ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی با شامپو!
ايسنا/ پژوهشگران "دانشگاه نوي ساد" (University of Novi Sad) صربستان در مطالعه اخير خود دريافتهاند مواد شيميايي نظير "فتالات" موجود در شامپو، اسباب بازيها و کفپوشها ممکن است خطر ابتلا به چاقي، ديابت نوع ۲ و بيماريهاي قلبي را در افراد افزايش دهند. بر اساس يافتههاي اين مطالعه، افرادي که سطوح بالاتري از استر شيميايي "فتالات"(phthalates) را در ادرار خود دارند احتمال چاق شدن و ابتلاء به ديابت در آنها بيشتر است. پژوهشگران دريافتند علاوه بر وجود فتالات در ادار اين افراد، همچنين مقادير خطرناکي از چربي در خونشان مشاهده شده که اين نشان دهنده اختلالات متابوليک است. با اين حال کارشناسان با انتقاد از اين تحقيق ميگويند شواهد و مدارک کافي براي پشتيباني از اين نتيجه گيريها وجود ندارد. اختلال متابوليک(Metabolic disorder) زماني رخ ميدهد که واکنشهاي شيميايي غيرطبيعي، فرايند متابوليک طبيعي بدن را به هم بزند. يکي از دلايل اختلال متابوليک، اختلالات متابوليک ژنتيکي هستند و زماني رخ ميدهند که يک ژن معيوب باعث بروز نقص آنزيمي شود. اين بيماريها که انواع گوناگوني دارند، با نام خطاهاي مادرزادي متابوليسم هم شناخته ميشوند. بيماريهاي متابوليک همچنين ممکن است زماني بروز کنند که کبد يا لوزالمعده قادر نيستند عملکرد طبيعي و درست خود را داشته باشند. فتالات مواد افزودني مورد استفاده در توليد پلاستيک است. استفاده از آنها در بسياري از محصولات مانند آب بستهبندي شده و عطر نيز رايج است. اين مواد شيميايي (فتالات) با ناباروري، چاقي و اختلال رشد مرتبط هستند. طي اين مطالعه پژوهشگران تأثير اين مواد شيميايي را بر روي جوندگان آزمايش کردند. پژوهشگران به منظور درک بهتر چگونگي تأثير اين مواد بر سلامت انسان، سطوح فتالات موجود در ادرار ۳۰۵ نفر را نيز اندازه گيري کردند. سپس در گام بعدي، سطوح فتالات موجود در ادرار آنها را با وزن، تشخيص ديابت نوع ۲ و نشانگرهاي اختلال عملکرد کبدي و يا عملکرد ضعيف متابوليسم مقايسه کردند. نتايج وجود ماده شيميايي"مونواتيل فتالات"(MEP) را در ادرار ۶۶ فرد نشان داد در ادامه آنها دريافتند ماده شيميايي "مون و-۲- اتيل هگزيل فتالات"(MEHP) نيز در ادرار ۷۲ فرد ديگر وجود دارد. افراد چاقي که مورد آزمايش قرار گرفته بودند داراي سطوح بالاتري از مونواتيل فتالات، آنزيم "آسپارتات ترانسآميناز"(AST) و آنزيم آلانين آمينوترانسفراز (ALT) بودند. آنزيم "آسپارتات ترانسآميناز"(AST) و آنزيم آلانين آمينوترانسفراز (ALT) آنزيمهايي هستند که زماني که کبد آسيب ميبيند، آزاد ميشوند. شرکت کنندگان چاق علاوه بر مقادير بالاي مونواتيل فتالات در ادرارشان، داراي سطوح بالاتري از "تريگلريسيدها"(Triglyercide) در خون نيز بودند. "تريگلريسيد ها"(Triglyercide) شايعترين شکل از چربي در بدن هستند و از کالري اضافي در غذا تشکيل ميشوند لازم به ذکر است سطح بالاي آنها با بيماري قلبي مرتبط است. سطح بالاي مونواتيل فتالات و آنزيم "گاما گلوتاميل ترانس پپتيداز"(GST) نيز در ادرار افراد مبتلا به ديابت نوع ۲ يافت شد. همانند آنزيم "آسپارتات ترانسآميناز"(AST) و آنزيم آلانين آمينوترانسفراز (ALT)، آنزيم "گاما گلوتاميل ترانس پپتيداز"(GST) نيز زماني که کبد آسيب ميبيند، افزايش مييابد. يافتههاي بيشتر نشان داد که شرکت کنندگان که وزن متعادلي دارند داراي سطوح پاييني از "مونواتيل فتالات"(MEP) و "مون و-۲- اتيل هگزيل فتالات"(MEHP) هستند. "ميليکا مدي"(Milica Medi) نويسنده ارشد اين مطالعه گفت: نتايج نشان ميدهد که فتالات باعث آسيبهاي جدي به کبد و همچنين تغيير متابوليسم و افزايش خطر ابتلاء به چاقي و ديابت ميشود. ما بايد به مردم در مورد اثرات بالقوه خطرناک ناشي از اختلالهاي غدد درون ريز بر سلامت آنها اطلاع رساني کنيم و در انتها از ديگر دانشمندان خواست تا راهکارهايي را براي به حداقل رساندن تماس انسان با مواد شيميايي مضر ارائه کنند.