی از مطالبات مردم و اصلاح طلبان اساسان در اختیار آقای روحانی نبوده است و همان طور که خودش نیز گفت دارای اختیارات کامل نبوده است اما در بخش‌هایی گلایه داریم که مساله در اختیار ایشان بود و انجام نداد. ضعف دولت او در موضوعات خاص به این خاطر است که روحانی دولت کارآمدی نداشته است.
اگر آقای روحانی به مطالبه اصلی اصلاح طلبان بها داده و به خاطر که حمایتی که اصلاح طلبان از وی کرده بودند در ترکیب اصلی کابینه از بین نیروهای این جریان استفاده می‌کرد امروز در اینجا نایستاده بود زیرا آن نیروه‌ها به اصلاح طلبی ایمان و باور داشتند و دولت ایشان دستاوردهایی داشت.

*می‌فرمایید در بخش‌هایی گلایه داریم که روحانی اختیار داشت و کاری نکرد. مشخصا کدام بخش‌ها مورد نظر شما است؟
این بخش‌ها بیشتر در حوزه سیاست داخلی است. مثلا در برخی از امورات مثل برداشتن حصر به نظر می‌رسید که شدنی بود. حداقل اینکه ما مشاهده نکردیم گامی برداشته شود. می‌شد خیلی از موضوعات را حل کرد. روحانی همچنین در زمینه گماردن مدیران مجرب و کسانی که به دولت ایشان ایمان داشته باشد اختیار داشت اما به جای این کار از فرصت‌طلبان استفاده کرد. گفت کسانی که گیوه‌ها را کشیده‌اند در مناصب قرار می‌دهیم اما ترکیب استانداران، کابینه و معاونان وزرا و ... کاملا مغایر با شعارهایی است که او در این حوزه‌ها داد. بسیاری از استانداران در انتخابات اخیر منفعلانه عمل کردند. همه این ها به پای این دولت نوشته شد. یا مثلا در حوزه اقتصادی تصمیمی که درباره تک نرخی کردن ارز گرفته شد. آقای احمدی‌نژاد در دولت قبل این سیاست شکست خورده را اعمال کرده بود و تجربه نتیجه آن را نشان داده بود. دلسوزان و صاحب نظران اقتصادی با این سیاست مخالفت‌ها کردند اما آقای روحانی وقعی ننهاد و بر اساس گزارش‌های غلطی که گرفته بود، تصمیم گرفت. در واقع واقعیت‌های اقتصادی جامعه ایران را در نظر نگرفت.

*به نظر شما روحانی 92 با روحانی 96 و 98 تفاوت داشت؟
من بعد از رای آوری روحانی در 96 اولین نفری بودم که در مصاحبه ای از چرخش به راست دولت روحانی حرف زدم. بالاخره ما می‌پذیریم که بیشتر وقت دولت اول روحانی صرف سیاست خارجی شد و دستاورد قابل دفاعی هم داشت و حداقل باعث دور کردن تحریم ها (حداقل چند سالی) شد. همین که مخالفان برجام امروز فریاد وابرجاما سر دادند و اسرائیل و عربستان مخالف برجام بودند نشان داد که کار دولت درست بوده و ماهم دفاع کردیم. اما روحانی در دولت دوم از مطالبات مردم در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عقب نشینی کرد درحالی که می‌توانست در حوزه‌هایی روی مواضع خود بایستد و نایستد.
در همین انتخابات اخیر که با رد صلاحیت اصلاح طلبان مواجه بودیم،روحانی صرفا به چند تذکر بسنده کرده و بعد از همان هم عقب‌نشینی کرد یا حداقل پیگیری نکرد.
در مساله اقتصادی نیز موضوع افزایش نرخ بنزین را داشتیم. سران قوا در واقع بدون در نظر گرفتن آسیب‌هایی که به قشر کم درآمد جامعه تحمیل خواهد شد، یکباره قیمت بنزین را سه برابر کردند. آقای روحانی در اینجا هم می‌توانست این اقدام را انجام ندهد یا واقعیت را به مردم منتقل کند که مساله در اختیار او نبوده یا اگر بوده چه دلایلی داشته است. همین شد که مردم معترض به خیابان‌ها آمدند و غیر از کشته، مجروح و خسارات بسیار نتیجه‌ای نداشت.

*مجموعه این اتفاقات موجب ریزش گسترده سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان شد. اما آیا همه ریزش رای اصلاح طلبان به عملکرد دولت برمی‌گردد یا مسئولیت بخشی از آن به عهده خود آنان است؟
این ریزش اجتماعی از اصلاح طلبان قابل تحلیل است. ابتدا باید دید که آیا این ریزش از اصلاح طلبان بوده است و یا از حسن روحانی؟ روشن است که نمی‌توان گفت که همه این ریزش از حسن روحانی و به خاطر عملکرد دولت بوده است. نتیجه انتخابات اخیر روشن بود زیرا اصلاح طلبان همیشه بازنده عدم مشارکت هستند. برنده نیز مشخص بود و می‌دانستیم که اصولگرایان با کمترین رقیب خواهند برد. هزینه این ریزش رای و افت مشارکت را کشور داد بنابراین می توان گفت که سرمایه اجتماعی از اصلاح طلبان و کشور ریزش کرده است. اگر مردم مشارکت می‌کردند این سرمایه اجتماعی در ابتدا پشت کشور و در مرتبه بعدی پشت اصلاح طلبان قرار می‌گرفت. بنابراین رقبای اصلاح طلبان بودند که به سرمایه اجتماعی چوب حراج زدند تا با کمترین رقیب برنده شوند.

*بنابراین روحانی تنها مقصر ریزش رای اصلاح طلبان نیست.
بله، آقای روحانی سهمی در این امر داشته است اما همه آن را نمی توان به گردن آقای روحانی انداخت و به حساب او گذاشت.
بلکه تنها بخشی از این ریزش به عهده آقای روحانی است و دیگر جاها هم قطعا سهم داشته اند.

*فکر می‌کنید در این زمان باقی مانده تا 1400 مناسبات اصلاح طلبان و روحانی چطور پیش می‌رود؟ شکاف موجود تعمیق می‌شود یا ترمیم ؟
فکر میکنم که روابط یا مناسبات اصلاح طلبان با طیف اعتدال‌گرا که پیشانی آن آقای روحانی است با توجه به دوراندیشی این دو جریان ترمیم خواهد شد. البته این با اصلاح رفتار اعتدالیون و اصولگرایان معتدل و همچنین درک خطر روی کار آمدن مجدد تندروها ممکن است. نزدیکی این دو طیف در آینده ممکن است و قطعا می‌تواند این کاهش مشارکت را چاره کند. اولین قدم برای اینک کار وحدت بین جریانات معتدل، اصلاح طلبان و همه جریانات دلسوز است. به نظر من از این طریق بخشی از ریزش اجتماعی به سبد هر دو جریان اصلاح طلب و اعتدالی برخواهد گشت.
البته در این مدت باقی مانده آقای روحانی هم باید دست به اقداماتی بزند که صداقت رفتار خود را به مردم ثابت کند زیرا در غیر این صورت و با ادامه همین رفتار تغییر حاص نمی‌شود. اگر از آقای روحانی شاهد مواضعی مثل این باشیم که در اوج شیوع کرونا بگوید، از شنبه شرایط عادی می‌شود، نمی توان سرمایه اجتماعی را بازگرداند زیرا این نوع اظهارات با واقعیت‌های جامعه همخوانی ندارد و آقای روحانی باید دقت کند تا اعتماد مردم از دست نرود.