نقش آهن موجود در رژیم غذایی بر زوال عقل

مجله ایلیاد/ دستاوردهای مطالعات جدید به نقش احتمالی ماده‌ی معدنی آهن، در تسریع زوال عقل اشاره دارد؛ احتمالاً پیشرفت بیماری آلزایمر با تجمع ذخایر آهن در مغز، سرعت داده می‌شود. محققان با استفاده از اسکن ام‌آر‌آی ۲۰۰ فرد مسن دارای آلزایمر و فاقد آلزایمر، دریافتند که افراد بیمار عموماً سطح بالاتری از آهن را در بخش‌های مختلف مغزشان دارند و در طی ۱۷ ماه بعد، بیماران آلزایمری که با گذشت زمان تجمع بیشتری از آهن را داشتند، تمایل به نمایش تسریع زوال عقلی را از خود بروز دادند.

متحصصان تاکید کردند که هنوز مشخص نیست که آیا تجمع آهن به وخیم‌تر شدن علائم کمک می‌کند یا خیر؟ برای مثال، ممکن است تجمع آهن نشانه‌ای از تخریب کلی در یک مغز مبتلا به آلزایمر باشد. این دستاورد‌ها به شواهدی مبنی بر تجمع آهن و کاهش تفکر و حافظه می‌افزاید. دکتر «اشلی بوش» مدیر مرکز تحقیقات دمانتیا ملبورن در استرالیا، می‌گوید: «سطح آهن در مغز مثل آمیلویئد و درهم و برهم است که یک ویژگی آسیب شناختی مرتبط با آلزایمر است.

پلاک‌های آمیلویئدی و توده‌ی نوروفیبریلار «NTF» ذخائر پروتیئن غیرطبیعی هستند که در مغز افراد آلزایمری تجمع می‌بایند. هنوز مشخص نیست که آیا اینها باعث آلزایمر می‌شوند یا خیر؟ بوش که یافته‌های جدید را مرور کرده، در حال بررسی تاثیرات احتمالی تجمع آهن بر زوال عقل است. در یک مطالعه، تیم او دریافتند که در بین افرادی که رسوبات آمیلوئیدی دارند، آنهایی که آهن بیشتری در مغزشان تجمع کرده، در طی چند سال بعد کاهش شناختی سریع‌تری دارند و عملکرد آن‌ها در آزمایش‌‌های حافظه، تکلم و مهارت‌های فکری با درصد بالایی کاهش می‌یابد. به گفته‌ی بوش تنها یک راه برای اثبات اینکه تجمع آهن علت علائم زوال عقلی است وجود دارد و آن آزمایش‌های بالینی است. او گفت که در حال انجام یک آزمایش بالینی برای اثبات از طریق این مفهوم است تا ببیند که آیا دارویی بنام «دفریپرون» که یک داروی خوراکی‌ است و آهن اضافی بدن را از بین می‌برد، تاثیری در اُفت شناختی بیماران آلزایمری دارد یا خیر؟

برای تحقیقات پیش‌رو، گروهی ۲۰۰ نفره شامل ۱۰۰ بیمار آلزایمری و ۱۰۰ فرد عادی در یک رده‌ی سنی، به سرپرستی دکتر «آنا دامولینا» از دانشگاه پزشکی گراس در اتریش، با تیم تحقیقاتی همکاری کردند. با استفاده از اسکن‌های ام‌آر‌آی، محققان دریافتند که میزان آهن مغز به طور کلی در گروه آلزایمر بالاتر است. وقتی ۵۶ نفر از آن‌ها ۱۷ ماه بعد مجدداً اسکن شدند، الگویی پدید آمد که افراد با افزایش بیشتر آهن در مغزشان، تمایل به نمایش عملکردی بدتری در تست‌های مهارت‌های ذهنی داشتند. یافته‌های این تحقیق در مجله‌ی Radiology منتشر شد.

چه چیز میزان سطح آهن مغز یک فرد را مشخص می‌کند؟
بوش گفت ژن‌ها همانند سن مهم هستند. سطح آهن عموماً با افزایش سن افراد افزایش می‌یابد، حتی اگر سلامت عقل‌شان خوب باشد. هنوز مشخص نیست که چرا افزایش آهن در بزرگسالان دارای زوال عقل بیشتر است، اما بوش می‌گوید: «تیم من در حال مطالعه این موضوع است که آیا عوامل مخاطره‌آمیز ژنتیکی برای آلزایمر ممکن است باعث ترقی آهن در مغز شوند؟» آن‌ها دریافتند که به‌نظر می‌رسد جهش در ژن پیش‌ساز پروتیئن آمیلویئد، همین کار را انجام می‌دهد. جهش وابسته به افزایش خطر آلزایمر می‌تواند باعث شود تا سلول‌های مغز آهن را نگه دارند، در حالی که جهشی مرتبط با کاهش خطر بیماری می‌تواند در آزادسازی هر چه بیشتر آهن توسط سلول‌های مغز موثر باشد.

با این حال، «کیت فارگو» مدیر برنامه‌های علمی انجمن غیرانتفاعی آلزایمر، می‌گوید: «خیلی زود است که آهن اضافی را مقصر زوال عقل بدانیم. این مطالعات نشان می‌دهند که یک ارتباطی بین تجمع آهن در مغز و زوال شناختی وجود دارد، اما هنوز نمی‌دانیم که آیا کاهش رفتارهای شناختی باعث تجمع آهن می‌شود یا تجمع آهن باعث کاهش رفتارهای شناختی می‌شود یا شاید ارتباط پیچیده‌ی دیگری وجود داشته باشد.» فارگو از مردم درخواست کرد که بر اساس این یافته‌ها، هیچ تغییری در رژیم غذایی خود ندهند.

او می‌گوید: «آهن بخش مهمی از رژیم غذایی و سلامت کلی ماست و بر اساس گفته‌های بوش هنوز مشخص نیست که آیا رژیم غذایی میزان افزایش آهن مغز را سرعت می‌بخشد یا خیر؟» او همچنین عنوان کرد که این موضوع از لحاظ تئوری امکان‌پذیر است، اما این موضوع تحقیقات و مطالعات زیادی را می‌طلبد که آیا این نگرانی قابل اصلاح است یا خیر؟