پیامدهای نگهداری از حیوانات اگزوتیک در خانه
ايرنا/ امروزه نگهداري از گونه هاي خاصي از حيوانات که از آنها به عنوان اگزوتيک نام برده مي شود به نوع خاصي از اپيدمي در جامعه بشري تبديل مي شود. اين در حالي است که نگهداري از اين حيوانات پيامدهاي خاصي هم براي انسان ها و هم براي حيات وحش و هم براي خود حيوانات دارد. به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري ايرنا، از قديم الايام نگهداري حيواناتي مثل سگ و گربه باب بوده و به مرور شاهد اين بوديم که ماهي و پرندگان ديگر هم به ليست اين حيوانات افزوده شده و حالا علاوه بر نگهداري حيوانات اهلي، يکسري حيوانات اگزوتيک و وحشي که اکثرا خانگي هم نيستند توسط افراد خريداري و نگهداري مي شوند. حيواناتي که هزينه نگهداري و غذاي آنها سرسام آور بوده و گاه ناقل برخي از بيماري هاي خطرناک هم هستند. در خصوص چرايي نگهداري از حيوانات خانگي، اگزوتيک و وحشي نظرات مختلفي بين کارشناسان وجود دارد. براي مثال جامعه شناسان نگهداري از اين حيوانات را به مسائلي مانند تمايز و مد ربط داده و از اين زاويه به اين موضوع مي نگرند. در مقابل روانشناسان از زاويه ديگر به اين مساله پرداخته و آن را به علقه هاي شخصي افراد و مسائل رواني آنها مرتبط مي سازند. در هر حال دلايل هر چه باشد امروزه نگهداري از حيوانات اگزوتيک و در موارد خاص حيوانات وحشي به يک نوع اپيدمي تبديل شده است که مورد توجه انديشمندان و صاحب نظران بسيار است. با توجه به اهميت بحث فوق و پرداختن به ابعاد مختلف اين موضوع با دکتر علي مشيري، دامپزشک، متخصص جراحي و پژوهشگر حوزه دامپزشکي و حيوانات به گفت و گو نشستيم. در ادامه مشروح اين گفت و گو را مي خوانيد: آمار موجود در خصوص حيواناتي که در خانه نگهداري مي شوند مشيري در خصوص آمار حيواناتي که در خانه نگهداري مي شوند گفت: تا آنجايي که من مي دانم حدود 500 هزار تا 1 ميليون حيوان در سطح شهر تهران در خانه ها نگهداري مي شوند. ولي مطالعه دقيقي در اين زمينه انجام نشده است. اکثر حيواناتي هم که در منزل نگهداري مي شوند مواردي از قبيل سگ، گربه، پرنده و حيوانات حمايتي هستند. مقدار خيلي کمي هم حيوانات اگزوتيک هستند. مانند خرگوش، همستر، سنجاب، ايگوانا و لاک پشت که بسياري از آن ها حيوانات حيات وحش هستند و در عرف جامعه، به خصوص سنجاب و ايگوانا خيلي با عنوان پت شناخته نمي شوند. درصد کمي هم هستند که حيوانات حيات وحش را بصورت پنهاني نگهداري مي کنند. مانند شير، ببر، مار و مواردي از اين قبيل که اين افراد هم عمدتا به کلينيک هاي دامپزشکي مراجعه نمي کنند. ويژگي هاي افرادي که داراي حيوانات خانگي هستند: مشيري در خصوص ويژگي هاي افرادي که داراي حيوان خانگي هستند، گفت: نمي توان خيلي ويژگي يا تيپ شخصيتي خاصي براي افرادي که حيواناتي در خانه نگه مي دارند در نظر گرفت. چون حتي در بين افرادي که گربه نگهداري مي کنند هم موارد متعددي از تيپ هاي شخصيتي متفاوت مشاهده مي شود. اما اکثر افرادي که از حيوانات در خانه نگهداري مي کنند، از تيپ هاي شخصيتي خيلي معقول هستند و از افراد سنتي گرفته تا افراد مدرن علاقه به اين کار دارند. در مورد کساني که حيوانات حيات وحش را نگه مي دارند، شايد بتوان گفت از نظر فرهنگي با کساني که حيوانات مرسوم تري نگه مي دارند متفاوت تر هستند. وي افزود: به نظر من افرادي که حيوانات عجيب و غريب نگه مي دارند خيلي افراد خاص و متعلق به طبقات مرفه جامعه نيستند. اين امر يک مساله عرفي است که مي تواند در بين همه اقشار جامعه نمود داشته باشد. هر چند معمولا کساني هم که حيوانات عجيب و غريب نگهداري مي کنند، به کلينيک هاي دامپزشکي مراجعه نمي کنند تا ما بتوانيم آمار دقيقي از آنها ارائه دهيم و ممکن است از نظر طبقاتي هم مرفه باشند. دلايل نگهداري حيوانات در خانه مشيري در خصوص دلايل نگهداري حيوانات در خانه گفت: بيشتر علاقه شخصي افراد مطرح است. يکي ذاتا از نظر روانشناسي به گربه علاقه دارد و ديگري به سگ. براي مثال کسي که گربه نگه ميدارد بيشتر دوست دارد به يک موجود زنده محبت کند و در قبال آن توقع دريافت محبت ندارد و در مقابل فردي که سگ نگهداري مي کند در ازاي محبتي که به حيوان خانگي اش مي کند انتظار محبت بيشتر از سوي آن حيوان را دارد. هر کدام از اين حيوانات خانگي در روانشناسي افراد نقشي را ايفا مي کنند. يکي با ايگوانا آرامش پيدا مي کند و يکي ممکن است با ديدن اين حيوان بترسد. همچنين ما نکته اي به عنوان پت تراپي داريم به اين صورت که افراد به دلايل مختلف حيواني را به خانه مي آورند تا خلاهاي عاطفي خود را از طريق آن حيوان پر کنند. خلاهايي که انسان ها قادر به رفع آنها نيستند. در مورد حيوانات وحشي هم صاحبانشان علقه ها و علايق خاصي دارند که باعث مي شود به اين سمت بروند. لزوما شايد نمي خواهند خود نمايي کنند. اگرچه کساني هم هستند که حيوانات را تنها و صرفا به منظور خودنمايي و نمايش خريداري و نگهداري مي کنند ولي بر اساس شناختي که من از اکثريت اين افراد دارم بايد بگويم اينگونه نيست و بيشتر علقه هاي شخصي افراد دخيل است. ويژگي هاي حيوانات خانگي مشيري در خصوص ويژگي هاي حيوانات خانگي گفت: حيوان خانگي بايد حيواني باشد که در واقع بتوان آن را اهلي و در خانه از آن نگهداري کرد و نيز بتواند با صاحبش ارتباط عاطفي برقرار کند. امکان نگهداري از حيوانات در خانه معيار و ملاک بسيار مهمي است چون شما نمي توانيد براي مثال سگي از نژاد پيتبول، ميمون رزوس يا مار پيتون را در آپارتمان نگهداري کنيد. معمولا حيوانات خانگي که ما از آنها با عنوان پت نام مي بريم را مي توان در خانه نگاه داشت بدون اينکه به کسي آسيبي وارد کند. بنابراين من مخالف نگهداري حيوانات وحشي در خانه هستم چون به اين صورت شما به حيات وحش در واقع آسيب وارد مي کنيد. شما نمي توانيد حيواني که محل زندگي اش جنگل است را در منزل نگهداري کنيد و اين درست نيست. حتي اگر خانه افراد بزرگ و داراي باغ باشد باز اين امر گارانتي ايجاد نمي کند که يک حيوان وحشي مانند شير در خانه نگهداري شود؛ زيرا هر لحظه امکان آسيب رسيدن به افراد آن خانه وجود دارد. مشيري در خصوص پيامدهاي ناشي از نگهداري برخي از حيوانات و يا به تعبيري حيوانات عجيب و غريب در خانه گفت: حتي اگر فرد مسئوليت پذير باشد و بتواند دکتر و يا پزشکي براي ويزيت حيوان پيدا کند اولين نکته اين است که بسياري از بيماري هاي حيوانات حيات وحش براي ما دامپزشکان شناخته شده نيست از اين رو ممکن است سلامت فرد و در وهله دوم سلامت ملي را به خطر بيندازد. براي مثال من در مطب مي توانم از سگ به راحتي يک نمونه مدفوع يا خون بگيرم تا سلامت او را دقيق تر بررسي نمايم. اما در مورد حيوانات وحشي و برخي از حيوانات اگزوتيک چنين چيزي امکان پذير نيست و يا بسيار دشوار است. بنابراين تاييد سلامتي حيوانات وحشي به خصوص از جنبه بيماري هاي مشترک انسان و حيوان مشکل است. از طرفي شکستن قبح نگهداري از حيوانات وحشي سبب مي شود هر فردي اين توانايي را در خود ببيند که مي تواند اين حيوانات را در خانه نگه دارد و اين باعث صدمه زدن به حيات وحش و آن حيوانات و حتي انقراض گونه هاي خاصي از حيوانات مي شود. توجه داشته باشيد که حيات وحش يک سرمايه ملي است و همه ما در قبال آن مسئوليم. از اين رو همه حيوانات امکان نگهداري در منزل را ندارند و بهتر است ملاک ها و معيارهاي لازم در خصوص حيوانات لحاظ شود و بعد تصميم به خريداري آنها گرفته شود. همچنين بهتر است اگر قانوني در زمينه حمايت از حيوانات و نگهداري از آنها تدوين و تصويب مي شود از نظرات دامپزشکان و متخصصين اين رشته نيز استفاده شود. در اين صورت قوانين جامعيت و مانعيت لازم را خواهند داشت.