چالش ۱۰ سال قبل، علم را هم درگیر کرد

ايسنا/ هفته، کاربران شبکه‌هاي اجتماعي تصاوير ۱۰ سال پيش و اکنون خود را با هشتگ "چالش ۱۰ سال "(#۱۰YearChallenge) به اشتراک گذاشتند. اين موضوع سبب شد تا ما به فکر فرو رويم که دنياي علم طي اين زمان چه تغييري کرده است. اکنون در اين خبر قصد داريم دگرگوني‌ها و تغييرات چشمگير علمي جهان طي يک دهه گذشته را نمايش داده و معرفي کنيم. ما ۴ جفت تصوير که هر کدام روايتگر داستاني متفاوت علمي در اين يک دهه است را انتخاب کرده‌ايم. ۱. "يخچال طبيعي کلمبيا، آلاسکا" (Columbia Glacier, Alaska) با بارش برف‌هاي جديد، برف‌هاي زيرين فشرده و محکم‌تر مي‌شود و مانند توده‌اي خميري حرکت مي‌کند. به اين ترتيب، يخچال طبيعي بوجود مي‌آيد. يخچال طبيعي توده‌اي يخ است که بر اثر نيروي گرانش از نواحي بلند کوهستاني يا در نواحي قطبي شمالي و جنوبي زمين، که داراي هواي بسيار سردي هستند، به آرامي جريان پيدا مي‌کند. اگر مشتي برف به محکمي در دست فشرده شود، برف به يخ تبديل مي‌شود. اين همان رويدادي است که پس از بارش برف، در دره‌هاي مرتفع کوهستاني رخ مي‌دهد. برف در کف دره، بر اثر فشار برف‌هاي بالايي فشرده و به يخ تبديل مي‌شود. يخچال طبيعي کلمبيا يکي از پرسرعت‌ترين يخچال‌هاي طبيعي موجود در جهان است. همانطور که از تصاوير رنگي"ماهواره‌هاي لندست"(Landsat satellites) ناسا معلوم است، اين يخچال از سال ۱۹۸۰، در عقب نشيني بوده است تا جايي که طي سه دهه گذشته بيش از ۲۰ کيلومتر به سمت شمال حرکت کرده است. قسمت پاييني تکه‌هاي يخ شکسته‌اند و اين موضوع نيز سبب افزايش جهاني سطح درياها شده است. در همان زمان، اين يخچال‌هاي طبيعي به طور قابل توجهي نازک شده‌اند و اين موضوع نيز سبب گسترش سنگ بستر قهوه‌اي که در تصوير نيز نمايان هستند، شده است. ۲. "پلوتو" (Pluto) ۱۰ سال پيش، پلوتو وضعيت خوبي نداشت. در سال ۲۰۰۶ "انجمن بين المللي اخترشناسي" لقب نهمين سياره منظومه شمسي را از آن گرفت و آن را يک سياره کوتوله معرفي کرد. آن موقع تصاوير باشکوه بسياري از پلوتو وجود نداشت و بهترين تصاويري هم که وجود داشت، تصاوير تار ثبت شده توسط "تلسکوپ فضايي هابل" بود. در سال ۲۰۱۵، "فضاپيما نيوهورايزنز"(New Horizons spacecraft) ناسا براي نخستين بار تصاوير نماي نزديک از اين سياره را در اختيار جهانيان قرار داد. اين تصاوير باعث شگفتي بسياري از افراد از جمله دانشمندان شد چرا که آنها براي نخستين بار شاهد اتمسفر ناپايدار، فضاهاي صاف و تپه‌هاي يخ زده پلوتو بودند. يافته‌هاي جديد ماموريت "نيوهورايزنز " ناسا پرده از وجود تپه‌هايي مانند تپه‌هاي شني موجود روي زمين برداشت که به جاي شن از دانه‌هاي يخ متان تشکيل شده‌اند. تپه‌ها در پلوتو از شن و ماسه ساخته نشده‌اند و به جاي آن از دانه‌هاي يخ متان ساخته شده‌اند. اين ششمين جايي در منظومه شمسي است که دانشمندان در آن تپه پيدا کرده‌اند. براي اينکه تپه‌ها در جايي حضور داشته باشند، بايد نيرويي وجود داشته باشد که آنها را شکل دهد. در زمين، اين نيرو، باد است. دانشمندان براي تعيين اينکه دانه‌هاي متان يخ‌زده هم اندازه شن با بادهاي پلوتو شکل گرفته‌اند، از مدل‌ها استفاده کردند. آنها معتقدند که يخ متان مي‌تواند با ذوب شدن يخ‌هاي نيتروژن اطرافش به جو وارد شده باشد و يا از کوه‌هاي اطراف سرازير شده‌اند. قبل از ماموريت "نيوهورايزنز "، واضح‌ترين تصوير پلوتو تنها ۱۲ پيکسل بود. استفاده از تمام اطلاعات جمع‌آوري شده توسط "نيوهورايزنز " نشان مي‌دهد که پلوتو از لحاظ زمين‌شناسي، يک دنياي فعال با اتمسفر است که ممکن است مايعات در سطح آن وجود داشته باشد ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد