ثبت بزرگترین شراره خورشیدی از ۲۰۱۷ تاکنون؛ خورشید در حال بیدارشدن است؟
زوميت/ مقامهاي ناسا بهتازگي مقالهاي جديد منتشر و ادعا کردهاند که صبح نهم خرداد، بزرگترين شرارهي خورشيدي از پاييز سال ۱۳۹۶ تاکنونثبت شده است. آنطور که بهنظر ميرسد، خورشيد قصد دارد پس از مدتي طولاني از خواب بيدار شود. بررسيها نشان ميدهد صبح روز ۲۹ مه ۲۰۲۰ (۹ خرداد ۱۳۹۹) خورشيد شرارهي بزرگي از خود ساطع کرده است. درواقع طبق گفتهي دانشمندان، اين نخستينبار از اکتبر سال ۲۰۱۷ (مهر و آبان ۱۳۹۶) تا به اين لحظه است که خورشيد چنين شرارهي بزرگي از خود ساطع ميکند. اين شرارهي خورشيدي را رصدخانهي پوياييشناسي خورشيد (SDO) ناسا ثبت کرده است. اين تلسکوپ که در سال ۲۰۱۰ به فضا پرتاب شد، تاکنون درزمينهي رصد خورشيد فعاليت ميکند. شرارههاي خورشيدي (Solar flare) بهدليل بروز انفجار در اتمسفر خورشيد ايجاد ميشوند و از لکههاي خورشيدي سرچشمه ميگيرند. لکههاي خورشيدي بخشهايي در سطح خورشيد بهحساب ميآيند که بهصورت موقتي تاريک و از ديگر بخشهاي اين ستاره سردتر هستند و ميتوانند ميدانهاي مغناطيسي بسيار قدرتمندي را توليد کنند. مهمترين مشخصهي لکههاي خورشيدي را ميتوان همين ميدان مغناطيسي آنها خطاب کرد. دانشمندان شرارههاي خورشيدي قدرتمند را در سه دسته جاي ميدهند: دستهي C و دستهي M و دستهي X. هريک از انواع شرارههاي خورشيدي از نوع پيشين خود ده برابر قدرتمندتر هستند. بدينترتيب، شرارههاي دستهي M ده برابر قويتر از شرارههاي دستهي C و البته ده برابر ضعيفتر از شرارههاي دستهي X هستند. طبق گفتهي دانشمندان، شرارهي خورشيدي جديدي که در روز نهم خرداد ثبت شده، در دستهي شرارههاي سري M جاي ميگيرد؛ بنابراين، نميتوانيم از آن بهعنوان شرارهاي غولپيکر ياد کنيم. بهعلاوه سيارهي زمين در مسير اين شراره قرار نداشت؛ بنابراين، هيچ احتمالي وجود ندارد که اين شراره باعث ايجاد شفقهاي قطبي در پي خروج جرم از تاج خورشيدي (CME) شود. بااينحال، ميتوانيم از شرارهي اخير بهعنوان نشانهاي براي فعالترشدن خورشيد ياد کنيم. درواقع، مقامهاي رسمي ناسا ميگويند اين شراره نشان ميدهد خورشيد خودش را براي ورود به مرحلهي فعالتر چرخهي فعاليت ۱۱ سالهي خود آماده ميکند. اگر اين اتفاق واقعا در حال رخدادن باشد، احتمالا جديدترين چرخهي خورشيدي که با نام چرخهي خورشيدي ۲۴ از آن ياد ميشود، بهتازگي بهپايان رسيده است. دانشمندان آغاز چرخههاي جديد را به دوراني نسبت ميدهند که خورشيد کمترين فعاليت را دارد؛ وضعيتي که از آن با نام «کمينهي خورشيدي» ياد ميشود. درواقع طبق ادعاي آنها، در دورهي آغاز هر چرخه، کمترين لکههاي خورشيدي بهچشم ميخورند و خورشيد کمترين حد فعاليت را دارد. مقامهاي رسمي ناسا در مقالهي جديد خود ميگويند: «براي فهميدن اينکه کمينهي خورشيدي در چه زماني رخ داده است بايد حداقل ۶ ماه روي خورشيد مطالعه انجام داد و تعداد لکهها را شمرد». درواقع، حداقل ۶ ماه پس از آغاز هر چرخه ميتوان به اين اتفاق پي برد. درادامهي مقالهي ناسا ميخوانيم: وضعيت کمينهي خورشيدي زماني ايجاد ميشود که تعداد لکههاي خورشيدي به کمترين حد خود در طول هر چرخه برسد. بههميندليل، دانشمندان براي فهميدن کمينهي خورشيدي بايد تعداد لکهها را بهدقت بررسي کنند و روند صعودي آنها را ببينند. بهدنبال ديدهشدن روند صعودي است که دانشمندان ميتوانند تشخيص دهند دقيقا چه زماني تعداد لکهها در کمترين حد خود قرار داشته. اين يعني رخداد پديدهي کمينهي خورشيدي را تنها ازطريق مطالعاتي ميتوان فهميد که پس از اتفاقافتادن آن انجام ميشوند. احتمالا تشخيص اينکه هر کمينهي خورشيدي در چه زماني رخ داده بين ۶ تا ۱۲ ماه پس از رخداد آن طول بکشد. ناسا قصد دارد بهزودي مطالعاتي بيشتر انجام دهد تا بفهمد واقعا وارد چرخهي خورشيدي ۲۵ شدهايم يا خير.