تشخیص زودهنگام آلزایمر امکانپذیر شد
ايرنا/ مطالعات جديد نشان ميدهد با استفاده از يک نشانگر زيستي موجود در خون ميتوان بيماري آلزايمر و ساير بيماريهاي انحطاطي سيستم عصبي را در مراحل اوليه و قبل از بروز علائم تشخيص داد. معمولا آگاهي از ابتلا به بيماريهاي انحطاطي سيستم عصبي از جمله آلزايمر و پارکينسون، با بروز علائم اوليه امکان پذير است که در اين مرحله بيماري پيشرفت چشمگيري داشته و درمان بسيار پيچيده ميشود. به همين دليل محققان همواره به دنبال روشهايي براي تشخيص زودهنگام بيماري هستند. در اين راستا محققان دانشکده پزشکي هاروارد و بيمارستان عمومي ماساچوست مطالعاتي انجام دادند و دريافتند با استفاده از نشانگرهاي زيستي خون ميتوان ساير بيماريهاي انحطاطي سيستم عصبي را در مراحل اوليه و قبل از بروز علائم تشخيص داد.
در اين مطالعه يک پروتئين به نام neurofilament light chain يا به اختصار (NFL) مورد بررسي قرار گرفت که توسط ژني به نام NEFL رمزگشايي ميشود. اين مطالعه نشان ميدهد ميزان پروتئين NfL در افراد با ريسک بالا، با افزايش سن بالا ميرود. معمولا افرادي که داراي جهش خاصي (PSEN۱ E۲۸۰A) هستند، پرخطر محسوب ميشوند. ميزان افزايش اين پروتئين معمولا از ۲۲ سال قبل از شروع اختلال شناختي، بين افراد عادي و افراد پرخطر قابل تمايز و شناسايي است.
ميتوان غلظت پروتئين NfL را در مايع مغزي نخاعي و خون اندازهگيري کرد و بيماريهاي انحطاطي سيستم عصبي را تشخيص داد. اين نشانگر زيستي علاوه بر تشخيص بيماري، براي رديابي روند درمان و بهبود بيمار نيز قابل استفاده است. محققان اميدوارند با استفاده از اين روش بتوانند آلزايمر را بسيار قبل از پيشرفت تشخيص دهند.
آخرين آمار منتشر شده از سازمان جهاني بهداشت در مورد زوال عقل
- آلزايمر شايعترين نوع زوال عقل است.
- زوال عقل يکي از مهمترين دلايل ناتواني و وابستگي سالمندان در سراسر جهان است.
- زوال عقل نه تنها تاثير جسمي، رواني، اجتماعي و اقتصادي بر مبتلايان دارد، بلکه خانواده و جامعه را نيز تحت تاثير قرار ميدهد.
- در حال حاضر حدود ۵۰ ميليون نفر به زوال عقل مبتلا هستند و سالانه حدود ۱۰ ميليون نفر به اين تعداد افزوده ميشود.
- گرچه قربانيان زوال عقل عمدتا سالمندان هستند ولي اين عارضه يک بخش طبيعي از پيري نيست.
- حدود پنج درصد از مبتلايان به آلزايمر در دهه چهل و پنجاه سالگي علائم اوليه را نشان ميدهند.
راهکارهايي براي مبارزه با آلزايمر:
استرس را کاهش دهيد
اجتناب از استرس در زندگي مدرن امروزي تقريبا غيرممکن است ولي با راهکارهايي ميتوان استرس را مديريت کرد و اثرات مضر آن را کاهش داد. استرس مزمن مغز را تحت تاثير قرار ميدهد و ميتواند در دراز مدت فرد را مستعد ابتلا به بيماريهاي عصبي از جمله آلزايمر کند. اجتناب از شنيدن اخبار منفي، انجام منظم ورزشهايي مانند يوگا، پيادهروي و پيلاتس، قدم زدن در طبيعت، مطالعه، گوش دادن به موسيقي ملايم، استراحت کافي، پيروي از رژيم غذايي سبک و سالم، وقت گذراندن با دوستان و افراد شاد، دوري از افراد مضطرب و نگران، دوش آب ولرم و مهمتر از همه توکل به خداي بزرگ و نيايش از جمله مهمترين روشهاي مديرين استرس و ايجاد آرامش هستند.
به طور منظم ورزش کنيد
مطالعات اخير نشان ميدهد ورزش منظم علاوه بر اثرات جسمي، پيشرفت بيماري آلزايمر را کند ميکند. ورزش با تنظيم انتقالدهندههاي عصبي از جمله دوپامين و سروتونين در کنترل آلزايمر موثر است.
روابط اجتماعي قوي داشته باشد
يکي از مهمترين دلايل بروز آلزايمر، تجمع پلاکهاي پروتئين آميلوئيد در مغز است. آميلوئيد يک اصطلاح عمومي براي پروتئينهايي است که به طور طبيعي در بدن به وجود ميآيند. در مغز افراد سالم، اين پروتئين نابود ميشود ولي در مغز افراد مبتلا به آلزايمر، تجمع مييابد.
مطالعات جديد نشان ميدهد ترکيب پروتئين بتاآميلوييد با تعاملات و روابط اجتماعي پايين، فرآيند کاهش شناختي و آلزايمر را تسريع ميکند. تعاملات و روابط اجتماعي و زوال شناختي کاملا مرتبط هستند و هرچه فرد حضور پررنگتري در اجتماع داشته باشد، مصونيت بيشتري در مقابل آلزايمر دارد.
شرکت در فعاليتهاي اجتماعي، دورهميهاي دوستانه و خانوادگي، رفت و آمد با اطرافيان و حضور در برنامههاي خيرخواهانه همگي در انعطافپذيري مغز نقش دارند و از طرفي با کاهش احتمال بروز افسردگي، فرد را در مقابل زوال شناختي ايمن ميکنند. احساسات خود را با افراد به اشتراک بگذاريد و به درددل هاي ديگران گوش کنيد.
خواب کافي داشته باشيد
خواب کافي ۶ تا ۹ ساعت بين ۱۱ شب تا هفت صبح با تقويت عملکرد مغز و حافظه در کاهش احتمال ابتلا به آلزايمر و کاهش روند بيماري موثر است.
کلسترول بد را کاهش دهيد
سطح کلسترول LDL نقش مهمي در بروز و توسعه بيماري آلزايمر دارد. ليپو پروتئين کم چگالي (LDL) در زبان عاميانه به کلسترول بد معروف است. اين دسته از ليپو پروتئينها کلسترول را به بافتهاي خارج کبدي انتقال ميدهند.
مطالعات اخير نشان ميدهد سطح بالاي کلسترول LDL سن ابتلا به آلزايمر را کاهش ميدهد. محققان احتمال مي دهند ارتباط کلسترول با آلزايمر به دليل فاکتورهاي ژنتيکي باشد.
فشار خون را کاهش دهيد
مطالعات محققان دانشگاه کلمبيا نشان ميدهد درمان پرفشاري خون احتمال بروز زوال عقل مرتبط با افزايش سن را کاهش ميدهد.
از رژيم غذايي MIND پيروي کنيد
اين رژيم غذايي که ترکيبي از رژيم مديترانهاي و روشهاي غذايي موثر در کاهش فشار خون است، احتمال ابتلا به آلزايمر را ۵۳ درصد کاهش ميدهد
در اين رژيم غذايي مصرف روزانه ميوه و سبزي، آجيل به جاي تنقلات ناسالم، مصرف چند بار لوبيا در هفته، مصرف گوشت ماکيان و ماهي و محصولات خانواده توت توصيه شده و مصرف گوشت قرمز، کره و مارگارين، شيريني، پنير پرچرب (مانند پنير پيتزا) فست فود و غذاي سرخ کرده را منع ميکند.
نتايج اين مطالعه در نشريه Lancet Neurology منتشر شده است.