فاجعه زیست محیطی در پی غرق شدن نفتکش ها
سيناپرس/ نشت نفت و محصولات مشابه در آب دريا بر اثر عوامل مختلف مانند غرق شدن نفتکش ها مي تواند اثرات مختلف زيست محيطي داشته باشد که اين اثرات در دو گروه اثرات بلند مدت و کوتاه مدت تقسيم مي شوند و تاثيرات آن تا چند دهه مي تواند تداوم داشته باشد. به تازگي ملت ايران سوگوار از دست دادن جمعي از دريانوردان خود در جريان تصادف و آتش سوزي کشتي نفت کش سانچي است که داغي بزرگ بر دل تمامي ايرانيان نهاده است. در اين يادداشت اما هدف ما بررسي و مطالعه تاثيرات زيست محيطي ورود نفت و ساير محصولات نفتي به اقيانوس و محيط زيست است. تاثير نشت نفت در درياها و اقيانوس ها، به طور مستقيم با نوع ماده نفتي و ميزان آن بستگي داشته و تاثيرات مخرب و زمان تداوم ان نيز بر اساس نوع ماده وارد شده به آب و حجم آن محاسبه مي شود. در هر حال ورود هر ميزان از مواد نفتي به اکوسيستم هاي دريايي را مي توان نوعي فاجعه محسوب کرد. آسيب به سواحل، مرداب ها و اکو سيستم جانوري ورود نفت و ساير محصولات نفتي از نفتکش ها، لوله هاي انتقالي و يا تاسيسات نفتي در سواحل مي تواند تمامي محيط زيست و اکو سيستم جانوري يک منطقه را با خطر رو به رو کند. زماني که اين حوادث رخ داده و نفت در حجم انبوه به ساحل برسد، توسط ريشه گياهان ساحلي جذب شده و به اين ترتيب دامنه آسيب هاي وارد شده به آن بسيار فراتر از مناطق دريايي شده و حتي جانوران علفخواري که از اين گياهان تغذيه مي کنند را نيز متاثر مي کند. اين اتفاق همزمان با غرق شدن کشتي ها و ته نشين شدن محصولات نفتي در بستر دريا نيز ممکن است رخ داده و تاثيري مشابه در اين اکوسيستم داشته باشد. به اين ترتيب بسياري از ماهي ها و جانداران کوچک کشته شده و در چرخه غذايي اقيانوس ها اختلال ايجاد مي شود. اين موضوع علي رغم تلاش هاي بسيار زيادي که بايد براي پاکسازي سواحل انجام شود، هيچگاه نمي تواند تمامي تاثيرات منفي را از بين ببرد. براي نمونه در سال 1989 يک نفتکش کمپاني اکسون موبيل در دريا و نزديکي آلاسکا دچار سانحه شد و در سال 2007 ميلادي مطالعاتي درباره تاثيرات دراز مدت اين حادثه در محيط زيست منطقه توسط اداره ملي هواشناسي و مطالعات اقيانوس ها (NOAA) نشان داد هنوز 26 هزار گالن نفت ناشي از اين حادثه در شن هاي ساحلي آلاسکا باقي مانده است. در اين مطالعات مشخص شد از ميزان نفت باقي مانده در طبيعت، به طور سالانه تنها 4 درصد کاسته شده و توسط اکوسيستم دفع مي شود. مرگ و مير پرندگان يکي از نمادهاي جهاني نشت نفت در دريا، پرنده اي ماهيخوار است که تمامي بدنش با نفت پوشانده شده است. متاسفانه اين موضوع حقيقت داشته و نشت نفت و ساير محصولات نفتي به دليل اين که بخش اعظمي از آن در روي سطح آب باقي مي ماند، پرهاي پرندگان را آغشته کرده و به آن ها آسيب جدي مي رساند. در اين شرايط ممکن است برخي پرندگان ساحلي با احساس خطر، از منطقه مهاجرت کنند اما مرغ هاي دريايي که ناگزير به شيرجه زدن در آب براي صيد ماهي هستند، آسيبي جدي خواهند ديد. چرا کشتيها تصادف ميکنند؟ جدال آتش و آب نشت نفت همچنين بر لانه هاي ساخته شده توسط پرندگان در ساحل و صخره هاي ساحلي تاثير داشته و مي تواند در دراز مدت زندگي اين گونه هاي جانوري را با اختلال مواجه کند.در سال 2010 و در پي نشت لوله هاي انتقال دريايي نفت بريتيش پتروليوم در ايالات متحده آمريکا که مقارن با فصل لانه سازي و جفتگيري پرندگان بود، شاهد مرگ و مير گسترده اين جانوران بوديم. اين موضوع حتي در الگوي مهاجرتي پرندگان نيز تاثير داشته و آن را تغيير مي دهد. از سوي ديگر اين مواد روي پرهاي پرندگان را پوشانده و مي تواند موجب از بين رفتن قابليت پرواز، گرم شدن بدن و اختلال در حرکت آن ها شود و در اين شرايط پرندگان اقدام به تمييز کردن بدن خود با منقارهايشان مي کنند که سبب مي شود نفت وارد بدن و سيستم گوارشي ان ها شده و مرگي دردناک را در پي داشته باشد. تنها در حادثه نشت نفت اکسون موبيل بين 250 تا 500 هزار پرنده در آلاسکا کشته شدند. مرگ و نابودي پستانداران دريايي نشت نفت مي تواند موجب مرگ پستانداران دريايي مانند وال ها، نهنگ ها، دلفين ها، سيل ها و سمورهاي دريايي شود. اين آسيب هاي مرگبار مي تواند به اشکال مختلفي حادث شده مي تواند روي سطح مناطق تنفسي آن ها کشيده شده و در تنفس و ارتباط برقرار کردن آن ها ايجاد اختلال کند. نشت نفت در پستانداران خز دار تاثيراتي به مراتب شديدتر داشته و با پوشاندن سطح بدن آن ها، عملا امکان فعاليت و شنا را از ان ها مي گيرد. حتي اگر اين پستانداران دريايي از تبعات ذکر شده جان سالم به در ببرند، بر اثر خوردن ماهي ها و ساير جانوران آلوده شده، دچار مسموميت شده و مشکلاتي ديگر را تجربه مي کنند. براي مثال نشت نفت اکسون موبيل موجب مرگ صدها سمور دريايي، صدها فک ساحلي، ده ها وال و تعداد زيادي سمورهاي رودخانه اي شد. اين موضوع حتي براي سال هاي بعدي نيز ادامه داشته و مي توان ان را تاثيري مخرب و دراز مدت محسوب کرد. مرگ و مير ماهي ها شايد يکي از شديدترين تاثيرات مخرب نشت نفت در دريا روي ماهي ها مشاهده شود. اين موضوع بر تخم ماهي ها تاثيري مخرب داشته و آن ها را نابود مي کند. براي نمونه در مطالعات انجام شده پس از نشت نفت لوله هاي بريتيش پتروليوم در سال 2010، ميليون ها ماهي آزاد کشته شدند. در خاتمه بايد به اين موضوع اشاره کرد که نوع و تاثير نشت نفت در درياها و اقيانوس ها، به طور مستقيم با نوع ماده نفتي و ميزان آن بستگي داشته و تاثيرات مخرب و زمان تداوم ان نيز بر اساس نوع ماده وارد شده به آب و حجم آن محاسبه مي شود. در هر حال ورود هر ميزان از مواد نفتي به اکوسيستم هاي دريايي را مي توان نوعي فاجعه محسوب کرد. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar