چرا ایران به سمت ساخت آزمایشگاه «مرجع خلاء» حرکت کرد؟
ايسنا/ در حالي که کليه محصولات داخلي توليد شده در حوزه خلاء فاقد هرگونه استاندارد است، احداث يک آزمايشگاه مرجع در زمينه آزمون و کاليبراسيون تجهيزات خلاء نقطه عطفي در توسعه کيفي صنايع مختلف کشور به ويژه در حوزه انرژي صلحآميز هستهاي است. ساخت آزمايشگاه "مرجع ملي خلاء" در سايت فردو يکي از دستاوردها و بهرهبرداريهاي صنعتي از فنآوري هستهاي کشور است و بنا بر اعلام مسئولان کشور قرار است اين آزمايشگاه ۲۰ فروردين سال 1398 همزمان با روز ملي فنآوري هستهاي افتتاح شود. ساخت آزمايشگاه مرجع ملي خلاء، اقدامي اساسي در عرصه رقابت اقتصادي و استراتژيک و صنعت هستهاي کشور است. آزمايشگاه مرجع ملي خلاء، حلقه ارتباطي آزمايشگاههاي کارخانهها و تمامي تجهيزات اندازهگيري با واحدهاي اندازهگيري اصلي است. اعتبار اندازهگيريها در داخل کشور به کاليبراسيون آنها توسط آزمايشگاههاي معتبر و قابل رديابي به مراکز ملي و در نهايت قابل رديابي به مراکز بينالمللي است. در حوزه فنآوري خلاء با وجود اهداف مرکز ملي اندازهشناسي و مرکز ملي تاييد صلاحيت ايران، اقدام جامع و کاملي در زمينه اندازه شناسي به خصوص محدوده خلاء متوسط به بالا انجام نشده است و عملا دانش و تجربه کافي در اين زمينه وجود ندارد. کاليبراسيون ابزارهاي اندازهگيري در داخل کشور صرفا از طريق روشهاي ثانويه با استفاده از مراجعي انجام ميگيرد که يا قابليت رديابي به استانداردهاي مرجع را ندارند يا اين قابليت صرفا براي محدودههاي خلاء پايين است. در حوزه خلاء متوسط نيز کاليبراسيون با روشهايي ثانويه و مقايسه با ابزارهايي انجام ميشود که صحت و سقم اين کاليبراسيون با توجه به عدم کاليبره بودن ابزار مرجع، در هالهاي از ابهام است و قابل اعتماد نيست. از طرف ديگر، کليه محصولات داخلي توليد شده در حوزه خلاء فاقد هرگونه استاندارد است و کشور از کمبود يک آزمايشگاه مرجع در زمينه آزمون و کاليبراسيون تجهيزات خلاء به ويژه فشارسنجهاي خلاء در تمام محدودههاي خلاء از خلاء پايين تا خلاء بسيار بالا، رنج ميبرد. علاوه بر ابعاد استراتژيک راهاندازي چنين آزمايشگاهي در زمينه کاليبراسيون ابزار دقيق حوزه فنآوري خلاء، اين آزمايشگاه قادر خواهد بود در زمينه تست و کاليبراسيون ثانويه ابزارها و تجهيزات خلاء به عنوان تنها مرجع ملي استانداردسازي تجهيزات خلاء خدمات رساني کند و امکان کاليبراسيون و استانداردسازي تجهيزات خلاء توليد و موجود در داخل کشور فراهم ميگردد. با توجه به اينکه فنآوري خلاء يکي از فنآوريهاي برجسته و حياتي در حوزههاي مختلف فعاليت سازمان انرژي اتمي است و با توجه به توانمنديهاي علمي، فني و ظرفيتهاي تجربي و عملياتي که در طول سالها در زيرمجموعههاي اين سازمان به دست آمده است، سازمان انرژي اتمي اقدام به راهاندازي آزمايشگاه ملي مرجع خلاء کرد تا در بالاترين سطح امکان ارايه خدمات در زمينههاي مختلف حوزه خلاء مثل کاليبراسيونهاي اوليه را داشته باشد. فنآوري خلاء در حوزه گداخت هستهاي، فوتونيک (شاخهاي از علم که به گسيل، عبور، تقويت و ثبت نور به وسيلهٔ ابزار نوري ميپردازد)، شتابگرها، ليزر و چرخه سوخت هستهاي کاربرد دارد. کاربردهاي ديگر تکنولوژي خلاء در صنايعي از جمله هوانوردي، کشاورزي، خودروسازي، سوختهاي فسيلي، محيط زيست، آزمايشگاها، زيردريايي، معدن، استخراج، گاز و نفت و غيره است.