چرا این کهکشان به شکل بومرنگ است؟

بيگ بنگ/ شبيه دزدان دريايي‌ که بدنبال گنج مي‌گردند، اخترشناسان از آفريقاي جنوبي و آمريکا به دنبال شکل “ايکس” رفتند تا به پاسخي براي پديده‌اي اسرارآميز که در عمق فضا روي مي‌دهد، برسند.  در کهکشان‌هايي که سياه‌چاله‌اي کلان جرم و فعال دارند، محققان اغلب جت‌هاي دوقلويي را مشاهده مي‌کنند که از مرکزشان فوران مي‌کند. اين جت‌ها معمولا به سمت بيرون و رو به فضا در جهت‌هاي متضاد فوران مي‌کنند. اما در کهکشان PKS 2014-55 که حدود ۸۰۰ ميليون سال نوري از زمين فاصله دارد، جت‌هايي که از مرکز سياهچالۀ بزرگش منتشر مي‌شود، اين چنين عمل نمي‌کند. در عوض، به نظر مي‌رسد اين کهکشان و ديگر کهکشان‌هاي شبيه به آن، جت‌هايي به شکل “ايکس” مي‌سازند. دليل اينکه چرا “کهکشان‌هاي ايکس شکل”، چنان اَشکال عجيبي دارند پيش از اين ناشناخته بود. اما محققان به لطف رصدهاي جديدِ تلسکوپ راديويي مرکات(MeerKAT) به علتش پي‌بردند. جت‌هاي ايکس شکلِ PKS 2014-55 از امواج راديويي‌اي که طولي حدود ۲.۵ ميليون سال نوري دارند، به دليل مواجهه با فشار گازهاي ميان کهکشاني به سمت کهکشانشان باز مي‌گردند. اما با برگشت مواد به سمت مرکز کهکشان، با فشار بالاي گاز در نزديک مرکز منحرف مي‌شوند و در عوض به سمت خارج مي‌پيچند و بازوهاي افقي به شکل “ايکس” ايجاد مي‌کنند. قبل از منتشر شدن اين يافته‌ها، دانشمندان چندين ايده دربارۀ علت فرآيندهاي اين کهکشان‌هاي ايکس شکل، داشتند. برخي گمان مي‌کردند مسير جت‌ها در طول زمان بدليل چرخش سياهچاله تغيير مي‌يابد. ديگران احتمال مي‌دادند که شايد دو سياهچالۀ کلان جرم در مرکز کهکشان وجود دارند که براي تلسکوپ‌ها غيرقابل تشخيص هستند و مي‌توانند دو گونۀ متفاوت از جت‌ها را در جهت‌هاي مختلف منتشر کنند. اگرچه حالا، اين معما حل شده و نبردي جالب توجه بين جت‌هاي سياهچاله و گازي که از ميانش حرکت مي‌کنند، آشکار شده است. نسخۀ پيش از چاپ اين پژوهش در وبسايت arxiv.org منتشر شده است. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد