دانشمندان در صورت دریافت پیام از موجودات فرازمینی هوشمند چه کار خواهند کرد؟
زوميت/ دريافت يک پيام مخرب يا هدفمند از سوي موجودات هوشمند فرازميني از نظر علمي تا چه حدي ممکن است؟ تقريبا نيم قرن پيش، فرانک دريک، ستارهشناس کرنل، پروژهاي موسوم به اوزما با موضوع اولين بررسي سيستماتيک SETI (جستجو به دنبال هوش فرازميني) در رصدخانهي راديويي ملي نجوم در گرين بانک ويرجينياي غربي انجام داد. از آن زمان تا با امروز، دانشمندان چندين بررسي ميداني را با اميد پيدا کردن نشانههاي مبتني بر فن و تکنيک (Technosignature)، يعني شواهدي از زندگي پيشرفتهي مبتني بر فناوري (مانند ارتباطات راديويي) انجام دادهاند. بهطور واضح ميتوانيم اظهار کنيم که اگر جامعهي بشري در حال حاضر پيامي از تمدنهاي فرازميني احتمالي دريافت کند، آن را ميتوانيم بهعنوان بزرگترين رويداد تاريخ تمدن ياد کنيم. اما بر اساس يک بررسي جديد، چنين رويدادي از يک نقطهنظر ديگر ميتواند بهعنوان خطري جدي براي بشريت باشد. دانشمندان با توجه به احتمالهاي متعددي که بهطور دقيق مورد بررسي قرار گرفتهاند، در نظر دارند بررسي کنند که انسان چگونه ميتواند خود را از عوامل آسيبزا و ويروسهاي مخرب محافظت کند. مقالهي اخير در اين زمينه بهتازگي بهصورت آنلاين منتشر شده است. اين بررسي توسط مايکل هيپکه، دانشمند مستقل از رصدخانهي سونبرگ در آلمان و پروفسور جان جي. لرند استاد گروه فيزيک در دانشگاه هاوايي انجام شده است. آنها با همکاري يکديگر، برخي از نتايج موجود پيشين در مورد SETI را بررسي و روي مواردي کار ميکنند که احتمال بيشتري براي وقوع آنها وجود دارد. اگر بخواهيم صادقانه بگوييم، ديدگاهي بر مبناي اينکه تمدن فرازميني ميتواند تهديدي براي بشريت باشد، فقط بهعنوان يک سوژهي جالب براي يک داستان علمي تخيلي خوب، مطرح نيست. واقعيت اين است که دانشمندان چندين دهه با آن بهعنوان يک فرصت متمايز برخورد کردهاند و در نظر داشتهاند پي ببرند که آيا خطرات احتمالي مطرحشده بيشتر از منافع احتمالي هستند يا خير. در نتيجه برخي از نظريهپردازان پيشنهاد کردهاند که انسانها نبايد در SETI شرکت کنند؛ يا حتي ما بايد اقداماتي براي پنهان کردن سيارهي خود انجام دهيم. برپايهي آنچه لرند از طريق ايميل به Universe Today پيشنهاد کرد، هرگز در ميان پژوهشگران SETI دربارهي اينکه آيا هوش فرازميني در ذات خود براي ما خوب است يا خير، هيچ توافقي وجود نداشته است. در اين پيام ميخوانيم: هيچ دليل قانعکنندهاي براي پذيرفتن نيک بودن وجود ندارد؛ بهعنوان مثال اينکه ما با توجه به تجربهي تمدنهاي کهن خود بفهميم که هوش فرازميني واقعا پديدهي خوبي است. من آنچه ما از تاريخ خودمان ميدانيم، قانعکنندهتر ميدانم...آيا جايي در زمين وجود دارد که ما پس از ملاقات با يک مهاجم مجهز به فناوري پيشرفته، شاهد تجربهي خوبي براي مردم آنجا بوده باشيم؟ البته که نميتوان با قطعيت گفت چه پيش خواهد آمد... اما افکار من در اين حالت بيشتر معطوف به فيلم سينمايي Alien ميشود و ديدگاه مطرحشده در آن براي من باورکردني است. علاوه بر اين، در نظر داشتن اين فرض که پيامهايي از سوي بيگانگان ميتوانند تهديدي براي بشريت باشند، واقعا جنبهي عملي دارد. با توجه به ابعاد خالص جهان و محدوديتهاي اعمالشده توسط نسبيت خاص (مثلا اينکه هيچ وسيلهاي براي سفر سريعتر از سرعت نور وجود ندارد)، روش ارزانتر و آسانتر هميشه اين است که بهجاي اقدام با ناوگان تهاجمي، پيامهاي مخرب يا بدخواهانهاي براي از بين بردن تمدنها ارسال کنيد. در نتيجه، هيپکه و لرند توصيه ميکنند که سيگنالهاي SETI را بايد مورد بررسي قرار داد. پژوهشگران بر مبناي اينکه چگونه يک سيگنال SETI ميتواند يک تهديد باشد، تعدادي از احتمالات ممکن را ارائه ميدهند. جداي از اين احتمال که پيامهاي فرازميني ممکن است رسانندهي اطلاعات غلطي باشند که بهمنظور ايجاد رفتار وحشتناک يا خودويرانگر طراحي ميشوند، اين احتمال هم وجود دارد که دربردارندهي ويروس يا ساير مشکلات فني (يعني فرمتي که ميتواند کامپيوترهاي ما را تخريب کند) باشد. آنها همچنين يادآوري ميکنند که وقتي حرف از SETI به ميان ميآيد، يکي از مسائل پيچيده مربوط به اين واقعيت است که هيچ پيغامي در يک مکان خاص قابل دريافت نيست و همين باعث ميشود مهار آن ممکن نباشد. اين حالت البته بهدليل وجود اعلاميه اصول مربوط به فعاليتهاي پس از شناسايي اطلاعات فرازميني بعيد است؛ اعلاميهاي که توسط آکادمي بينالمللي فضانوردي در سال ۱۹۸۹ تصويب و در سال ۲۰۱۰ اصلاح شد. ماده ۶ اين اعلاميه بيان ميدارد که: کشف بايد مورد تأييد و نظارت باشد و هر گونه اطلاعاتي که بر شواهدي از اطلاعات فرازميني تأثير ميگذارد، بايد تا جايي که ممکن است بهطور دائمي ضبط و ذخيره شود؛ بهگونهاي که براي تجزيهوتحليل و تفسير بيشتر در دسترس قرار گيرد. اين موارد ثبتشده بايد براي براي تجزيهوتحليل و تفسير بيشتر در دسترس مؤسسات بينالمللي ذکرشده در بالا و اعضاي جامعهي علمي قرار داده شود. به اين ترتيب، پيامي که رسيدن آن از سوي يک هوش فرازميني تأييد شده باشد، بايد پيش از اينکه بهعنوان يک عامل تهديدآميز براي همه منتشر شود، در دسترس کل جامعهي علمي قرار گيرد. حتي اگر تنها يک گيرنده وجود داشته باشد که سعي کند پيام را تحت شرايطي مخفي نگه دارد؛ وجود مادهي فوق باعث ميشود که مطمئن شويم گروههاي علمي ديگر هم به آن پيام ميتوانستند دسترسي پيدا کنند. پس از اين يک سؤال بهطور طبيعي ايجاد ميشود: چه کار ميتوانيم بکنيم؟ يکي از احتمالاتي که هيپکه و لرند پيشنهاد ميکنند اين است که يک روش آنالوگ را براي تفسير اين پيامها به کار گيريم و آنها از Challenge Decrypt SETI 2017 بهعنوان مثالي براي تشريح مسئله استفاده ميکنند. چالش فوق که توسط رنه هلر از مؤسسهي مکس پلانک براي پژوهش در مورد سامانهي خورشيدي منتشر شد، شامل يک توالي از حدود دو ميليون رقم دودويي و اطلاعات مربوط به آن در رسانههاي اجتماعي بود. چالش علاوه بر اينکه يک تمرين جذاب است و به مردم عادي ايدهاي از پژوهش SETI و روند آن ميدهد، از طرفي براي پاسخ دادن به برخي از پرسشهاي کانوني در هنگام برقراري ارتباط با موجودات هوشمند فرازميني به وجود ميآورد. يک از مهمترين پرسشها اين بود که آيا بشريت ميتواند پيامي از تمدن بيگانه را درک کند يا خير؛ و اينکه چگونه ميتوانيم پيامي را قابل فهم کنيم (اگر ما آن را براي موجودات احتمالي فرستاده باشيم). پژوهشگران اينگونه توضيح ميدهند: بهعنوان مثال، پيام SETI Decrypt Challenge (هيلر در سال ۲۰۱۷) يک جريان متشکل از ۱,۹۰۲,۳۴۱ بيت و شامل اعداد اول است. بيتهاهمانند پيام آرکيبو Arcibo (کارکنان فعال در مرکز ملي نجوم يونوسفر ۱۹۷۵) و تماسهاي کيهاني اِوپاتوريا در سال ۲۰۱۱، نشاندهندهي نقشهي پيکسلي سياه و سفيد از يک تصوير هستند. هنگامي که اين پيام درک شود، تجزيهوتحليل بيشتر ميتواند بدون نياز به خط با چاپ روي کاغذ انجام گيرد. پس از آن هر گونه حرکتي، سرچشمهگرفته از يک پيام و نه از ويروسهاي جاسازي شده يا ساير مسائل فني تعبير خواهد شد. با اين حال، در جايي که پيامها از کدهاي پيچيده يا حتي يک هوش مصنوعي مستقل ساخته ميشوند، ممکن است نياز به کامپيوترهاي پيچيده اجتنابناپذير باشد. نويسندگان در اين مورد، توصيهي ديگري ارائه ميدهند: استفاده از دستگاههاي ايزوله براي انجام تجزيهوتحليل؛ يعني يک زندان براي پيام! آنها همچنين تصديق ميکنند که هيچ زنداني ۱۰۰ درصد مؤثر نيست و هر ترفندي ميتواند در نهايت ناکام بماند. آنها مينويسند: اين سناريو شبيه جعبهي هوش مصنوعي اوراکل يا جعبهي هوش مصنوعي يک سيستم کامپيوتري جداشده است؛ جايي که احتمالا نوعي از هوش مصنوعي خطرناک تنها با کانالهاي ارتباطي بهينه در آن زنداني است. پژوهشهاي کنوني نشان ميدهند که حتي جعبههاي بهخوبي طراحيشده هم بيفايده هستند و يک هوش مصنوعي هوشمند توانايي متقاعد کردن يا فريب نگهبانان انساني انتشاردهندهي خود را دارد. در نهايت به نظر ميرسد که تنها راه حل واقعي اين است که نگرش هوشيارانه را حفظ و اطمينان حاصل کنيم که هر پيام ارسالي از جانب ما در حد مطلوب باشد. همانطور که هيپکه خلاصه ميکند: من فکر ميکنم اين احتمال وجود دارد که يک پيام مثبت باشد؛ اما شما نميتوانيد مطمئن باشيد. آيا شما احتمال يک درصدي مرگ را در برابر احتمال ۹۹ درصدي براي درمان بيماريها ترجيح ميدهيد؟ يکي از نکاتي که ميتوان از کار ما برداشت کرد مربوط به چگونگي طراحي پيام در مواردي است که خودمان قصد ارسال آن را داشته باشيم. نظر ما اين است: سادهاش کنيد؛ کد کامپيوتري ارسال نکنيد! اساسا، هنگامي که کار جستجو به دنبال اطلاعات فرازميني به ميان ميآيد، قوانين ايمني اينترنت ممکن است کارساز باشد. اگر ما شروع به دريافت پيامهايي کنيم، نبايد به کساني که داراي پيوستهاي بزرگ هستند و هرگونه اطلاعات مشکوکي را به پوشهي اسپم ما ارسال ميکنند اعتماد کنيم. اگر فرستندهي ناشناس، فردي اميدوار و مدعي براي درمان همهي بيماريهاي شناختهشده يا مدعي پادشاهي انحصاري کهکشان آندرومدا باشد که نياز به مقداري از پول ما دارد، بايد بدون هيچ درنگي پيام را از صندوق خود حذف کنيم! همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar