زوميت/ مادهي معدني جديدي در يک شهاب سنگ يافت شد. اين ماده بهنام اسکاتيت قبلا در آزمايشگاه ساخته شده، اما پيش از اين در طبيعت ديده نشده بود.
مادهي معدني جديدي در کنارههاي يک جاده در يکي از شهرهاي طلاخيز و دورافتادهي استراليا کشف شد. شهر ودربرن (Wedderburn) در قديم يکي از شهرهاي مورد تجمع معدنجويان بود و هنوز همين شرايط را دارد. اما هيچکس تابهحال قطعه سنگي شبيه به اين را نديده بود.
شهاب سنگ ودربرن در سال ۱۹۵۱ در شمال شرق اين شهر کشف شد؛ تکه سنگ آسماني کوچک و عجيبي که ۲۱۰ گرم وزن دارد و از آسمان به زمين افتاده است. دانشمندان دههها براي رمزگشايي از رازهاي اين شهاب سنگ عجيب تلاش کردند و بهتازگي توانستند يکي ديگر از رازهاي آن را برملا کنند.
در پژوهش جديدي که به سرپرستي چيما، معدنشناس دانشگاه کلتک، انجام شد، دانشمندان توانستند شهاب سنگ ودربرن را تجزيه و تحليل کنند و براي اولينبار وجود اسکاتيت (edscottite) در طبيعت را تأييد کنند. اسکاتيت، نوع کميابي از مادهي معدني آهن کاربيد است که پيش از اين در طبيعت ديده نشده بود.
از آنجايي که منشا فضايي شهاب سنگ ودربرن در همان ابتدا مشخص شد، اين قطعه سنگ سياه و قرمز توسط چندين تيم تحقيقاتي مورد بررسي قرار گرفت؛ بهطوري که تنها يک سوم از اصل نمونه همچنان دستنخورده باقي مانده است و درحالحاضر در قسمت زمينشناسي موزهي ويکتوريا واقع در استراليا نگهداري ميشود.
باقيماندهي اين سنگ براي تحليل و بررسي مواد تشکيلدهنده، بهصورت تکههاي جداگانه درآمده و در اختيار تيمهاي تحقيقاتي قرار گرفته است. طبق بررسيهايي که تاکنون روي اين سنگ انجام گرفته، ميزاني طلا و آهن و بههمراه آنها مواد معدني مانند کاماسيت (kamacite)، اسکريبرسيت (schreibersite)، تائنيت (taenite) و ترويلايت (troilite) در اين سنگ وجود دارد و بهتازگي اسکاتيت نيز به اين فهرست اضافه شده است.
نام اسکاتيت به افتخار ادوارد اسکات، شيميکيهانشناس دانشگاه هاوايي، روي اين ماده گذاشته شده است. کشف ماده مذکور بسيار مهم است چرا که پيشتر، وجود اين فرمول اتمي از آهن کاربيد در طبيعت تأييد نشده بود. تأييد وجود چنين مادهاي در طبيعت از اين جهت اهميت دارد که نشان ميدهد، عناصري از اين دست بايد رسما توسط انجمن بينالمللي کانيشناسي (IMA) شناخته شوند. دههها است که نوع خاصي از مادهي آهن کاربيد که هنگام ذوب آهن توليد ميشود، براي دانشمندان شناختهشده است. اما هماکنون بهلطف بررسيهاي چيما و آلن روبين، ژئوفيزيکدان UCLA، اسکاتيت يکي از موادي است که در کلوپ مواد معدني IMA بهطور ويژهاي (بسيار ويژهتر از حد تصور) بهرسميت شناخته ميشود.
استوارت ميلز، سرپرست ارشد بخش علوم زمين موزهي ويکتوريا که دستاندرکار پژوهش اخير نبوده است، در The Age گفت:
در آزمايشگاه تاکنون بين ۵۰۰ هزار تا ۶۰۰ هزار مادهي معدني يافتهايم و اين درحالي است که تعداد مواد معدني يافتشده در طبيعت به ۶ هزار مورد ميرسد.
پاسخ قطعي براي اينکه اين قطعه اسکاتيت طبيعي چطور و چگونه به منطقهي روستايي ودربرن رسيده است، وجود ندارد. اما طبق گفتههاي جافري بونينگ از دانشگاه ملي استراليا که دستاندرکار اين پژوهش نبوده، ممکن است اين قطعه سنگ در مرکز يک سيارهي قديمي تحت فشار و حرارت زياد شکل گرفته باشد.
بونينگ به The Age گفت:
ممکن است مدتها پيش، اين سيارهي نگونبخت که توليدکنندهي اسکاتيت بوده، با سياره، قمر يا حتي يک خردهسيارهي ديگر برخورد سهمگيني کرده باشد و همين اتفاق باعث ازهم پاشيدن اين سياره در ميان فضا و زمان شده است.
تفکر بيشتر، ما را به سمت اين گمان ميبرد که سالها بعد، يکي از قطعههاي اين سياره بهصورت تصادفي در ودربرن فرود آمده و فهم ما را از جهان، غنيتر از قبل کرده است.
اين يافتهها در American Mineralogist گزارش شده است.
بازار