گذر تیر از مقابل خورشید را از دست ندهید
ايرنا/ مدير انجمن نجوم آماتوري ايران گفت: عصرگاه دوشنبه ۲۰ آبان ۹۸ پديده خاص نجومي گذر سياره تير (عطارد) از مقابل خورشيد رخ خواهد داد که براي ستاره شناسان آماتور و حتي بسياري از عموم مردم از جاذبه خاصي برخوردار است. گذر بعدي اين سياره از مقابل خورشيد ۱۳ سال بعد روي ميدهد. مهندس «مسعود عتيقي» روز يکشنبه با اعلام اين خبر افزود: متاسفانه با وجود غروب خورشيد در ساعت ۱۷ اين روز (دوشنبه ۲۰ آبان)، تمامي بخش هاي عبور اين سياره از مقابل خورشيد در کشورما قابل مشاهده نيست و علاقمندان تا ساعت ۱۷ (۵ بعدازظهر) فرصت دارند که اين پديده زيباي نجومي را مشاهده کنند. وي خاطر نشان کرد: آخرين باري که تمامي مراحل عبور سياره تير از مقابل خورشيد در ايران قابل مشاهده بود به ۱۶ سال قبل يعني به سال ۱۳۸۲ بازمي گردد که پخش زنده آن توسط صدا و سيما و با همکاري واحد پژوهش انجمن نجوم آماتوري ايران انجام شد. عتيقي در مورد علت ايجاد پديده گذر (transit) گفت: سيارات داخلي تير و ناهيد از زمين به خورشيد نزديکتر هستند و به همين دليل شرايطي ايجاد مي شود که گاهي اوقات اين سيارات از مقابل دايره خورشيد عبور کنند. اما در هر مقارنه داخلي يعني وضعيتي که سيارات تير يا ناهيد بين زمين و خورشيد باشند، با توجه به انحراف مداري اين سيارات نسبت به مدار زمين، ساکنان کره خاکي نمي توانند شاهد يک گذر باشند. بر اين اساس، ساکنان زمين هر ۱۰۰ سال (يک قرن) ۱۳ عبور از سياره تير و هر هزار سال (۱۰ قرن) ۱۳ عبور از سياره ناهيد را مي توانند مشاهده کنند. مدير انجمن نجوم آماتوري ايران در مورد زمان عبور سياره تير از مقابل خورشيد در ۲۰ آبان ۱۳۹۸ گفت: تماس اول و مماس شدن سياره تير با خورشيد ساعت ۱۶:۰۵ دقيقه و ۲۷ ثانيه صورت مي گيرد که البته از درون تلسکوپ هاي مجهز به فيلتر «اچ الفا» مي توان اين لحظه را به صورت دقيقي مشاهده کرد. تماس دوم يعني قرارگيري کامل سياره تير در مقابل خورشيد ساعت ۱۶:۰۷ دقيقه و ۸ ثانيه روي مي دهد و تا ساعت ۱۷ همانگونه که اشاره شد رصدگران کشور قادر به مشاهده عبور سياره تير از مقابل خورشيد هستند هر چند که هر چه به سمت غرب و جنوب غرب کشور برويم زمان بيشتري تا غروب خورشيد براي مشاهده گذر تير فرصت است. به گفته عتيقي، ساعت ۱۸:۴۹ دقيقه و ۴۸ ثانيه سياره تير به ميانه مسير خود مي رسد که متاسفانه در ايران قابل مشاهده نيست. ساعت ۲۱:۳۲ دقيقه و ۳۲ ثانيه تماس سوم و لحظه آغاز خروج سياره تير از مقابل خورشيد خواهد بود. ساعت ۲۱:۳۴ دقيقه و ۱۴ ثانيه به وقت ايران پايان عبور سياره تير از مقابل خورشيد است. وي به شدت تاکيد کرد که با توجه به عبور سياره تير از مقابل خورشيد براي رصد اين پديده حتما بايد از فيلتر مخصوص رصد خورشيد استفاده شود چرا که شدت نور خورشيد بسيار بالاست و رصد بدون فيلتر حتي براي لحظه اي کوتاه مي تواند براي چشم انسان خطرساز باشد. مدير انجمن نجوم آماتوري ايران ادامه داد: علاقمندان توجه داشته باشند که به علت کوچکي سياره تير و دوري اين سياره از زمين براي رصد پديده گذر سياره تير حتما بايد از دوربين هاي دوچشمي نجومي و يا تلسکوپ هاي آماتوري که مجهز به فيلتر مخصوص رصد خورشيد هستند، استفاده کنند. عتيقي خاطر نشان کرد که انجمن نجوم آماتوري ايران برنامه رصدي ويژه اي جهت مشاهده اين پديده در ۲۰ آبان ۹۸ براي علاقمندان برگزار خواهد کرد.