چرا کووید-19 فقط به برخی از اندامهای بدن صدمه میزند؟
سيناپرس/ در يک پژوهش جديد که توسط محققاني از کشور اسپانيا انجام شده است، سعي شده به اين سؤال پاسخ داده شود که چرا کوويد-19 فقط به بعضي از اندامهاي بدن حمله ميکند؟
در موارد شديد ابتلا به بيماري کوويد-19، آسيب وارده ميتواند از ريهها فراتر رفته و اعضايي چون قلب، کبد، کليه و بخشهايي از سيستم عصبي در بر بگيرد. ولي خارج از اين مجموعه از اعضاي بدن، به نظر ميرسد ويروس کروناي جديد داراي اثر زياد و خاصي روي بقيه بدن نيست.
در اين رابطه دانشمنداني از دانشگاه زاراگوزاي اسپانيا و مؤسسات پژوهشي ديگر اين کشور، سعي کردهاند توضيح دهند که چرا چنين صدمههايي به صورت انتخابي عمل نموده و روي کل بدن تاثيرگذار نيستند.
کروناويروس عامل کوويد-19 براي ورود به سلولهاي انساني، متکي به تعامل با پروتئيني است که به فراواني در بدن يافت ميشود و به «آنزيم تبديل کننده آنژيوتانسين 2» معروف است.
به گفته مجريان اين تحقيق، «اين گيرنده در بيشتر اعضاي بدن و تقريباً در همه جا وجود دارد. به طوري که اگر ويروس در بدن گردش کند، ميتواند وارد ساير ارگانها شود و بر آنها تأثير بگذارد. با اين حال تجربهها نشان ميدهد ويروس مربوطه طبق همان چيزي که از اين موجودات انتظار ميرود، تنها بر بعضي از اندامها و نه همه آنها تأثير ميگذارد».
پروتئينهاي مربوط به ويروسها، هنگامي که به درون سلول انساني راه مييابند، با پروتئينهاي موجود در آن جا ارتباط برقرار ميکنند و امکان ايجاد اثرات خود را فراهم ميآورند. اما کوويد-19 فقط به زير مجموعه اي از اندامها آسيب ميرساند و اين موضوع نشان ميدهد که بايد مسير متفاوتي براي انتقال آن وجود داشته باشد.
به همين دليل محققان اسپانيايي، براي کشف يک مسير قابل قبول انتقال اين ويروس، جابجايي پروتئينهاي موجود در ريهها و نحوه تعامل آنها با پروتئينهاي اندامهاي ديگر را زير نظر گرفتند.
آنها مي گويند: «براي آن که دو پروتئين مختلف، يکديگر را يافته و تشکيل يک مجموعه تعاملي بدهند، آنها بايد در داخل سلول به شکلي نيمه انتشاري حرکت کنند».
به بيان اين دانشمندان، اين حرکت نيمه انتشاري، شبيه حرکت کردن يک فرد مست در خياباني شلوغ قدم مي زند. طبيعي است که جمعيت حاضر در خيابان، مثل موانعي در راه حرکت فرد مورد اشاره به حساب ميآيند و لذا جابجايي و رسيدن او به مقصد را دشوار ميکنند.
به طور مشابه، پروتئينهاي موجود در سلول نيز با موانع متعددي روبرو هستند که بايد براي تعامل آنها با يکديگر بر طرف شوند. حالا برخي از اين پروتئينها که عامل ايجاد پيچيدگيهاي بيشتري در مسير حرکت هستند، تنها در برخي سلولها و در برخي اندامها بيشتر وجود دارند.
با در نظر گرفتن اين موارد، پژوهشگران اسپانيايي يک مدل يا الگوي رياضياتي را ايجادند کرد که به آنها امکان ميداد گروهي از 59 پروتئين را در ريهها پيدا کند که به عنوان فعال کنندههاي اصلي مؤثر بر ساير اعضاي بدن عمل ميکنند.
بررسيها نشان داد که زنجيره اي از فعل و انفعالات تعاملي که از اين مجموعه پروتئيني شروع ميشود، باعث تغيير پروتئينهاي انتهايي زنجيره ميشود و در نهايت بر سلامت آنها تأثير ميگذارد.
مجريان پژوهش مي گويند: «با هدف قرار دادن برخي از اين پروتئينهاي ريوي به کمک داروهاي موجود، ميتوان از اختلال در پروتئينهاي بيان شده در ساير اندامها جلوگيري کرد و مانع نارسايي چندگانه يعني همان مشکلي که در بسياري از موارد منجر به مرگ بيمار ميشود، گرديد».
البته نحوه سفر پروتئينهاي آسيب ديده و جابجايي آنها بين اندامها همچنان به عنوان يک سؤال مهم مطرح است که پژوهشگران فوق در صدد پاسخ به آن در مطالعات آينده خود هستند.
اين يافتهها در نشريه بين المللي Chaos از انتشارات انستيتوي فيزيک آميکا منتشر شدهاند.