با غزال فضایی آشنا شوید!
ايسنا/ "اسپيسبوک" نام رباتي است که به سفارش آژانس فضايي اروپا و توسط محققان موسسه فناوري فدرال زوريخ و موسسه "ژاو" زوريخ براي جست و خيز در فضاهاي کم گرانش طراحي شده است. تاکنون رباتهايي را ديدهايم که ميتوانند راه بروند، بدوند و حتي معلق بزنند، اما در حال حاضر يک تيم دانشجويي بر روي يک نمونه اوليه ربات کار ميکند که ميتواند جست و خيز کند. اين ربات با نام "اسپيسبوک"(SpaceBok) به معني "غزال فضايي" توسط دانشجويان مؤسسه فناوري فدرال زوريخ و مؤسسه "ژاو"(ZHAW) زوريخ طراحي و ساخته شده است و در مرکز فني آژانس فضايي اروپا(ESA) در هلند مورد آزمايش قرار گرفته است و طوري ساخته شده که بتواند در محيطي با گرانش کمتر نسبت به زمين مانند ماه، به گونهاي جست و خيزهاي کنترل شده داشته باشد که هر چهار پايش از زمين جدا شوند. هنگامي که مأموريت "آپولو ۱۱" بر روي ماه فرود آمد، يکي از وظايفي که به نيل آرمسترانگ و باز آلدرين محول شد، تمرين نحوه حرکت با پاي پياده در ماه بود که يک ششم زمين گرانش دارد. همانطور که هر دو فضانورد از قبل تحت گرانش شبيهسازي شده تمرين کرده بودند، هنگام حضور در ماه نيز جايگزيني براي حرکت کانگورو وار در سطح ماه نيافتند و اولين پيادهروي بشر روي ماه را که دو ساعت و نيم طول کشيد به همين صورت حرکت کردند. فضانوردان دريافتند که پيادهروي معمولي در فشار لباس فضانوردي و در گرانش ماه چندان کاربردي نيست، در حالي که ميتوانستند به راحتي با يک پرش، ۱ متر از سطح ماه جدا شوند و پيش بروند. در نتيجه آنها متوجه شدند که ميتوانند با جست و خيزهاي منظم و کنترل شده مانند يک کانگورو، به خوبي روي ماه حرکت کنند. به گفته تيم سوئيسي سازنده "اسپيسبوک" که نام آن را از غزال آفريقايي(Springbok) الهام گرفتهاند، اين ربات ميتواند تا ۲ متر به صورت عمودي بر روي ماه بالا بپرد که اين بدان معني است که ميتواند با سرعت شگفت انگيزي حرکت کند. با اين حال، با توجه به اينکه اين ربات در فواصل بين پرشها هيچ تکيهگاهي ندارد و هر چهار پايش از سطح جدا ميشوند، ثبات و پايداري ربات و توانايي آن در حفظ تعادل در هنگام فرود يک چالش واقعي است. "هنريک کولنباخ" سرپرست اين پروژه ميگويد: به جاي پيادهروي معمولي که در آن حداقل سه پا هميشه با زمين تماس دارند، جست و خيز به ربات ما اجازه ميدهد تا به راحتي در محيط کم گرانش حرکت کند. جست و خيز و پرش در محيطهايي با جاذبه پايين مانند ماه، مريخ يا سيارکها يک راه بسيار کارآمد براي حرکت در آنها است. وي افزود: حيواناتي مانند غزال آفريقايي و کانگورو از اين روش براي افزايش کارايي حرکت خود استفاده ميکنند، اما تا همين اواخر، قدرت محاسباتي و الگوريتمهاي مورد نياز براي توسعه رباتهايي که بتوانند تعادل خود را بعد از هر بار پرش حفظ کنند وجود نداشت. "اسپيسبوک" از پاهاي خود به عنوان واحدهاي ذخيره انرژي استفاده ميکند و پس از هر بار پرش، انرژي حاصل از برخورد با سطح را جذب ميکند و سپس اين نيرو را براي پرش بعدي استفاده ميکند. اين ربات علاوه بر اين ويژگي، چيزي دارد که غزال آفريقايي ندارد. اين ربات به سه چرخ واکنشي مجهز است که به آن اجازه ميدهد در لحظه به دور خود بچرخد و تغيير مسير دهد. تيم سازنده تاکنون توانسته است "غزال فضايي" را تا ارتفاع ۱.۳ متر تحت گرانش شبيه سازي ماه بپراند. آنها همچنين امکانات آزمايشي را ايجاد کردهاند که تقريباً گرانش بسيار کم سيارکها را شبيهسازي ميکند، جايي که ربات زمان بيشتري را در هوا معلق ميماند. محققان براي انجام اين کار از فناوري يکپارچه رباتيک مداري آژانس فضايي اروپا موسوم به "ORBIT" در آزمايشگاه رباتيک و هدايت رباتيک اين آژانس استفاده کردند. کولنباخ ميگويد: اين آزمايش به اندازه کافي خوب پيش رفت و ما حتي از "اسپيسبوک" براي انجام يک بازي اکشن زنده استفاده کرديم. آزمايشهاي بعدي اين ربات در محيطهايي انجام خواهد شد که شامل موانع، زمينهاي پر از تپه و خاک واقع گرايانه باشد و سپس با آزمايشات در فضاي باز دنبال ميشود.