جایگاه نشریات علمی ایران در جهان مشخص شد

سيناپرس/ تازه‌ترين گزارش سامانۀ «نما» با عنوان «نماي نشريه‌ها ۲۰۱۹: جايگاه نشريه‌هاي ايراني در نظام‌هاي ارزيابي جهاني» منتشر شد. در اين گزارش جايگاه نشريه‌هاي ايراني در نظام‌هاي جهاني ارزيابي در سال ۲۰۱۹ آمده است که داده‌هاي آن از عملکرد نشريه‌ها در سال ۲۰۱۸ گردآوري شده‌اند. افزون بر اين، روند سالانۀ شمار و ميزان تأثير نشريه‌هاي ايراني در اين نظام‌ها به همراه جدول‌هاي مقايسه‌اي با کشورهاي منطقه نيز گزارش شده است. حضور در نمايه‌نامۀ «وب آو ساينس»، حضور در نمايه‌نامۀ «اسکوپوس»، ضريب تأثير، امتياز استنادي، شاخص «اسنيپ»، و رتبه‌بندي نشريه‌هاي «سکيمگو» از سرنويس‌هاي اين گزارش هستند. با افزايش شمار نشريه‌ها در نيمۀ دوم سدۀ بيستم، متخصصان علم‌سنجي کوشيدند سنجه‌هايي براي ارزيابي اعتبار و کيفيت آن‌ها درست کنند. از اين روي، سنجه‌هايي کمي و کيفي ساخته شدند و پس از آن نظام‌هايي جهاني براي بررسي اعتبار و کيفيت نشريه‌ها بر پايۀ اين سنجه‌ها پديد آمدند. دو نمايۀ استنادي «وب آو ساينس» و «اسکوپوس» نخستين نظام‌ها براي سنجش کيفيت و اعتبار نشريه‌ها بوده‌اند که حضور يک نشريه در اين نمايه‌ها خود گوياي سطحي از کيفيت است، اما در يک دهۀ گذشته نهادهاي علم‌سنجي ديگري نيز کوشيده‌اند چارچوبي براي اين کار طراحي کنند. در اين ميان مؤسسۀ علم‌سنجي «سکيمگو» و «مرکز مطالعات علم و فناوري» در دانشگاه لايدن هلند نامدارترند. بر پايۀ گزارش تازۀ سامانۀ «نما»، ۳۶ نشريۀ ايراني داراي ضريب تأثير در نمايه‌نامۀ «وب آو ساينس» حضور داشته‌اند و بر اين پايه ايران در جايگاه سوم ميان کشورهاي منطقه پس از ترکيه با ۶۰ و امارات متحدة عربي با ۳۹ نشريه جاي دارد. افزون بر نشريه‌هاي داراي ضريب تأثير، ۱۰۰ نشريه ديگر ايراني نيز در «نمايه استنادي منابع نوپديد» هستند که ضريب تأثير ندارند. ميانگين ضريب تأثير نشريه‌هاي ايراني نمايه شده در «وب آو ساينس» ۱.۳۰ بوده که در برابر اندازة ۱.۰۵ سال پيش رشد داشته است. همچنين، ۱۶۷ نشريۀ ايراني در نمايه‌نامۀ «اسکوپوس» حضور داشته‌اند که يک عنوان بيشتر از سال پيش است و بر اين پايه ايران در جايگاه سوم ميان کشورهاي منطقه پس از مصر و ترکيه جاي دارد. بر پايۀ گزارش نماي نشريه‌ها ۲۰۱۹، ميانگين امتياز استنادي نشريه‌هاي ايراني ۰.۸۱ بوده و اين اندازه ايران را در جايگاه چهارم ميان کشورهاي منطقه پس از عربستان سعودي، مصر، و امارات متحدۀ عربي جاي داده است. افزون بر اين، گزارش نشان مي‌دهد که ميانگين شاخص «اسنيپ» نشريه‌هاي ايراني ۰.۵۱ است و بر اين پايه ايران در جايگاه ششم ميان کشورهاي منطقه جاي دارد. همچنين، ۱۷۴ نشريۀ ايراني نيز در سياهة رتبه‌بندي نشريه‌هاي «سکيمگو» ديده مي‌شوند که سه عنوان در برابر گزارش سال پيش رشد داشته است و بر اين پايه ايران در جايگاه سوم کشورهاي منطقه پس از مصر و ترکيه جاي دارد. پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران (ايرانداک) با راه‌اندازي سامانۀ «نما» (جايگاه علم، فناوري، و نوآوري ايران در جهان) مي‌کوشد نتايج نظام‌هاي گوناگون ارزيابي علم، فناوري، و نوآوري را پايش کند و گزارش‌هايي کاربردي در اختيار سياست‌گذاران قرار ‌دهد. سامانۀ «نما» در نشاني NEMA.IRANDOC.AC.IR در دسترس همگان است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد