کمبود آب تا سال 2030 به 40 درصد در سطح جهانی میرسد
ايسنا/ براساس اطلاعات ارائه شده توسط دانشگاه کاليفرنيا در آمريکا و ناسا، پيشبيني ميشود جهان با يک بحران اضطراري آب روبهرو شود. سازمان ملل اعلام کرده در کمتر از 6 سال، 1.8 ميليارد نفر از ساکنان جهان در کشورهايي با عدم برآورده کردن تقاضاي رو به رشد آب مواجه شوند. با افزايش جمعيت جهاني و صنايع بيشتر، مصرف آب نيز در جهان افزايش يافته و همچنان شکاف بين منابع موجود و تقاضاي رو به رشد بيشتر مي شود. مجمع جهاني اقتصاد برآورد کرده که تا سال 2030 کمبود آب به 40 درصد در سطح جهاني خواهد رسيد. هرچند آب از نيازهاي اساسي انسان براي حيات است اما براي ثبات اقتصادي نيز مهم است. در صنايع متعدد از جمله کشاورزي، انرژي، پوشاک و توليد، آب منبع مهمي محسوب ميشود و در نتيجه بدون يافتن روشهايي براي افزايش بهرهوري و کاهش مصرف، هزينههاي اقتصادي بحران آب ويرانگر خواهد بود. در سطح جهاني مديريت منابع آب و بهبود منابع آب عناصر اساسي در اقتصادهاي رو به رشد و کاهش فقر محسوب ميشوند. در حقيقت بانک جهاني دريافته کشورهايي در خاورميانه، شمال و آفريقاي مرکزي و آسياي شرقي تا سال 2050 به دليل کمبود آب در بخشهاي کشاورزي و بهداشت، 6 درصد از توليد ناخالص داخلي خود را از دست خواهند داد. از توليدکنندگان پوشاک تا توليدکنندگان نوشيدني و تقريبا بسياري از صنايع تحت تاثير خطرات احتمالي ناشي از کاهش ذخاير آب هستند. بر اساس اطلاعات موجود در سال 2018 ضررهاي مالي مرتبط با آب در شرکتهايي که درگير تجزيه و تحليل CDP (تاثير تغييرات آب و هوايي بر محيط زيست) بودند به 36 ميليارد دلار رسيد. در نتيجه استفاده از فناوريهاي نوظهور در مصرف آب از جمله بهبود کيفيت ابزارها، افزايش کارايي و کاهش سطح مصرف در پيشگيري از تاثيرات منفي کم آبي در جهان تاثير بسزايي دارد. به عنوان مثال، نوآوري در فناوري نانو، غشاهاي فيلتراسيون و فناوري تصفيه بيهوازي با هدف ارتقاء کيفيت آب حائز اهميت است. در تصفيه فاضلاب، فرايند « تخليه مايع صفر » و حذف همه زبالههاي مايع از سيستمهاي صنايعي مانند نفت، گاز، پتروشيمي و معدن با استفاده از طيف وسيعي از فناوريها تاثير مثبتي در کاهش آسيبهاي اقتصادي ناشي از کمبود آب خواهد داشت. پيشرفت در فناوريهاي قديمي مانند نمکزدايي نيز کارايي بسياري دارد؛ به عنوان مثال، تحقيقات نشان داده گرافن که يک ماده همه کاره مبتني بر کربن است ميتواند براي تبديل آب شور اقيانوس به آب شيرين استفاده شود. فناوري سنجش هوشمند و مديريت آبياري نيز ميتواند به مشاغل و مزارع کمک کند تا ميزان مصرف آب را کنترل کنند. بخش کشاورزي بزرگترين مصرفکننده آب در سطح جهان است که 70 درصد از کل مصرف آب را شامل ميشود. يوهانس کالمان، مدير آب و هوا در سازمان جهاني هواشناسي گفت: اين بخش بايد از فناوريهاي جديد براي مديريت بهتر آبياري استفاده کند تا با اين روش بهينه سازي در مصرف آب رخ دهد. در حالي که نوآوري در فناوري باعث افزايش بهرهوري در صنعت و افزايش منابع آبي ميشود، اما هنوز در شهرسازي و مديريت زيرساختها استفاده از چنين سيستمهايي وجود ندارد. حتي در کشورهاي توسعه يافته به دليل قديمي بودن ساختارهاي لولهکشي نشت آب رخ ميدهد. به عنوان مثال در انگليس و ولز لولهکشي عصر ويکتوريا منجر به نشت بيش از سه ميليارد ليتر آب در روز ميشود. افزايش جمعيت و فشارهاي ناشي از تغيير اوضاع در لندن به اين معني است که براي تامين آب شهر از سال 2025 به منابع جديد آب نياز خواهد بود. در سراسر اروپا، لولهکشي و سيستمهاي آب آشاميدني و فاضلاب در حال پير شدن هستند. هرچند اين مشکل چيز جديدي نيست، اما نياز به سرمايهگذاري مداوم دارد و بايد در سالهاي آينده اين مشکل برطرف شود. اقتصادهاي نوظهور نيز به دليل رشد جمعيت، نياز مبرم به زيرساختهاي جديد آبي دارند که البته هزينههاي زيادي به دنبال خواهد داشت. به همين دليل توسعه اقتصادها بايد با سرمايهگذاري شرکتها و ارتقاء تجهيزات آب همزمان شود. علاوه بر اين، نياز به زيرساختهاي تصفيه فاضلاب نيز وجود دارد. ژان لوئيس چاوزاد، مديرعامل شرکت ابزار فرانسوي سوئز گفت: شرکتها به دليل محدوديتهاي آبي ايجاد شده توسط دولتها مجبور خواهند بود به کارخانههاي بازيافت فاضلاب يا نمکزدايي فاضلاب اعتماد کنند. وي گفت: دولت به شرکتها فقط اجازه مصرف آب در چنين بخشي را صادر کرده و انتظار ميرود بازار خدمات آب صنعتي که در سال 2017 با 95 ميليارد يورو ارزشگذاري شده است، با سرعت 5 درصد در سال رشد کند. کالمن اظهار کرد: نياز به سرمايهگذاري در تصفيه فاضلاب زياد است و فکر ميکنم طي20 تا 50 سال آينده بازار بزرگي در تصفيه فاضلاب ايجاد خواهد شد. سرمايهگذاران با مسئوليتپذيري امري ضروري در بحران آب محسوب ميشوند. به همين دليل صنايع وابسته به آب در تلاشند مصرف آب خود را کاهش دهند؛ به عنوان مثال شرکتهاي نوشيدني مانند PepsiCo و Diageo هدفهايي براي کاهش مصرف آب، نظارت بر فاضلاب و بهبود کارآيي در کل زنجيره توليد خود تعيين کردهاند و حتي برند زيبايي اورال L'Oréal ميزان کل مصرف آب توليدات خود را بين سالهاي 2005 تا 2017 به 28 درصد کاهش داده است. توليدکننده شلوار جين Levi Strauss نيز فرآيندي ايجاد کرده که 96 درصد مصرف آب را کاهش داده است. شرکت سازنده سيمان LafargeHolcim در 4 سال گذشته 19 درصد مصرف آب شيرين را کاهش داده و شرکت پتروشيمي برزيل Braskem نيز تلاش کرده با اهدا جوايزي، مديران خود را براي بهبود مصرف آب تشويق کند تا به اهداف خود نائل شود. اما هنوز هم بايد اقدامات بيشتري در اين مورد صورت گيرد چون با وجود اقدامات انجام شده توسط تعداد محدودي از شرکتها تقريبا 50 درصد از شرکتهاي بزرگ در سال 2018 مصرف آب بيشتري نسبت به هدف خود داشتهاند. در سطح جهان، کاهش مشکلات محيطي ناشي از آب و هوا به طور فزايندهاي مورد توجه قرار گرفته و فرصتي براي شرکتهاي جهاني در مديريت بهرهوري از آب و استفاده مجدد از آب مصرفي ايجاد کرده تا از وقوع آسيبهاي آينده در چرخه توليد پيشگيري شود. علاوه بر ارائه ارزش سهام بلندمدت، معرفي روشهايي براي افزايش کيفيت آب و پيشگيري از کمبود از طريق سرمايهگذاري نتايج خوبي به همراه خواهد داشت. بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهاني يک دلار سرمايهگذاري در آب و فاضلاب با کاهش هزينههاي پزشکي، بهره وري بيشتر و مرگ و مير زودرس کمتر همراه خواهد بود و سود 4.30 دلاري در پي خواهد داشت. سرمايهگذاري در آب يک فرصت جهاني طولاني مدت است چون تقاضاي آب در جهان روبه افزايش است. اگرچه صنعت آب در سالهاي آينده به سرمايهگذاريهاي بزرگي نياز دارد، اما اقتصاد آب پيچيده است. در حالي که سازمان ملل اين کالا را به عنوان جزئي از حقوق بشر اعلام کرده در بعضي از نقاط قيمت يک بطري آب از نظر فني از قيمت نفت فراتر رفته است. آدام اسميت که اغلب از وي به عنوان پدر اقتصاد مدرن ياد ميکنند، تلاش کرد تا متوجه شود که چرا ارزش آب با ارزش واقعي خود برابر نيست. به نظر ميرسد هرچه ذخاير آب کميابتر شود ارزش آن نيز افزايش مييابد. در آينده پيامدهاي عميق اقتصادي، سياسي و اجتماعي بر اساس دسترسي به آب تحليل خواهند شد.