مجله ايلياد/ يخچالهاي قديمي مادربزرگهاي شما، نقش زيادي در گرم شدن هواي سرزمين شمالگان در نيمهي دوم قرن بيستم داشتهاند. مطالعهي جديدي که توسط محققين دانشگاه کلمبيا انجام شده و در مجلهي Nature Climate Change منتشر شده، نشان داده است که مواد شيميايي که در گذشته در يخچالها استفاده ميشدهاند و همچنين موادي که بهعنوان محرک خروج عطر از اسپريها استفاده ميشدهاند، مسئول نصف گرمايش سرزمين شمالگان و همچنين از دست رفتن يخهاي اين ناحيه بين سالهاي ۱۹۵۵ تا ۲۰۰۵ بودهاند. گذشته از اينها، اين مواد شيميايي مسئول يک سوم گرمايش جهاني نيز به حساب ميآيند.
در اين مطالعه، از شبيهسازيهاي اقليمي با و بدون مواد ضعيفکنندهي اوزون «ODS» با شروع از سال ۱۹۵۰ استفاده شده است. بدون ODS، مدلها نشان دادهاند که متوسط گرمايش قطبها بين سالهاي ۱۹۵۵ تا ۲۰۰۵ حدود ۰.۸۲ درجهي سانتيگراد ميبود. اگر همين مدلها اين بار با وجود ODS استفاده شود، نشان دهندهي افزايش ۱.۵۹ درجهاي دماي قطبهاي زمين خواهد بود. يعني در واقع نصف افزايش دمايي که نسبت به زمانهاي قبل از صنعتي شدن رخ داده در اين نيم قرن بوده است.
مواد ODS مانند کلروفلوئوروکربنها «CFCs» و يا هيدروکلروفلوئوروکربنها «HCFCs» در دههي ۱۹۲۰ توسعه داده شدهاند و در دههي ۱۹۳۰ براي استفاده در يخچالها، حلالها و محرکها مرسوم شدند. همانطور که از اسم اين مواد برميآيد، اين مواد پس از انتقال به استراتوسفر، باعث خورده شدن لايهي اوزون از اتمسفر زمين ميشوند و حفرهاي درون لايهي اوزون ايجاد ميکنند. با اين کار اشعههاي UV بيشتري از خورشيد به زمين ميرسد و دماي سيارهي زمين نيز به دنبال آن، بيشتر بالا ميرود. اين مواد همچنين به عنوان گازهاي گلخانهاي نيز عمل ميکنند و گرمايش بيشتري را باعث ميشوند.
زماني که اين مواد باعث بروز آسيب بالايي به لايهي اوزون شدند، در سال ۱۹۸۷ اين مواد بر اساس توافقنامهي مونترال ممنوع شدند. در اين توافقنامه، بر روي توليد و مصرف ۱۰۰ مادهي ODS توافقاتي صورت گرفت و يکي از تنها توافقات سازمان ملل است که همهي کشورها به آن پيوستهاند. شايد اين توافقنامه را بتوان يکي از موفقترين توافقنامههاي چند جانبه دانست؛ زيرا بر اساس آن بازيابي لايهي اوزون زمين در حال انجام است.
امروزه بيشترين تهديد زيستمحيطي و قويترين محرک گرمايش آب و هوايي، وجود گازهاي گلخانهاي مانند دياکسيدکربن و متان است و تجربهي کاهش توليد و مصرف مواد ODS نشان داده است که اگر عزم جهاني براي مقابله با موضوعي وجود داشته باشد با موفقيت همراه خواهد شد.
بازار