ستارهها هم تابش دارند هم بازتاب!
مجله ايلياد/ اغلب اين تصور وجود دارد که ستارهها نور خود را ميتابانند و سيارهها نورهاي ستارههاي نزديکشان را منعکس ميکنند، ولي اکنون ستارهشناسان دريافتهاند که ميتوانند از نورهاي منعکسشده از ستارهها براي درک بيشتر مدارات نزديک به ستارهها استفاده کنند. ستارهي «اسپيکا» که اغلب به نام «آلفا ويرجين» نيز شناخته ميشود، پانزدهمين ستارهي پرنوري است که از زمين قابل ديدن است و در بهار ميتوان آنرا در نيمکرهي شمالي مشاهده کرد. اخيراً طي طيفبينيهاي انجام شده چيزي غيرمعمولي کشف شده است. چيزي که در بزرگترين تلسکوپها يک ستاره بهنظر ميرسيد در واقع دو ستاره است که بسيار به يکديگر نزديک هستند. طيف مشاهده شده به طيف هيچ ستارهاي شبيه نيست، بلکه ترکيبي از طيف دو ستاره است که يکي از آنها ۱۱ برابر و ديگري ۷ برابر خورشيد جرم دارند. دانشمندان بايد کارهاي تشخيصي زيادي براي تعيين وضعيت اين ستارهها انجام دهند. پروفسور «جرمي بيلي» از دانشگاه نيوساث ولز استراليا، از تلسکوپ دانشگاه براي اندازهگيري قطبش نور اسپيکا استفاده کرد. ستارهها معمولاً اشعهي قطبيده از خود ساطع نميکنند، ولي اگر نور آنها از روي جسم ديگري پرش داشته باشد، ميتواند قطبيده شود. اين حالت را ما زماني که نور خورشيد از روي آب منعکس ميشود، مشاهده ميکنيم. عينکهاي آفتابي که خاصيت پولاريزه دارند، ميتوانند پرشهاي نوري از سطح آب را بگيرند تا شخص بتواند تصوير شفافتري از ساحل ببيند. ستارهشناسان قبلاً نيز نورهاي قطبيدهاي از طرف اسپيکا مشاهده کرده بودند، ولي تصور ميکردند که اين نورها تحت تآثير گازهاي محبوس بين ستارهها است. بنا بر گزارشي که بيلي در مجلهي Nature Astronomy چاپ کرده است، ميزان قطبش بهصورت يک چرخه تغيير ميکند که نشاندهندهي مدار چهار روزهي جفت ستارهها است. اين موضوع فقط در صورتي ميتواند معنادار باشد که ستارهها بتوانند نور يکديگر را منعکس کنند. در واقع نور منعکس شده در مقايسه با نوري که خود ستاره منتشر ميکند، خيلي ناچيز است. بيلي با استفاده از اطلاعات جمعآوري شده از اسپيکا و همچنين دانشي که از ترکيبات خورشيد داريم، اينچنين نتيجه ميگيرد که فقط ۰.۱ درصد از نور ورودي به خورشيد منعکس ميشود. بيلي ميگويد: « ستارههاي دوتايي ديگري که بسيار نزديک به يکديگر در حال حرکت هستند، قابل مقايسه با اين مورد نيستند. بيشتر آنها ستارههاي بسيار گرمتر و بزرگتري هستند. مدلي که ما از تکامل سيارهاي داريم، بر پايهي ستارههاي منفرد است؛ ولي ميدانيم که اگر ستارهها به يکديگر نزديک باشند، ميتوانند تبادل جرم انجام دهند و حتي ميتوانند در يکديگر ادغام شوند. ما اميدوار هستيم که نورهاي منعکس شده بتوانند ابزاري براي شناخت بهتر اين جفتستارهها باشند.»