ماجرای جمعیت پنهانی که در آمازون زندگی میکردند چه بود؟
بيگ بنگ/ ردپاهاي فراواني که در جنگلهاي باراني آمازون ديده ميشود فقط يکي از عجايب طبيعي نيست بلکه منزلگاه اسرار و افسانهها است – پشت صحنهي خارقالعادهاي از تاريخ غني جوامع باستان که اکوسيستم باارزششان اکنون در اثر انفجار مرگبار معدنکاري به خطر افتاده است. در حالحاضر، اين تاريخ غني هنوز در حال رشد است. يک مطالعه جديد فرض ميکند که بخشهاي کاوش نشدۀ آمازون که قبل از رسيدن “کريستوف کلمب” خالي از سکنه بودند در واقع منزل شبکهي گستردهاي از انسانها بالغ بر يک ميليون نفر را تشکيل ميدادند که در گسترهي ۱۸۰۰ کيلومتر از لبهي جنوبي جنگل باراني زندگي ميکردند. اين فرضيهي باستانشناسان دانشگاه اکستر انگليس است؛ آنها از تصاوير ماهوارهاي براي بررسي حوضه تاپاجوس بالايي در برزيل استفاده کردند و ۸۱ محل باستانشناختي جديد با ۱۰۴ زمينکاري را کشف کردند – شواهد تاريخي مبنيبر مهندسي در چشمانداز جنوبي آمازون. اين نوع زمينکاريها که گاهياوقات به شکل ژئوگليف (geoglyphs) هستند قبلأ در آمازون کشف شدهاند و وقتي آنها را پيدا کنيم، وجود فعاليتهاي انساني که براي مدتهاي طولاني در ميان شاخ و برگ جنگلهاي انبوه پنهان شده بود را آشکار ميکنند. در بررسي جديد، تيم تحقيقاتي شواهدي مبنيبر روستاهاي مستحکم شدۀ بيشماري پيدا کردند که به سالهاي ۱۲۵۰-۱۵۰۰ ميلادي تعلق داشتند. آنها با انجام بررسيهايي بر روي زمين ۲۴ منطقه، سراميک، سنگهاي جلا خورده، زمين تاريک انساني (خاکِ بارور شده) و توده فضله (دفع زبالههاي خانگي) را پيدا کردند. محلهايي که اين تيم پيدا کردند از محوطههاي کوچک و محکم به قطر تقريبأ ۳۰ متر تا استحکامات بزرگتر به قطر ۴۰۰ متر شامل تپههاي بيشمار متصل به ميدانهاي عمومي و جادههاي غرق شده را تشکيل ميدادند. نکته جالب در مورد تمام آنها اين است که جدا از مقياس برشيِ برخي از سازههاي پنهان شده، حوضهي تاپاجوس است که محققان تمدنهاي آمريکاي جنوبيِ پيشکلمبيايي آنجا را خالي از سکنه تصور ميکردند. آنها هميشه فرض ميکردند که جمعيتها در دشتهاي سيلابيِ غني از منبع و ساحل رودخانهها در بخشهاي ديگر آمازون ساکن بودند. يکي از اعضاي تيم، باستانشناس جوناس گرگوريو دسوزا گفت: «يک سوء برداشت مشترک وجود دارد که ميگويد آمازون منطقهي بکر و دستنخوردهاي است که منزل جوامع عشايريِ پراکنده ميباشد.» «کشف کرديم که برخي از جمعيتها خارج از رودخانههاي اصلي خيلي بزرگتر از آن چيزي هستند که قبلأ تصور ميکرديم و اين افراد بر محيطي که امروزه نيز يافت ميشود تأثير گذاشتند.» نکتهي جالبتر حيطهي بالقوهي اين جمعيتِ کشف نشده است. برآوردهاي محققان بر اساس توزيع و اندازهي زمينکاريها که تاکنون کشف شده نشان ميدهد که جمعيت کلي آنها بين ۵۰۰ هزار تا ۱ ميليون نفر بود که در اين بخشهاي «خالي از سکنه» از آمازون زندگي ميکردند. آنها در جغرافياي بزرگي به ميزان تقريبأ ۴۰۰ هزار کيلومتر مربع در ۱۵۰۰ بخش جداگانه پراکنده شده بودند. البته اين فقط يک برونيابي فرضي است، اما اگر درست باشد، به اين معنا است که کل جمعيت آمازونِ پيش کلمبيايي خيلي بيشتر از آن چيزي است که ميدانستيم – داراي ترکيب غنيتر و متنوعتري از فرهنگها و سنتهايي که هنوز نيز در انتظار کشف بسر ميبرند. يافتهها در مجلهي ارتباطات طبيعت گزارش شده است.