راهکاری برای خلاصی از باکتری آزار دهنده معده
ايسنا/ "هليکوباکتر پيلوري"، باکتري بسيار آزاردهندهاي است که با جاخوش کردن در معده، بيماران را با تبعات بسياري مواجه کرده و حتي در مواردي باعث بروز سرطان ميشود. محققان کشور در تحقيقي، روشي براي مؤثرتر کردن درمان آن يافتهاند. معده در معرض حمله پاتوژنهاي مختلفي ازجمله انواع باکتريها، ويروسها و قارچها است. يکي از اين باکتريها که درصد بسيار بالايي از آلودگيهاي ميکروبي بافت معده را تشکيل ميدهد، "هليکوباکتر پيلوري" است. هليکوباکترپيلوري يک باکتري گرم منفي با باسيلهاي خميده است که باعث مشکلاتي چون گاستريت حاد و مزمن، زخم دوازدهه و سرطان معده در انسان ميشود. گاستريت يا ورم معده ناشي از عفونت هليکوباکتر پيلوري، شيوع نسبتاً بالايي داشته و حدود ۱۰ درصد مردم در طول عمر خود از آن رنج ميبرند و در کل، شيوع آن در مردان کمي بيشتر از زنان است. بررسيهاي پژوهشگران نشان ميدهد که در سراسر جهان، شيوع عفونت هليکوباکترپيلوري، با بالا رفتن سن افزايشيافته و در ميان بزرگسالان در کشورهاي با فقر بهداشت ۷۰ الي ۹۰ درصد برآورد شده است. حضور اين باکتري در زخمهاي دستگاه گوارشي منجر به تغييرات بسيار وسيعي در بافتهاي مختلف و تغيير سيگنال آنها ميشود. وقتي هليکوباکترپيلوري در معده استقرار مييابد، با کاهش اسيديته معده و يا درنتيجه استفاده از داروهاي آنتياسيد، اين فرصت پيش خواهد آمد که ساير پاتوژنها نيز به بافت معده حمله کرده و باعث التهاب معده شوند. به همين خاطر در سالهاي اخير، به تعامل بين هليکوباکترپيلوري و ساير باکتريها در ايجاد التهاب معده و عوارض ناشي از آن علاقه شديدي پيدا شده است تا بتوان راههاي درماني مؤثرتري براي درمان اين اختلال و جلوگيري از تشکيل سرطان معده ارائه کرد. در همين زمينه، پژوهشي توسط محققاني از دانشگاه علوم پزشکي تبريز و دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهر انجام شده است که در آن نقش اسيدهاي چرب موسوم به «امگا» در مقاومت بافت معده افراد آلوده به هليکوباکترپيلوري مورد بررسي واقع شده است. در اين مطالعه، ۳۴ بيمار آلوده به هليکوباکترپيلوري مشارکت داشتند که به دو گروه ۱۷ نفره «شاهد» و «مورد» تقسيم شدند. افراد گروه شاهد، درمان استاندارد سهگانه شامل آموکسي سيلين، کلاريترومايسين و امپرازول را دريافت کردند. درحاليکه گروه مورد، دريافتکننده درمان استاندارد همراه با اسيدهاي چرب امگا-۳، امگا-۶ و امگا-۹ به مدت دو هفته بودند. درنهايت نيز وضعيت دو گروه با يکديگر مورد مقايسه واقع شد. نتايج اين بررسيها نشان ميدهد که مصرف اسيدهاي چرب امگا همراه با درمان استاندارد سهگانه، ميتواند سبب القاي آپوپتوز در بافت معده شود و در رهايي از اين باکتري مفيد واقع شود. آپوپتوز درواقع نوعي مرگ برنامهريزيشده سلولها است. محمد نوري، محقق گروه بيوشيمي باليني و آزمايشگاههاي باليني دانشگاه علوم پزشکي تبريز و سه همکار ديگرش که اين پژوهش را به انجام رساندهاند، دراينباره ميگويند: «مصرف اسيدهاي چرب غيراشباع امگا همراه با آنتيبيوتيکهاي استاندارد مصرفي، در کاهش مقاومت دارويي هليکوباکترپيلوري مؤثر است. بنابراين مصرف اين دسته از اسيدهاي چرب ميتواند در کارايي درمان استاندارد مؤثر واقع شود». اين محققان ميافزايند: «اثرات مطلوب اسيدهاي چرب به متابوليت هاي آنها نسبت داده نميشود، بلکه اين تأثير، ذاتاً به خود اسيدهاي چرب برميگردد. تعداد پيوندهاي دوگانه اسيدهاي چرب با قدرت اين اسيدهاي چرب در ريشهکني و کاهش مقاومت دارويي باکتريهايي نظير هليکوباکترپيلوري ارتباط مستقيم دارد و درواقع تعداد پيوندهاي مضاعف تعيينکننده اثرات آنتي باکتريال اسيدهاي چرب است». اين يافتهها که در قالب مقالهاي علمي پژوهشي در دوماهنامه دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي و درماني تبريز به چاپ رسيدهاند، گامي در کنترل باکتري آزاردهنده هليکوباکترپيلوري بهحساب آمده و ميتوانند در رهايي بيماران از تبعات ناشي از آن، مفيد واقع شوند.