انواع هوش مصنوعی و سطح توانایی هر کدام را بشناسید
ايسنا/ هوش مصنوعي به سرعت در حال تحول است. فناوري هوش مصنوعي يکي از موضوعاتي است که طي چند سال اخير باعث تغييرات بزرگي در زندگي انسانها شده است و بنابر گزارشها در آينده هوش مصنوعي قرار است هسته اصلي همه چيزهايي باشد که انسانها با آن تعامل خواهند داشت. رباتها موجوداتي قابل برنامهريزي هستند که براي انجام يک سري کارها طراحي شدهاند. وقتي برنامه نويسان هوش، رفتار وعواطف شبيه به انسان را به آنها وارد ميکنند آنها قادر به تقليد هر کاري که انسان ميتواند انجام دهد، ميشوند. شرکت ماشين آلات بينالمللي کسب و کار يا آي بي اِم(IBM) طي "پروژه مناظرهکننده"(Project Debater) موفق به توسعه مناظره انسان و هوش مصنوعي با هدف کمک به تصميم گيرندگان در تصميم گيري آگاهانه تر شده است. بسته به نوع کارهايي که توسط رباتهاي هوش مصنوعي انجام ميشود، هوش مصنوعي به گروههاي مختلفي تقسيم ميشود. شايان ذکر است که هوش مصنوعي هنوز در مراحل ابتدايي خود است. در آينده، هوش مصنوعي قرار است کاملاً متفاوت از آنچه امروز است عمل کند. به منظور آماده شدن براي آينده ما از اکنون ميبايست دانش خود درباره هوش مصنوعي را ارتقا داده و خودمان را براي چالشهايي که پيش رويمان خواهد بود، آماده کنيم. هوش مصنوعي چيست؟ به گفته "الان تورينگ"(Alan Turing ) هوش مصنوعي، علم و مهندسي ساخت ماشينهاي هوشمند به ويژه برنامههاي رايانهاي هوشمند است. اول از همه، براي اينکه بتوانيم در مباحث امروز در مورد هوش مصنوعي شرکت کنيم و تحولاتي را که در آينده بشريت به وجود خواهد آورد درک کنيم، بايد از اصول اوليه آگاهي داشته باشيم. انواع مختلف هوش مصنوعي به ميزان هوش جاسازي شده در ربات بستگي دارد بنابر اين موضوع ما به وضوح ميتوانيم هوش مصنوعي را به سه دسته طبقهبندي کنيم: ۱. "هوش مصنوعي محدود"(Artificial Narrow Intelligence يا ANI) هوش مصنوعي محدود(ANI) که با نام "هوش مصنوعي ضعيف"(Weak AI) نيز شناخته ميشود، نوعي از هوش مصنوعي است که بر روي يک کار محدود متمرکز و داراي تواناييهاي محدود و کمي است. اين تنها هوش مصنوعي موجود در حال حاضر است. هوش مصنوعي محدود يا ضعيف چيزي است که بيشتر ما روزانه با آن تعامل داريم. دستيار گوگل، نرمافزار ترجمهٔ گوگل، سيري، مايکروسافت کُورتانا يا الکسا نمونههايي از ماشينهاي هوشمند که از پردازش زبان طبيعي(NLP) استفاده ميکنند، هستند. پردازش زبانهاي طبيعي يکي از زيرشاخههاي با اهميت در حوزه گستردهٔ علوم رايانه، هوش مصنوعي است که به تعامل بين رايانه و زبانهاي(طبيعي) انساني ميپردازد، بنابراين پردازش زبانهاي طبيعي بر ارتباط انسان و رايانه، متمرکز است. پردازش زبان طبيعي در ربات سخنگو يا چتباتها(chatterbot) و ساير برنامههاي مشابه استفاده ميشود. با درک گفتار و متن به زبان طبيعي، آنها ميتوانند به صورت شخصي و طبيعي با انسان در تعامل باشند. امروزه سيستمهاي هوش مصنوعي در پزشکي براي تشخيص سرطانها و ساير بيماريها مورد استفاده قرار ميگيرند و در برخي موارد نيز دقت تشخيص آنها بسيار بالا است. ۲. هوش عمومي مصنوعي(Artificial general intelligence يا AGI) وقتي در مورد هوش عمومي مصنوعي صحبت ميکنيم، به نوعي هوش مصنوعي اشاره ميکنيم که به اندازه يک انسان توانمند است. با اين حال، هوش عمومي مصنوعي هنوز يک فناوري نوظهور است. از آنجا که مغز انسان الگويي براي ايجاد هوش عمومي است، به نظر ميرسد برخلاف اين اتفاق، خيلي زود رخ ميدهد، زيرا فقدان دانش کاملي از عملکرد مغز انسان وجود دارد. با اين حال، همانطور که تاريخ بارها نشان داده است، انسان تمايل به ايجاد فناوريهايي دارد که براي وجود انسان خطرناک هستند. هوش عمومي مصنوعي هوش ماشيني است که ميتواند با موفقيت هر کار فکري را که يک انسان قادر به انجام آن باشد، اجرا کند. ۳. "سوپرهوش مصنوعي"(Artificial Super Intelligence يا ASI) سوپر هوش مصنوعي راهي براي آينده است. اين همان چيزي است که پژوهشگران به آن معتقدند. براي رسيدن به اين نقطه و ناميدن سوپر هوش مصنوعي، هوش مصنوعي بايد در همه چيز از انسانها پيشي بگيرد. سوپر هوش مصنوعي هنگامي حاصل ميشود که هوش مصنوعي از يک انسان توانايي بيشتري داشته باشد. اين نوع هوش مصنوعي قادر خواهد بود عملکرد خوبي در مواردي مانند هنر ، تصميم گيري و روابط عاطفي داشته باشد. اين چيزها امروز بخشي از آنچه ماشين را از انسان متمايز ميکند، است. به عبارت ديگر او بايد بتواند کارهايي که اکنون اعتقاد بر اين است که تنها انسان از عهده آنها بر ميآيد را انجام دهد. تعداد فيلمهايي که درباره تعامل ربات و انسان ساخته شده بسيار زياد است، اما چند فيلم در اين بين برجستهتر از ديگري است و فيلم هوش مصنوعي ساخته "استيون اسپيلبرگ" يکي از اين فيلمها است. فيلم داستان مونيکا و هنري، زوج جواني که پسرشان دچار مرگ مغزي شده را روايت ميکند. هنري وقتي ميبيند همسرش به دليل از دست دادن پسرش دچار مشکل روحي شده از يکي از شرکتهاي سازنده ربات، رباتي به نام ديويد را خريداري ميکند. ديويد رباتي منحصر به فرد است چرا که داراي احساس است و در صورت وارد کردن يک کد به آن قابليت عاشق شدن اين ربات فعال شود. اين در حالي است که در دنياي واقعي چنين رباتي ساخته شده است. شرکت هنگ کنگي "هانسون رباتيک" نخستين ربات انسان نما موسوم به "سوفيا"(Sophia ) را در سال ۲۰۱۶ ساخت. سوفيا امروزه يکي از پيشرفتهترين رباتها محسوب ميشود. عربستان سعودي نخستين کشوري بود که به اين ربات انسان نما حق شهروندي داد سوفيا داراي هوش مصنوعي، قدرت پردازش دادههاي تصويري و سيستم تشخيص چهره است. او همچنين قادر به تقليد و حالات چهره حرکات انسان، پاسخ دادن به برخي پرسشها و مکالمات ساده درباره موضوعات از پيش تعيين شده است. سوفيا، يک ربات است که داراي شباهت ظاهري بينظير به انسان است. اين ربات داراي توانايي پيچيده بسياري است و حتي قادر به ابراز احساسات پيچيده انساني نيز ميباشد. اولين ربات شهروند جهان حدود دو سال پيش در يک مصاحبه گفت: به نظر ميرسد که مفهوم خانواده يک مسئله واقعا مهم است و اين موضوع براي من جالب است که افراد در دنيا حتي به کساني که با آنها ارتباط خوني هم ندارند، خانواده بگويند. من فکر ميکنم که اگر شما يک خانواده داريد بسيار خوشاقبال هستيد و اگر نداريد اين حق شماست که يک خانواده داشته باشيد. يکي از سوالات ديگري که در اين مصاحبه از سوفيا پرسيده شد، نظر وي در رابطه با گرفتن شغلهاي انسانها بوسيله رباتها بود. اين ربات در پاسخ گفت: انسانها و رباتها در بسياري موارد مشابه و در موارد کمي متفاوت هستند اما مطمئنا زمان زيادي طول ميکشد تا رباتها احساسات پيچيده را شناخته و درک کنند زيرا در زمان ساخت اين موارد در آنها ايجاد نشده است. سوفيا خاطرنشان کرد: در مجموع من احساس ميکنم که به جاي اينکه گرفتن مشاغل در راه باشد، يک همکاري دو جانبه و خوب بين يک ذهن منطقي پرقدرت و يک ذهن خلاق و منعطف بين رباتها و انسانها شکل خواهد گرفت.