در زیر جزایر برمودا چه می‌گذرد؟

مجله ايلياد/ محققان قبلاً به منبعي از آتشفشان در اعماق زمين دست يافته بودند که در ناحيه‌ي گذار ميان گوشته‌ي تحتاني و فوقاني قرار داشت. تا به امروز، تصور بر اين بود که مي‌دانيم آتشفشان‌ها چگونه به وجود مي‌آيند؛ اما اين کشف جديد نشان مي‌دهد که فرايند شکل‌گيري آتشفشان‌ها به اين سادگي هم نيست. در جزاير برمودا که در بالاي يک کوه دريايي آتشفشانيِ منقرض‌شده قرار دارد، زمين‌شناسان اولين شواهد مستقيم در رابطه با موادِ حاصل از ناحيه‌ي گذار را پيدا کرده‌اند؛ اين ناحيه بين ۴۰۰ تا ۶۵۰ کيلومتر در زير سطح زمين واقع شده است؛ مواد هم مي‌توانند به بيرون از آتشفشان‌ها پرتاب شوند. زمين شناس «استفان گزلوف» از دانشگاه کرنل، مي‌گويد: «ما انتظار داشتيم که داده‌هاي‌مان نشان دهد اين آتشفشان يک سازه‌ي گوشته‌اي باشد که از قسمت‌هاي عميق‌تر گوشته سرچشمه مي‌گيرد؛ يعني مثل نمونه‌اي که در هاوايي است. اين اولين‌بار است که به نشانه‌اي صريح از ناحيه‌ي گذارِ واقع در اعماق گوشته‌ي زمين دست پيدا مي‌کنيم. پس بر اين اساس، دريافته‌ايم که آتشفشان‌ها مي‌توانند به شکل ديگري هم پديد آيند.» آتشفشان‌هاي هاوايي که بين ۲۰۰ تا ۴۰۰ کيلومتر هستند، از قسمت‌هاي عميق نشات مي‌گيرند. اما بر اساس يافته‌هاي جديد گروه محققان، آتشفشان برمودا در بخش‌هاي بسيار عميق‌تري قرار دارد؛ در منطقه‌اي غني از آب، بلور و سنگ‌هاي مذاب. محققان اين شواهد را در سال ۱۹۷۲ در يک نمونه‌ي هسته‌ي استخراج شده در برمودا پيدا کردند. اين نمونه طولي معادل ۷۰۰ متر دارد و به نوعي جدول زماني تاريخ زمين‌شناختي اين منطقه محسوب مي‌شود. وقتي مواد، ته‌نشين شده و رسوب مي‌کنند، لايه‌اي در سنگ ايجاد مي‌شود. محققان مي‌توانند از اين‌ها براي بازسازي رويدادهاي گذشته استفاده کنند. محققان به تجزيه و تحليل آن نمونه پرداخته و به دنبال ايزوتوپ‌ها، عناصر تريس و شواهدي از آب و عناصر فرار گشتند. محققان انتظار داشتند نتايج‌شان بگويد که آتشفشان از گوشته‌ي فوقاني سرچشمه مي‌گيرد. اما آن‌ها چيز ديگري پيدا کردند؛ ۳۰ ميليون سال قبل، ناحيه‌ي گذار دچار فوران شده و موادي را از گوشته‌ي فوقاني به سطح پرتاب کرده است؛ در همين منطقه بود که نخستين کوه‌هاي دريايي آتشفشاني پديد آمدند. «سارا مازا» زمين شناس از دانشگاه مونستر، مي‌گويد: «من در ابتدا گمان کردم گذشته‌ي آتشفشاني برمودا خيلي خاص است. وقتي از هسته نمونه‌برداري کرده و متوجه بافت‌هاي متنوع و ويژگي‌هاي معدني در جريان‌هاي گدازه‌اي مختلف شدم، نظرم تغيير کرد. ما خيلي زود غني‌سازي ترکيبات عناصر کمياب را تاييد کرديم. بررسي اوليه نتايج کار بسيار هيجان‌انگيزي بود و اسرار برمودا يکي پس از ديگري افشا شدند.» محققان بلورهاي حاوي مقادير زيادي آب پيدا کردند؛ حتي بيشتر از آنچه در نواحي فرورفتي پيدا شده بود. تجمع اين مواد معدني در نمونه نشان از وجود مقدار بالاي آب دارد. آنچه که منبع هسته‌ي گدازه‌اي را شناسايي کرد، ايزوتوپ‌هاي سرب بود؛ اين ايزوتوپ‌هاي کمياب هرگز قبلاً در گدازه ديده نشده بودند. اينها پرتوزادترين ايزوتوپ‌هاي سرب هستند که تاکنون در حوضه‌ي آبخيز يافت شده‌اند و انتظار نمي‌رود از گوشته‌ي فوقاني نشات گرفته باشند. به باور محققان، مواد يافت شده به بخش‌هاي عميق‌تري تعلق دارند. مدل‌سازي‌هاي عددي، اين فرصت را به محققان داد تا تعيين کنند محتمل‌ترين سناريو، اختلال در ناحيه‌ي گذار بوده است که باعث ذوب شدن مواد شد و آن‌ها را به سطح فرستاده است. محققان در پايان افزودند: «با اين تحقيقات مي‌توانيم نشان دهيم که ناحيه‌ي گذار زمين يک مخزن شيميايي به‌شدت فعال است. حالا ما اهميت آن‌را بر حسب ژئوديناميک جهاني و فعاليت‌هاي آتشفشاني مي‌شناسيم.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد