مشکل زبالههای الکترونیکی از بین میرود
باشگاه خبرنگاران/ حجم عظيمي از زبالههاي الکترونيکي را تصور کنيد که هر روز نيز بر ميزان آن افزوده ميشود. به نظر شما محيط زيست تا کجا گنجايش هضم اين همه زبالههاي مسموم را خواهد داشت؟. اين زبالهها در حقيقت گنج مخفي هستند و بازيافت آنها بسيار اقتصادي است. در يک سو ارزشمند بودن آنها و در سوي ديگر خطرناک بودنشان قرار دارد. زبالههاي الکترونيکي به دليل محتواي غني فلزيشان شامل فلزهاي خظرناک و ارزشمند و همچنين حجم عظيم توليدشان مهمترين زباله قرن محسوب ميشوند که دو تا سه برابر سريعتراز ساير جريانهاي زبالههاي شهري در حال توليد است. از اين رو کشورهاي بزرگ و توسعه يافته اروپايي و آمريکايي اين زبالهها را به شيوههاي مخالف قانون بشر به کشورهاي جهان سوم ميفرستند. ۷۵ تا ۸۰ درصد اين زبالهها از کشورهاي اروپايي و آمريکا به کشورهاي آسيايي و اروپايي فرستاده ميشود. جهنم واقعي زبالههاي الکترونيکي و تأثيرات مخرب آن، نه در چين يا قاره آسيا که جايي در غرب قاره آفريقا و در قلب کشور غنا است. حاشيه پايتخت غنا تبديل به يکي از بزرگترين زبالهدانيهاي الکترونيکي و مسمومترين محيطزيست جهان شده است. اما سوال مهم و اساسي اينجا مطرح ميشود که اين کشورها با علم به ارزش اقتصادي زبالههاي الکترونيکي، چرا آنها را در کشورهاي ديگر در حقيقت دور ميريزند در حاليکه استخراج فلزات اين زبالهها به روش هيدرو و پيرومتالورژي روشي نه چندان سخت براي آنان است؟ نکته آنجايي است که آنها به همان اندازه که به ارزش اقتصادي اين زبالهها آگاهند به ميزان مسموميت و خطر اين زبالهها اشراف دارند. پس براي بازيافت اين زبالهها بايد اقدامي کرد. براي استخراج فلزات زبالههاي الکترونيکي با استفاده از روشهاي شيميايي براي استخراج هر فلز يک معرف شيميايي بايد استفاده شود و هر فلز چرخه و فرآيند مربوط به خود را دارد. محققان دانشگاه صنعتي شريف با پشتيباني صندوق حمايت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمي و فناوري طرحي براي بازيافت اين زبالهها انجام دادهاند. در روش پيشنهاد شده بسياري از فلزات طي يک مرحله جدا ميشوند و اين به معناي اقتصاد و صرفه کاري است. در روش شيميايي مقادير بسيار زيادي اسيد نياز است در حالي که در روش پيشنهاد شده اين مقدار به مراتب تقليل مييابد. در روش شيميايي به درجه حرارت و فشار خاصي نياز است که بايد به سيستم اعمال شود در حاليکه در روش زيستي قسمت زيادي از کار در دما و شرايط محيط انجام ميشود. اين روش ساده، ارزان، نوين و اقتصادي است که از مزيتهاي دو روش شيميايي و زيستي در کنار هم استفاده شده است و يک همافزايي قوي را ايجاد کردهاند. در اين روش تقريبا تمام فلزات قابليت استخراج دارند و فقط ممکن است راندمان برخي کمتر باشد در حاليکه در روش شيميايي هم هر فلزي توانايي استخراج ندارد و هم در صورت استخراج در بسياري از موارد ممکن است ارزش استخراج نداشته باشد. همچنين مهمترين ويژگي انجام اين طرح رهاندن کشور از شر اين زبالههاست. هر اقدام و قدمي براي فرهنگسازي و بازيافت اين زبالههاي خطرناک قابل تقدير است. همچنين که خبري مبني بر توليد مدالهاي المپيک ۲۰۲۰ توکيو با قطعات بازيافتي کامپيوتري منتشر شد که اين اقدام خود يک عمل در راستاي حفاظت از محيط زيست و استفاده مجدد از مواد دور انداخته شده نيز محسوب شود؛ بنابراين توجه به اين نکته که اين ضايعات ميتواند فوايد بسياري داشته و به آساني از کنار آن رد نشويم حائز اهميت است.