باورهای قبلی درباره مریخ زیر سوال رفت؛ سیاره سرخ در گذشته پوشیده از یخ بود
ديجياتو/ تا مدتها تصور ميشد مريخ در گذشته سيارهاي گرم و مرطوب بوده اما مطالعهاي جديد نشان ميدهد سطح اين سياره پوشيده از صفحات يخ بوده و قسمت اعظم آب سطح آن ناشي از ذوب شدن يخچالها بوده است.
شواهد متعددي وجود دارند که نشان ميدهد مريخ در گذشته سياره اي مرطوب بوده است. اطلاعات جمع آوري شده توسط مدارگردها و مريخ نوردها شواهدي از وجود اقيانوس، ساحل، درياچه، رودخانه و دشت سيلابي را در سطح اين سياره پيدا کردهاند.
اين کشفيات سبب شدند تا محققان فرضيه شباهت مريخ به زمين در گذشته را مطرح کرده و آب و هواي آن را گرم، معتدل و باراني توصيف کنند. اما حالا محققان دانشگاه «بريتيش کلمبيا» کانادا با انجام تحقيق جديدي دريافتند که اين فرضيه براي تمام سطح مريخ صدق نميکند.
کلاهک يخي Devon در کانادا. به گفته محققان مريخ در گذشته بسيار دور احتمالاً چنين شمايلي داشته است.
محققان به کمک هوش مصنوعي شکل درههاي مريخ را بررسي کرده و فرآيندهاي فرسايشي تشکيل دهنده آنها را شناسايي کردند. آنها به کمک اين الگوريتم بيش از ۱۰ هزار دره در سطح مريخ را بررسي کردند.
آنها متوجه شدند تعداد بسيار کمي از شبکههاي درهاي مريخ با الگوهاي فرسايش آب سطحي تطابق دارند. به گفته آنها بسياري از شبکههاي درهاي، کانالهاي رواناب (Run-off) را نشان ميدهند که زير پهنههاي يخي و حين زه کشي آب شکل گرفتهاند. اين فرضيه با فرضيه سرد بودن آب و هواي مريخ در ۳.۸ ميليارد سال قبل به خاطر فعاليت کمتر خورشيد تطابق دارد.
نيمه بالايي تصوير شبکه درهاي Maumee مريخ و نيمه پاييني کانالهاي يخچالي جزيره Devon کانادا را نشان ميدهد. شباهتهاي بين اين دو منطقه سبب شده تا محققان اين فرضيه را مطرح کنند که بيشتر آب سطح مريخ ناشي از ذوب شدن يخچالها (رواناب) بوده است.
«Anna Grau Galofre»، محقق اصلي و نويسنده مطالعه ميگويد: «مدل سازيهاي آب و هوايي نشان ميدهند آب و هواي مريخ در گذشته حين شکل گيري شبکههاي درهاي بسيار سرد بوده است. ما فرضيه شکل گيري کانالها و شبکههاي درهاي زير صفحات يخي را مطرح کرديم که تا پيش از اين مطرح نشده بود.»
در نگاه اول ايده پوشيده بودن قسمت اعظم سطح مريخ از يخ شانس وجود حيات در اين سياره را کاهش ميدهد، اما محققان ميگويند يخچالهاي طبيعي سبب تثبيت کردن آبرساني شده و احتمالاً از جانداران در برابر تشعشعات خورشيدي محافظت کردهاند.
يافتههاي اين تحقيق در ژورنال Nature Geoscience منتشر شده است.