۱۲ دلیل که موجودات بیگانه را پیدا نمیکنیم!
علمنا/ سال۱۹۵۰، «انريکو فرمي» فيزيکدان مشهور ايتاليايي به همراه همکارانش بحثي را آغاز ميکنند که منشا بسياري از اکتشافات نجومي در دهههاي بعد ميشود. آنها درباره دو موضوع اساسي مباحثه ميکنند که به طورخلاصه چنين است: راهشيري کهکشاني بسيار بزرگ و مسن است، با صدها ميليارد ستاره و سيارات بيشمار که احتمالا تعداد زيادي از آنها قابل سکونت است. اين به معناي آن است که زمان کافي براي شکلگيري، توسعه و شکوفايي تمدنهاي پيشرفته در سراسر کهکشان وجود داشته است. خب در اين صورت اين موجودات فرازميني کجا پنهان شدهاند؟ اين استدلال ساده و در عين حال قدرتمند به تناقص فِرمي (Fermi Paradox) معروف شد و هنوز هم افکار بسياري را درگير خود کرده است. موجودات بيگانه بايد وجود داشته باشند، اما مدرک قانعکنندهاي براي اثباتشان نيست. در اينجا به دوازده دليلي که چرا چنين وضعيتي پيش آمده، اشاره ميکنيم: ۱) اصلا هيچ فرازميني وجود ندارد که بخواهيم پيدا کنيم! اگرچه بعيد به نظر ميرسد، اما ممکن است در کهکشاني با صدها ميليارد ستاره و بيش از ۴۰ ميليارد سياره در اندازه زمين که در کمربند حيات بسر ميبرند، ما تنها باشيم. ۲) هيچ حيات هوشمندي جز ما وجود ندارد اين فرضيه، انسان فعلي را هوشمند ميداند. اگر هم باشد احتمالا به صورت ميکروبهاي ريز و ساده و يا ديگر موجودات دورافتاده کيهاني است. ۳) فرازمينيهاي هوشمند هيچ ابزار ارتباطي با ما ندارند شايد فرازمينيهاي هوشمند فاقد فنآوري پيشرفته براي ارتباط با ما باشند. اکنون در زمين، اخترشناسان با استفاده از راديوتلسکوپها، مشتاقانه به آسمان گوش ميدهند تا سيگنالهاي مرموز را کشف کنند. اما اگر موجودات بيگانه سيگنالي پخش نکنند، ما هرگز آنها را کشف نخواهيم کرد. ۴) حيات هوشمند، خود را نابود کرده است ممکن است موجودات هوشمند از طريق سلاحهاي کشتار جمعي، آلودگي سيارهاي يا بيماريهاي بدخيم نابود شده باشند، آن هم پيش از اينکه بتوانند حيات طولاني را تجربه کنند. ۵) جهان مکان مهلکي است در بازههاي زماني کيهاني (مثلا چندين ميليارد سال) حيات ميتواند زودگذر باشد. برخورد يک سيارک سرگردان، وقوع ابرنواختر، انفجار پرتوي گاما يا طوفان خورشيدي تمام آن چيزي است که براي نابودکردن حيات در هر سياره زيستپذيري کافي است. ۶) فضا بسيار بزرگ است طول کهکشان راه شيري به تنهايي ۱۰۰ هزار سال نوري است، پس ميتوان تصورکرد که سيگنالهاي ارسالي از فرازمينيهاي هوشمند که به سرعت نور محدود است، هنوز به ما نرسيدهاند. ۷) جستجوهاي ما کافي نبوده است ۸۰ سال از زماني که با راديوتلسکوپها به جستجوي سيگنالهاي ناشناس اطراف ميپردازيم گذشته است. از طرفي جستجوي فعال موجودات بيگانه قدمتي ۶۰ سال دارد که در مقايسه با بازههاي زماني که در جهان ميشناسيم، مدت زمان قابل توجهي نيست. ۸) ما جاي درستي را جستجو نميکنيم همانطور که قبلا هم گفته شد، فضا بسيار بزرگ است، بنابراين گستره وسيعي براي گوش دادن به سيگنالهاي ناشناس وجود دارد. اگر گوشدادن ما مطابق با جهت انتشار سيگنالها نباشد، قطعا هرگز آنها را نخواهيم شنيد. ۹) فناوري موجودات بيگانه از ما پيشرفته است شايد موجودات بيگانه از فنآوري بسيار پيشرفتهاي برخوردارند. فنآوري راديويي امري عادي روي زمين است. همه ما با آن آشنا هستيم، اما فرض کنيد در جهاني بسيار دورتر، ممکن است موجوداتي فرازميني از فنآوريهاي ارتباطي پيشرفتهتر (مانند سيگنالهاي نوترينو) استفاده کنند. در نتيجه ما نخواهيم توانست آن را درک و رمزگشايي کنيم. ۱۰) کسي پيامي ارسال نميکند! خود ما انسانها به جز چند تلاش کم اهميت براي ارسال سيگنالهاي قوي از طريق يک باند فرکانس باريک به سمت ستارههاي بالا، حضور چنداني در جهان نداشتهايم. اگر موجودات فضايي از راديوتلسکوپهاي مشابه آنچه ما روي زمين داريم، استفاده کنند نيز توان راديوپخش ما تنها تا فاصله ۰٫۳ سال نوري قابل تشخيص است. اين مسافت حتي از دورترين نقطۀ منظومه شمسي ما فراتر نخواهد رفت. ۱۱) عمدا با ما تماس نميگيرند در زمين، سياستهاي خاصي براي ارتباط با اقوام بومي وجود دارد. شايد شرايط مشابهي نيز براي ما اتفاق افتد. درست مانند پيشتازان فضا (Star Trek)، ممکن است جوامع پيشرفته فرازميني، قوانيني در محدودکردن مخاطب خود، تنها به انواعي با سطح بالاي تکامل تکنولوژيکي و فرهنگي داشته باشند. ۱۲) فرازمينيها در ميان ما زندگي ميکنند! موجودات فضايي در حال حاضر در ميان ما هستند، اما حضورشان را درک نميکنيم. نظريهپردازان توطئه، عاشق اين توجيه دور از انتظار و عجيب هستند. عليرغم بعيدبودن، اين نظريه غيرممکن نيست که سازمانهاي دولتي حضور بيگانگان را پنهان کرده باشند. البته احتمال دارد حضور بيگانگان در ميان ما با هدف زير نظرگرفتن بشر يا استفاده به عنوان موشهاي آزمايشگاهي باشد.