قمار "اسپیس ایکس" روی سیستم خنککننده جدیدش
ايسنا/ سيستم خنککننده تعريقي ايده جديدي نيست، اما شرکت اسپيسايکس قمار بزرگي روي استفاده از اين سيستم در موشک استارشيپ که مقصدش مريخ است کرده است. ماه گذشته "ايلان ماسک" خبر آزمايش سپر حرارتي استارشيپ را در حساب کاربري توئيتر خود منتشر کرد و اظهار اميدواري کرد که اين سپر حرارتي بتواند اين فضاپيما را از سوختن در جو زمين محافظت کند. اما اين سيستم خنک کننده تعريقي چطور عمل ميکند؟ اگر تاکنون يک مسير شبدار را دويده باشيد يا در ساحل زير نور آفتاب دراز کشيده باشيد يا داخل خانه بدون تهويه بوده باشيد با طريقه کار اين سيستم آشنا هستيد. چرا که بدن ما براي خنک کردن خود از تعريق استفاده ميکند، کاري که استارشيپ نيز براي خنک کردن خود انجام ميدهد. در اين سيستم سوراخهاي ميکروسکوپي روي قسمت بادگير فضاپيما که با جو درگير ميشود، تعبيه شده است و اين قسمت داراي دو جداره است که وسط آن از آب يا متان مايع پر ميشود. همينطور که بادگير در اثر برخورد با جو داغ ميشود، مايع از طريق منافذ ميکروسکوپي بيرون ميآيد و فلزهاي اطراف را خنک ميکند. اين مايع بر اثر شدت گرما تبخير ميشود و اين کار آنقدر ادامه پيدا ميکند تا بدنه فولادي فضاپيما کاملاً خنک شود. کارشناسان ميگويند استفاده از چنين سيستمي ريسک زيادي دارد و عدم عملکرد درست منافذ بر روي سپر حرارتي تعريقي ميتواند فاجعه بار باشد. بر اساس گفته "والت انگلاند" مدير فناوري فضايي و مديريت اکتشاف ناسا مدلهاي خنک کننده تعريقي به خصوص در برابر منافذ مسدود شده آسيب پذير هستند و مسدود شدن احتمالي منافذ بسيار خطرناک است. به عنوان مثال دماي بالا براي متان همانند ساير ترکيبات هيدروکربني ميتواند باعث چسبيدن اتمهاي کربن در يک فرآيند شناخته شده به نام "زغال شدن" شود که همه چيز را کاملاً جامد ميکند و به آساني ميتواند منافذ ميکروسکوپي سپر حرارتي را ببندد و موجب يک شکست فاجعه بار براي سپر حرارتي و استارشيپ شود. البته انگلاند و اسپيسايکس چندان هم نگران نيستند، چرا که سوراخهاي بسيار بيشتري از آنچه نياز است روي سپر حرارتي ايجاد شده است تا اين نگرانيها را به حداقل برساند.