ستاره ای ۲.۵ میلیون بار درخشان‌تر از خورشید غیب شده است!

مجله ديجي کالا/ اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ بسيار بزرگ (VLT) رصدخانه جنوبي اروپا (ESO) متوجه شدند يک ستاره پرجرم و ناپايدار در يک کهکشان کوتوله ناپديد شده است. اين ستاره پرجرم و رمزآلود که در کهکشان کوتوله Kinman قرار دارد به مدت يک دهه و بين سال‌هاي ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ زير نظر دانشمندان بود. رصدها نشان مي‌داد که اين ستاره آخرين مراحل زندگي‌اش را مي‌گذراند. در سال ۲۰۱۹ گروهي از پژوهشگران که قصد مطالعه آخرين مراحل زندگي ستاره‌ها را داشتند اين ستاره را به عنوان يکي از سوژه‌ها در نظر گرفتند. اما در تصاوير تلسکوپ بسيار بزرگ از کهکشان کوتوله Kinman خبري از اين ستاره نبود. اين کهکشان کوتوله ۷۵ ميليون سال نوري از ما فاصله دارد. فاصله اين کهکشان از ما به اندازه‌اي است که امکان تفکيک ستاره‌هاي آن وجود ندارد. با اين حال اخترشناسان مي‌توانند نشانه‌هايي از ستاره‌هاي اين کهکشان را ثبت کنند. بين سال‌هاي ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ شواهدي مبني بر وجود يک ستاره متغير آبي درخشان در اين کهکشان مشاهده شد. ستاره‌اي که ۲/۵ ميليون برابر از خورشيد پرنورتر بود. تصوير تلسکوپ فضايي هابل از کهکشان کوتوله Kinman. Credit: NASA, ESA/Hubble, J. Andrews (U. Arizona) اين دسته از ستاره‌ها شرايط ناپايداري دارند و درخشش و طيف آن‌ها گاهي تغيير زيادي مي‌کند. اما با وجود اين تغييرات هم تشخيص اين ستاره‌ها براي اخترشناسان ممکن است. اما در رصدهاي سال ۲۰۱۹ هيچ نشانه‌اي از اين ستاره مشاهده نشد. هنوز مشخص نيست چه اتفاقي براي اين ستاره افتاده است. به گفته Andrew Allan، سرپرست اين پژوهش، «اين بسيار غيرعادي است که چنين ستاره پرجرمي بدون ايجاد يک انفجار ابرنواختري پرنور ناپديد شود». اين گروه از پژوهشگران دو بار و با استفاده از دو ابزار مختلف تلسکوپ بسيار بزرگ تلاش کردند تا اين ستاره را رصد کنند. اما موفق به ثبت آن نشدند. در مرحله بعد پژوهشگران داده‌هاي قديمي را بار ديگر بررسي کردند. با بررسي اين داده‌ها مشخص شد که اين ستاره دوره‌اي از فوران‌هاي شديد را پشت سر گذاشته که احتمالا پس از سال ۲۰۱۱ به پايان رسيده است. اتفاقي که روندي معمول در ستاره‌هاي متغير آبي درخشان است. اما ناپديد شدن اين ستاره بدون وقوع يک انفجار ابرنواختري سوال مهمي است که تا به اين جا دو توضيح احتمالي براي آن ارائه شده است. در يک فرضيه اخترشناسان اين احتمال را مطرح کردند که فوران‌هاي اين ستاره باعث کاهش درخشش آن شده است. علاوه بر اين احتمال وجود غبار در اطراف ستاره و کاهش بيشتر نور آن نيز وجود دارد. احتمال ديگر اين است که اين ستاره بدون وقوع يک انفجار ابرنواختري به سياهچاله تبديل شده باشد. اگر چنين باشد اخترشناسان با رويدادي نادر مواجه هستند. بر اساس اطلاعات فعلي ما از چگونگي مرگ ستاره‌هاي پرجرم زندگي بيشتر اين ستاره‌ها با انفجار ابرنواختري به پايان مي‌رسد. براي مشخص شدن سرنوشت اين ستاره اخترشناسان به داده‌هاي رصدي بيشتري نياز دارند. تلسکوپ فوق‌العاده بزرگ (ELT) رصدخانه جنوبي اروپا (ESO) که در اواسط دهه ۲۰۲۰ افتتاح خواهد شد توانايي تفکيک ستاره‌ها در کهکشان‌هاي دوردستي مثل Kinman را خواهد داشت و مي‌تواند در حل چنين مسائلي به دانشمندان کمک کند. عکس کاور: طرحي گرافيکي از ستاره پرجرمي که در کهکشان Kinman ناپديد شده است. Credit: ESO/L. Calçada

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar