۷ نکته دانستنی و جذاب که در مورد مغز باید بدانید
باشگاه خبرنگاران/ مغز، مرکز "کنترل فرماندهي" بدن، مخزن خاطرات و احساسات بوده که در اين گزارش به نکاتي جذاب در مورد آن پرداخته شده است. اميلي ديکرسون، شاعر آمريکايي در سال 1892 در يک شعر مغز را توصيف کرده بود، شعر او هيبت مغز را بيان و به تواناييهاي عجيب و غريب تفکر و خلاقيت اشاره ميکرد. او در شعر خود توضيح داده بود که چگونه اين اندام جذاب قادر به جمع آوري اطلاعات زيادي در مورد انسان و جهان است. مغز ارگان اصلي سيستم عصبي انسان، اکثر فعاليتهاي بدن ما را مديريت و اطلاعات دريافتي از داخل و خارج از بدن را پردازش ميکند، مغز مقر اصلي احساسات و تواناييهاي شناختي ما از قبيل انديشه، حافظه بلند مدت و کوتاه مدت و تصميمگيري است. براي اولين بار در يک رساله پزشکي در مصر باستان به اين اندام بدن اشاره شده بود، پاپيروس ادوين اسميت در قرن نوزدهم کشف شد؛ از آن به بعد، شناخت ما از مغز تا حد زيادي افزايش يافته است البته هنوز هم بسياري از جنبههاي اسرارآميز اين اندام کليدي مبهم باقي مانده است. در اين گزارش ما به برخي از جنبههاي کمتر شناخته شده مغز اشاره ميکنيم: بزرگي مغز چه قدر است؟ اندازه مغز بسته به ميزان سن، جنس و وزن کلي بدن متفاوت است، با اين حال، مطالعات نشان داده است که مغز مرد بالغ، به طور متوسط حدود 1336 گرم و مغز زن بالغ در حدود 1198 گرم وزن دارد. از نظر ابعاد، انسان بزرگترين مغز را در ميان موجودات ندارد. در بين همه پستانداران، نهنگ عنبر (که وزن آن 35 تا 45 تن است) بزرگترين مغز را دارد. در ميان همه حيوانات روي زمين، مغز انسان بيشترين تعداد نورون را دارد؛ نورونها، سلولهاي تخصصي هستند که وظيفه ذخيره و انتقال اطلاعات را با استفاده از سيگنالهاي الکتريکي و شيميايي به عهده دارند. گفته شده است که مغز انسان شامل حدود 100 ميليارد نورون است. اما تحقيقات اخير صحت و اعتبار اين عدد را زير سوال برده است. مغز از چه ساخته شده است؟ مغز داراي سه بخش اصلي است، ساقه مغز که مانند يک ساقه گياه، بلند است و مغز را به طناب نخاعي متصل ميکند؛ مخچه که در پشت مغز واقع شده است و در تنظيم حرکات، يادگيري حرکتي و حفظ تعادل نقش دارد؛ مخ که بزرگترين بخش مغز است و بيشترين فضاي جمجمه را اشغال ميکند. مغز از بافت نرمي ساخته شده است که حاوي ماده خاکستري و سفيد و حاوي سلولهاي عصبي، سلولهاي غيرنوروني (که به حفظ نورونها و سلامت مغز کمک ميکند) و رگهاي خوني کوچک است. اين سلولها حاوي مقادير زيادي آب و همچنين چربي (حدود 60 درصد) هستند. مغز انسان مدرن امروزه بر خلاف مغز انسانهاي اوليه، کروي است. به عقيده محققان مغز انسانها در طي 3 تا 4هزار سال تغيير شکل داده است. مغز چگونه گرسنه ميشود؟ عليرغم اين که مغز انسان يک اندام بسيار بزرگ نيست اما عملکرد آن نياز به مقدار زيادي انرژي دارد؛ هرکولانو هوزل، متخصص نورون شناسي در يک سخنراني توضيح داد: «اگر چه مغز انسان فقط 2 درصد از وزن بدن را تشکيل ميدهد، اما 25 درصد از انرژي مورد نياز روزانه بدن را استفاده ميکند.» چرا مغز به مقدار زيادي «سوخت» نياز دارد؟ بر اساس مطالعات انجام شده بر موشها، برخي از دانشمندان بر اين باورند که بيشتر اين انرژي براي حفظ جريانهاي فکري و فيزيولوژيکي ميشود. طبق نظر برخي از محققان، مغز، حتي در حالت استراحت نيز انرژي زيادي مصرف ميکند، منظور از حالت استراحت مغز زماني است که اين ارگان در هيچ فعاليت خاصي نقش ندارد و دخيل نيست. به گفته جيمز کوزلوسکي، کارشناس و متخصص: «شبکههاي ارتباطي غير فعال در حين بيهوشي فعال ميشوند، اين شبکهها داراي ميزان متابوليسم بسيار بالايي هستند و در واقع قسمت اعظمي از انرژي مغز صرف انجام ندادن فعاليت ميشود.» اما فرض کوزلوسکي اين است که مقدار زيادي انرژي بدون هيچ دليل و بدون اينکه کاري انجام شود، از دست ميرود اما سوال اينجاست که چرا مغز اين کار را انجام دهد؟ اين انرژي که صرف «انجام ندادن کاري» ميشود، در واقع براي ساخت يک نقشه از جمعآوري اطلاعات و تجربيات صرف ميشود، با اين نقشه است که ما ميتوانيم در هنگام تصميمگيري در زندگي روزمره به عقب برگرديم. چه قدر از مغز استفاده ميکنيم؟ يکي از باورها و روياهايي که از ديرباز رواج دارد اين است که گفته ميشود انسان معمولا از 10 درصد از ظرفيت مغز خود استفاده ميکند و اين نشان ميدهد که اگر ما ميدانستيم چگونه 90 درصد ديگر را استفاده کنيم، ممکن است به تواناييهاي شگفتانگيزي دست يابيم. اما اين باور تنها يک افسانه است؛ در واقع، ما از بيشتر مغز خود استفاده ميکنيم، حتي در حالت استراحت، مغز فعال است و نياز به انرژي دارد. اسکن مغز نشان داده است که ما تقريبا در تمام ساعات از تمام مغزمان استفاده ميکنيم؛ حتي زماني که در خواب هستيم. آيا شما راست مغز و يا چپ مغز هستيد؟ آزمونهاي اينترنتي ادعا ميکنند که قادرند ارزيابي کنند که شما عمدتا از نيمکره راست مغز استفاده ميکنيد يا چپ؛ ادعا ميشود که افراد چپ مغز بيشتر به سمت رياضيات و تحليل گرايش دارند و افراد راست مغز خلاقتر هستند. درست است که هر نيمکرهاي نقشهاي کمي دارد اما تحقيقات نشان داده است که مردم از هر دو نيمکره مغز تقريبا به اندازه يکسان استفاده ميکنند. با اين حال، درست است که نيمکره چپ مغز بيشتر مربوط به استفاده از زبان است، در حالي که نيمکره راست بيشتر به پيچيدگي هاي ارتباطات غير کلامي مربوط ميشود. چگونه مغز با سن تغيير ميکند؟ با گذشت زمان، برخي از قسمتهاي مغز ما به طور طبيعي شروع به تحليل رفتن ميکنند و در نتيجه ما شاهد کاهش تدريجي نورونها خواهيم بود؛ وقتي که ما 60 يا 70 ساله ميشويم، لبه جلويي و هيپوکامپ، دو ناحيه اصلي مغز در تنظيم فرآيندهاي شناختي از جمله تشکيل حافظه و فراخواني، به تحليل ميروند. اما تحقيقات جديد نشان ميدهد که مغز بزرگسالان در دوران بزرگسالي و افزايش سن همچنان ميتواند سلولهاي جديد توليد کند. تصور توهم کنترل شده رمز و راز بزرگ مغز انسان با آگاهي و درک ما از واقعيت ارتباط دارد؛ آنيل است، استاد علوم نورولوژيک شناختي و محاسباتي از دانشگاه ساسکس در انگلستان که متخصص مطالعات آگاهي است، معتقد است که يک فرايند جذاب بر اساس نوعي «توهم کنترل شده» که مغز ما توليد ميکند در درک حس ما از جهان نقش به سزايي دارد. به گفته انيل ست عصب شناس، ما در همه لحظات در حال توهم زدن هستيم. زماني که درباره توهممان با هم اتفاق نظر داريم، آن را «واقعيت» ميناميم. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar