5 مورد آزمایش DNA که حقایق جالبی را درباره تاریخ زمین آشکار کردهاند
دينو/ همه ما ميدانيم که DNA همواره براي شناسايي اطلاعات ژنتيکي افراد و ساير موجودات زنده، بسيار اهميت دارد. با اين وجود شايد تا به حال به اين موضوع فکر نکردهايد که ميتواند چه اطلاعات ارزشمندي را در خود جاي دهد. اين کدهاي ژنتيکي به ويژه اگر درباره اشياء باستاني و گذشتگان سياره زمين باشند، گنجينههاي باارزش تاريخي به حساب ميآيند. محققان و باستانشناسان با مطالعه اين کدها ميتوانند به ساختارهاي تکاملي موجودات از گذشته تا به امروز دست پيدا کنند. با همراهي دينو در ادامه، 5 مورد آزمايش DNA اشياء باستاني را بخوانيد تا از حقايق جالبي که درباره تاريخ زمين آشکار کردهاند، اطلاع کسب کنيد. DNA حاوي دستورالعملهاي بيولوژيکي است که هويت موجودات زنده را به وجود ميآورد و کنترل ميکند. دنيايي که ميشناسيم، توسط اين کدهاي ژنتيکي شکل گرفته است. با کمک فناوريهاي پيشرفته، اين مولکولهاي پيچيده همچنين ميتوانند اسرار افراد و موجودات زندهاي را که مدتها قبل از ما روي زمين زندگي ميکردهاند را فاش کنند. دانشمندان به تازگي DNA موجود در مجموعهاي از آثار باستاني قرنهاي گذشته، از بقاياي اجساد انساني گرفته تا لانههاي فسيل شده جوندگان و صفحات نسخههاي خطي قرون وسطايي نگهداري شده را مطالعه کردهاند. در اين جا 5 مورد آزمايش DNA اشياء باستاني را که افشاگريهاي جالبي در مورد سرگذشت حيات روي کره زمين ارائه ميدهند، با ما بخوانيد. 1. استخوانهاي انساني بقاياي اسکلت و استخوانهاي انساني، مستقيمترين پيوند ما با ساکنان گذشته اين سياره هستند. متخصصان ميتوانند اطلاعات کافي در مورد سن، جنس و وضعيت سلامتي فرد را با بررسي استخوانهاي او تشخيص دهند. پيشرفتهاي حاصل شده در زمينه تجزيه و تحليل DNA که درون استخوانها نگهداري ميشود، توانسته مسيرهاي جديد و مهمي را براي اکتشافات دانشمندان از وضعيت ساکنان قديمي زمين نمايان کند. به عنوان مثال، يک مطالعه ژنتيکي توانست به رفع درگيري طولاني مدت و تلخ بر سر «مرد کنويکي» (Kennewick Man)، يکي از قديميترين و کاملترين اسکلتهاي موجود در آمريکاي شمالي کمک کند. پس از کشف بقاياي 9000 ساله مرد کنويکي، ائتلافي از قبايل و گروههاي بومي آمريکايي خواستار بازگرداندن استخوانها براي اجراي مراسم تدفين آييني بودند. با اين حال برخي از دانشمندان اعتقاد داشتند که اين مرد نميتواند به طور قطعي با قبايل زنده در ارتباط باشد. در سال 2015، تجزيه و تحليل DNA به دست آمده از استخوان دست اسکلت ثابت کرد که او از نظر ژنتيکي بومي آمريکا بوده است. 2 سال بعد، استخوانهاي وي براي اجراي مراسم خاکسپاري، تحويل اعضاي پنج قبيله بومي شد. مطالعات DNA همچنين نقش مهمي در کمک به متخصصان براي شناسايي استخوانهاي ريچارد سوم که در سال 2012 زير يک پارکينگ شهري در لستر انگلستان کشف شد، ايفا کردند. محققان با رديابي پردردسر تمامي خطوط مربوطه از طريق درخت خانوادگي او، توانستند mtDNA دو فرزند زنده را با اسکلت مطابقت دهند. در نهايت مشخص شد بقاياي موجود واقعا متعلق به پادشاه بدنام است. 2. مدفوع فسيلشده در سال 1996، يک پروژه عمراني شهري در نامور بلژيک به کشف گنجي باستانشناسي منجر شد. اين گنج، يک سري مستراحهاي حاوي بشکههاي پر شده از مدفوع انساني 700 ساله بود. با توالي ژنوم ويروسها در مدفوع فسيل شده قرون وسطايي، محققان توانستند بينش جديدي را در مورد سلامت روده انسانها در گذشته به دست آورند. در واقع، مدفوع آنها تنوع بيشتري از ژنها داشت که احتمالا به اين معنا باشد که باکتريهاي روده را از آنتيبيوتيکها و ترکيبات سمي محافظت ميکرده است. اين کشف مهم نشان ميدهد که با ظهور غذا و بهسازي شرايط بهداشتي آب، رودههاي ما کمطاقتتر از گذشته شده است. از آن جايي که مدفوع پر از ميکروب است، به سرعت تجزيه ميشود. با اين حال کشف نمونههاي فسيل شده آنها ميتوانند داستانهاي جالبي درباره مردم، حيوانات و موجودات ديگر که روزي در اين سياره زندگي ميکردهاند، به ما بگويند. تابستان گذشته، قديميترين DNA انگل شناخته شده، در مدفوع يک شير کوهي که 17 هزار سال پيش در آند فسيل شده بود، به ثبت رسيد. اين گربه بزرگ چندين هزار سال قبل از ورود انسانها به منطقه در آن جا فعاليت داشته است. شواهد موجود، نظريه دانشمندان را تاييد ميکنند. مشخص شده که «توکساسکاريس لئونينا» (Toxascaris leonina) – نوعي کرم گرد انگلي – براي اولين بار از طريق تماس انسان با سگها و گربههاي اهلي آنها به روده گوشتخواران آمريکا نفوذ کرده است. 3. نسخههاي خطي تذهيب مورخان معمولا به نسخههاي خطي با قدمت چند قرن، به خاطر کلمات و تصاوير زيبايشان، بسيار اهميت ميدهند. با اين حال تحقيقات اخير نشان داده است که اين متون گرانبها همچنين ميتوانند گنجينههاي DNA نيز باشند. به تازگي تيمي به سرپرستي «متيو کالينز» (Matthew Collins) از دانشگاه کمبريج و دانشگاه کپنهاگ، توانستند بقايايي را که از «انجيلهاي يورک» به جا مانده بود، جمعآوري کنند. متوني مذهبي که گمان ميرود حدود 1000 سال پيش در انگليس نوشته شده است. آنها اين نسخههاي خطي را با استفاده از فناوري پيشرفته روشهاي تجزيه و تحليل ژنتيکي مورد مطالعه قرار دادند. نتايج حاصل نشان داد که اين پوستها کاملا از گوسالههاي ماده گرفته شده است. کشف جالب آنها اين بود که با توجه به نياز پرورش دهندگان دام به حفظ گوسالههاي ماده براي بالغ شدن و توليد مثل بيشتر در گذشته، آنها تمايلي به کشتن اين گوسالهها نداشتند. در نتيجه، اين احتمال وجود دارد که گوسالههاي ماده در اثر جنون گاوي که در اواخر دهه 900 ميلادي در جزاير بريتانيا رخ داد، مرده باشند. با بررسيهاي بيشتر صفحات حاوي سوگندها، DNA ميکروبي انساني يافت شد که نشان ميدهد اغلب اين نسخههاي خطي توسط روحانيون زمان خود نگهداري و بوسيده ميشدهاند. 4. دندان با توجه به اين که 97 درصد ميناي دندانهاي ما، مواد معدني است، نمونههاي دندانهاي انساني از استخوانها محکمتر بوده و در طول تاريخ، سالمتر باقي ماندهاند. توالي DNA دندانهاي اجداد باستاني ما براي درک بيشتر متخصصان از درخت خانواده انساني، همواره بسيار مهم است. براي نمونه، در سال 2010، مواد ژنتيکي يک دندان عقل که در سيبري کشف شد، به دانشمندان کمک کرد تا «انسانتبار دنيسووا» (Denisovan) را شناسايي کنند. گروهي ناشناخته که جدي مشترک با «نئاندرتالها» (Neanderthal) و «هومو ساپينسها» (Homo sapien) يا همان «انسانهاي خردمند» داشته است. 5. موميايي مصريان باستان براي حفظ اجساد مردگان خود اهميت بسياري قائل بودند و آنها را موميايي ميکردند. دانشمندان زماني در تلاش بودند تا DNA بقاياي اجساد موميايي شده را استخراج کنند. اعتقاد آنها بر اين بود که آب و هواي مهيب مصر و احتمالا روند آغشتهسازي بدن به موم مخصوص، باعث از بين رفتن اطلاعات ژنتيکي جسد ميشود؛ اما، استفاده از تکنيکهاي جديد تعيين توالي نشان داده است که DNA در واقع در استخوانها و دندانهاي مومياييهاي باستاني زنده مانده است. به عنوان مثال، اطلاعات ژنتيکي که از دندانهاي آسياي بزرگ دو موميايي دفن شده در کنار يکديگر گرفته شده بود، نشان داد که آن دو برادران ناتني بودهاند و مادر يکسان و پدرهاي متفاوتي داشتهاند. شما هم ميتوانيد در صورت اطلاع از موارد بيشتر آزمايش DNA اشياء باستاني در جهان، آنها را با ما به اشتراک بگذاريد. علاقهمند خواندن نظرات و ديدگاههاي شما در اين زمينه هستيم.