مهمترین پرتابهای فضایی در سال96 چه بودند؟
ايسنا/ سال 1396 پر بود از پرتاب ماهوارههاي مختلف و متعدد که هر کدام براي بخشي از اکتشافات و کمک به زندگي بشر به فضا پرتاب شدند. در اوايل سال 96 اين "سازمان تحقيقات فضايي هند"(ISRO) بود که يک ماهواره مخابراتي موسوم به "GSAT-9" را با استفاده از موشک بومي "مارک 3" به فضا پرتاب کرد. ماهوارهاي که به افغانستان و کشورهاي جنوب آسيا خدمات مخابراتي ارائه ميکند. عظيمترين و قدرتمندترين موشک بومي هند موسوم به "مارک 3" حامل "طيفسنج پرتو زمين ثابت"(GRASP) براي نظارت و مطالعه طبيعت ذرات باردار و تاثير تابش در فضا بر روي ماهوارهها و قطعات الکترونيکي است. اسپيسايکس اما يکي از شرکتهايي که در يک سال گذشته در عرصه فضا پيشگام بود و به توفيقات قابل توجهي دست يافت، شرکت "اسپيسايکس" با مديريت "الون ماسک" است. اين شرکت طي سال 96 چندين و چند پرتاب موفق داشت که همه آنها به جز يکي، توسط موشک قابل بازيابي "فالکون9" به فضا پرتاب شد. اين شرکت ابتدا در اواخر ارديبهشت ماه، ماهواره ساخت بوئينگ موسوم به "اينمارست-5"(Inmarsat-5) را با موفقيت به فضا پرتاب کرد. اين ماهواره ارتباطي که 6100 کيلوگرم وزن داشت سنگينترين محمولهاي بود که فالکون9 موفق به حمل آن شده بود. ماهواره ارتباطي اينمارست-5 که بوئينگ آن را ساخته است براي گسترش شبکه ارتباطي "اکسپرس"(Xpress) استفاده ميشود. اين شبکه اطلاعات را با سرعت 50 مگابيت بر ثانيه به زمين ميفرستد و با سرعت پنج مگابيت بر ثانيه از زمين دادهها را دريافت ميکند که اين سرعت 100 برابر سرعت ماهوارههاي قبلي اين شرکت است. پس از آن "اسپيسايکس" يک مجموعه 10 تايي از ماهوارههاي شرکت "ايريديوم" را به فضا فرستاد. ايريديوم شرکت ارتباطات ماهوارهاي آمريکايي است، که در زمينه ارائه خدمات صدا و تصوير ماهوارهاي و ساخت تجهيزات مخابراتي ماهوارهاي فعاليت مينمايد. سپس اين شرکت موفق شد با پرتاب دو موشک فالکون 9 در کمتر از سه روز رکورد سريعترين پرتاب متوالي ماهواره را بشکند، چرا که کمتر از 48 ساعت پس از پرتاب 10 ماهواره "ايريديوم"، توانست ماهواره بلغارستاني به نام "BulgariaSat-1" را در مدار قرار دهد. ماهواره "اينتلست 35 اي"( Intelsat 35e) ماهواره بعدي بود که توسط اسپيسايکس پرتاب شد. اين ماهواره که بيش از شش تن وزن داشت و براي پوشش مناطق آمريکا، اروپا و جنوب صحراي آفريقا به مدت 15 سال مورد استفاده قرار خواهد گرفت. سپس با عقد قراردادي بين اسپيسايکس و نيروي هواي آمريکا، اين شرکت اولين ماهواره جاسوسي تاريخ خود موسوم به "OTV X-37B" را به فضا فرستاد. اين فضاپيما از نوع رباتيک بوده و سرنشيني در اين ماموريت ندارد. حدود 2 ماه بعد، يک مجموعه 10 تايي ديگر از ماهوارههاي شرکت "ايريديوم" را راهي مدار زمين کرد. بعد هم اين شرکت موفق شد با استفاده از موشک قابل بازيابي فالکون 9 يک ماهواره خصوصي کرهاي را به مدار زمين ببرد. اين ماهواره 3700 کيلوگرمي که خدمات تلويزيوني ارائه ميکند، با استفاده از صفحات خورشيدي و توان مصرفي 6.5 کيلووات نيرودهي ميشود و در منطقه 113 درجه شرقي مناطق خاورميانه، فيليپين، ژاپن و کره را تحت پوشش قرار ميدهد. اما در بهمن ماه بود که اسپيسايکس بزرگترين ماموريت خود را به انجام رساند. اين شرکت بزرگترين موشک عملياتي تاريخ موسوم به "فالکون هوي" را به همراه يک محموله عجيب شامل خودروي شخصي تسلا رودستر "الون ماسک" و يک مانکن با لباس فضانوردي به اسم "استارمن" پشت فرمان به همراه آهنگ "زندگي روي مريخ" از "ديويد بوئي" خواننده مشهور آمريکايي به سوي مدار مريخ روانه کرد. از اين پرتاب به عنوان يک تحول در صنعت فضايي ياد ميشود، چرا که امکان سفر انسان به سياره سرخ را قوت بخشيد. اسپيسايکس در آغازين روزهاي آخرين ماه سال هم يک جفت ماهواره اينترنتي موسوم به "استارلينک" را در مدار زمين قرار داد تا در آينده نه چندان دور با پرتاب چندين ماهواره ديگر از اين نوع، اينترنت پرسرعت جهاني را براي مردم سراسر دنيا به ارمغان آورد. و اما در آخرين روزهاي سال بود که فالکون 9 پنجاهمين پرتاب خود را تجربه کرد و طي آن، ماهواره اسپانيايي "Hispasat 30W-6"را در مدار زمين قرار داد. اين ماهواره خدمات پخش تلوزيوني و اينترنتي در اروپا، درياي مديترانه و آمريکاي جنوبي را فراهم ميآورد. آژانس فضايي اروپا(ESA) آژانس فضايي اروپا اولين ماهواره تمام برقي خود موسوم به "SES-15" را با موشک "سايوز" از پايگاه فضايي جزيره گويان فرانسه به فضا پرتاب کرد. اين موشک توسط "بوئينگ" توليد شده بود و يک ماهواره زمينآهنگ بود. ماهواره "زمينآهنگ" ماهوارهاي است که در مدار "زمينآهنگ" قرار دارد و دوره مداري آن با دوره گردش زمين يکسان است. اينگونه ماهوارهها پس از هر زمان نجومي به موقعيت خود در آسمان باز ميگردد. سپس موشک آريان 5 موفق شد با ارسال دو ماهواره به نامهاي " ViaSat-2" و " EUTELSAT 172B"به صورت همزمان رکورد سنگينترين محموله خود را بهبود دهد. هر دو ماهواره از نوع ارتباطي بودند که به ترتيب متعلق به شرکتهاي "ViaSat" و "EutleSat" هستند. اما آريان 5 طي چهارمين پرتاب خود، دو ماهواره "هلاس ست 3)"Helas Sat 3) و "جيست 17)"GSAT-17) را از پايگاه فضايي گويان فرانسه در مدار زمين قرار داد. چندي بعد هم پنجمين پرتاب موشک آريان 5 با حمل ماهواره "اينتلست"(IntelSat) و يک ماهواره ژاپني براي پوشش تصويري آفريقا، اروپا و آمريکاي لاتين انجام شد. چند روز بعد، اين آژانس فضايي يک ماهواره نظارت بر کيفيت هواي کل کره زمين موسوم به "Sentinel-5P" که آلايندهها را روزي 20 ميليون بار در سراسر دنيا شناسايي کرده و اندازه ميگيرد، به فضا فرستاد. پس از آن طي آخرين ماموريت آژانس فضايي اروپا در سال 1396، 2 تاسواره(ماهواره مکعبشکل) موسوم به "لوميو(Lumio)"و "وياماماو(VMMO)"را براي مطالعه نيمه تاريک تنها قمر زمين در مدار ماه قرار داد. تاسواره معادل فارسي کيوبست(CubeSat) است و به نوعي از ماهوارههاي کوچک گفته ميشود که به صورت ماهوارهاي متشکل از واحدهاي مکعبشکل در ابعاد 10×10×10 با وزني حدود 1300 گرم تعريف شدهاند. به بيان ديگر، تاسوارهها ماهوارههايي هستند متشکل از واحدهاي ساختاري مکعبي که بتوان آنها را درون يک خشاب با قابليت يکپارچهسازي با سامانه پرتابگر جانمايي کرد و به آساني در مدار قرار داد. ناسا اولين پرتاب ناسا در سال 96 ارسال يک تاسواره براي شناسايي جو سياره زهره بود. سپس پس از دو بار تلاش ناموفق سرانجام موفق شد ماهواره هواشناسي مدرن "JPSS-1" را با استفاده از موشک "دلتا2" به فضا پرتاب کند. ماهواره JPSS-1 اولين ماهواره از چهار ماهواره نسل جديد ناسا است که در مدار زمين قرار ميگيرد. ناسا در همکاري با اداره ملي جوي و اقيانوسي آمريکا(NOAA) اين ماهواره را توليد کرد و به فضا فرستاد. مسئولان اين پروژه اعلام کردهاند که اين ماهواره بخشي از برنامه مطالعه وضعيت آب و هوايي در قطبهاي زمين است و 85 درصد تمام مدلهاي آبوهوايي براساس دادههايي خواهد بود که از اين ماهوارهها ارسال ميشوند. دقت اين ماهوارهها فوقالعاده بالاست به طوريکه ميتوانند تغيير دما را تا 0.1 درجه سانتيگراد اندازهگيري کنند و هر 90 دقيق يک بار به دور زمين ميچرخد. اما ناسا در آخرين روزهاي سال 96 دو خبر مهم داد. اول اين که در ماه ژوئيه کاوشگر فراخورشيدي خود موسوم به "تس"(TESS) را با کمک شرکت اسپيسايکس به فضا خواهد فرستاد. اين ماهواره موسوم به "تِس"(Transiting Exoplanet Survey Satellite) در حال حاضر در مرکز فضايي کندي ناسا در فلوريدا قرار دارد و هدف آن کشف و جمع آوري اطلاعات در مورد هزاران سياره فراخورشيدي جديد با اميد به يافتن حيات است. خبر بعدي اين که کاوشگر خورشيدي "پارکر" نيز احتمالا در ماه ژوئيه براي مطالعه خورشيد از نزديکترين فاصله ممکن به سمت اين ستاره راهي خواهد شد. طي سال 96 چند پرتاب ديگر نيز از جانب کشورها و شرکتهاي ديگر انجام شد که از جمله آنها ميتوان به پرتاب يک ماهواره جاسوسي توسط اتحاديه پرتاب فضايي آمريکا(ULA) با موشک "دلتا4"، پرتاب کوچکترين موشک تاريخ براي قرار دادن يک ماهواره در مدار زمين توسط آژانس اکتشافات هوافضاي ژاپن(JAXA)، پرتاب اولين ماهواره اينترنت رايگان براي کشورهاي در حال توسعه توسط شرکت "کوئيکا" و پرتاب نخستين ماهواره کشور غنا موسوم به "غنا ست-1)"Ghanasat-1) با کمک اسپيسايکس اشاره کرد. در اين بين يک پرتاب ماهواره جالب هم داشتيم که رها کردن نخستين ماهواره چاپ سهبعدي از ايستگاه فضايي بينالمللي توسط فضانوردان روسي طي يک پيادهروي فضايي بود. آنها پنج نانو ماهواره را از ايستگاه فضايي بينالمللي رها کردند در حالي که محفظه خارجي و بسته باتري نخستين ماهواره با استفاده از يک چاپگر سهبعدي توليد شده بودند. هدف از ساخت اين ماهواره، بررسي تحمل محيط فضا توسط يک ماهواره مجهز به قطعات چاپ سهبعدي اعلام شد. اين ماهواره مجهز به ابزار الکترونيکي معمولي است و با زبانهاي مختلف با زمينيان ارتباط برقرار ميکند. سامانه مزبور در واقع توسط دانشجويان دانشگاه پليتکنيک تومسک در صربستان ساخته شده است. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در تلگرام https://t.me/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar