تخم دایناسورها چه جنسی داشته است؟

مجله ایلیاد/ تیمی از باستان‌شناسان آمریکایی، کانادایی و آرژانتینی با آنالیز تخم‌های فسیل‌شده‌ی دو دایناسور مختلف دریافته‌اند که این تخم‌ها از نظر ساختارهای درونی، ترکیبات و مشخصات مکانیکی، مشابه تخم لاکپشت‌ها هستند. آن‌ها همچنین دریافته‌اند که این تخم‌ها با پوسته‌ی سخت خود، حداقل سه بار در زمان‌های مختلف با تکامل مواجه شده‌اند.

سال‌های متمادی، هیچ فسیلی از تخم دایناسورها کشف نشده بود و همه‌ی دانسته‌های دانشمندان از روی پوسته‌های ضخیم و کلسیوم‌شده‌، کشف شده بود. دانشمندان با استناد به این شواهد محدود تصور می‌کردند که پوسته‌ی تخم دایناسورها مانند پرنده‌ها و کروکودیل‌های امروزی سخت بوده است.

دکتر «مارک نورل» از موزه‌ی تاریخ طبیعی آمریکا، می‌گوید: «تا کنون همه‌ی فرضیات بر این اساس بود که پوسته‌ی تخم دایناسورها سخت است. طی ۲۰ سال گذشته، چندین تخم دایناسور در سراسر دنیا کشف شدند. همه‌ی این تخم‌ها را می‌توان در سه گروه دسته‌بندی کرد؛ دایناسورهای شامل پرندگان امروزی، هادروسارهای پیشرفته که دایناسورهای پوزه‌دار جزو آن‌ها هستند و ساروپودهای پیشرفته که دایناسورهای گردن دراز هستند.»

دکتر نورل و همکارانش با مطالعه‌ی فسیل تخم‌های حاوی جنین متعلق به دو نوع دایناسور، به نتایج خارق‌العاده‌ای دست یافتند. «پروتوسراتوپوس»، دایناسوری گیاه‌خوار که اندازه‌ی یک گوسفند جثه دارد و بین ۷۵ تا ۷۱ میلیون سال پیش در مغولستان امروزی زندگی می‌کرده است و «موساروس»، دایناسور گیاه‌خوار گردن درازی که ۶ متر طول داشته و بین ۲۲۷ تا ۲۰۸.۵ میلیون سال پیش در آرژانتین کنونی زندگی می‌کرده است.

محققین بر روی مواد شیمیایی و معدنی موجود در فسیل شامل یک هاله‌ی تیره‌ی اطراف جنین فسیل شده تمرکز کردند. «جاسمینا ویمن» از دانشگاه ییل به‌عنوان همکار تحقیق، می‌گوید: «ما به دنبال بقایای پروتئین‌های مربوط به پوسته‌ی تخم دایناسور بودیم و توانستیم محتوای پوسته‌ی تخم را با نمونه‌های مدرن مقایسه کرده و بانک داده‌های خوبی در مورد کلیت مولکول‌های موجود در پوسته‌ی تخم‌ها در طول زمان تهیه کنیم.»

دانشمندان دریافتند که تخم دایناسورها دارای ماده‌ای شیمیایی است که مشابه تخم لاک‌پشت‌های کنونی، حالت سخت به خود نمی‌گیرد و مانند چرم است. ویمن می‌گوید: «دایناسورها تخم‌های خود را مانند حیوانات امروزی همچون مارمولک، مار و لاک پشت، درون مکان نرم ساخته شده از کاه و خاک نرم، قرار می‌دادند. در این مطالعه ما نشان دادیم که عموم دایناسورها در ابتدا دارای تخمی با پوسته‌ی نرم بوده‌اند و سپس برای برخی از آن‌ها پوسته‌ی کلسیوم‌شده و سخت در طول زمان ایجاد شده است. ما دریافتیم که دایناسورهای اولیه، بیشتر از اینکه به پرندگان امروزی شباهت داشته باشند، مانند خزندگان امروزی بوده‌اند.»

نتایج این مطالعه در مجله‌ی Nature منتشر شده است.