همه آنچه درباره واکسن روسی کرونا میدانیم
ديجياتو/ ولاديمير پوتين، رئيس جمهوري روسيه روز سهشنبه اعلام کرد که روسيه نخستين کشور جهان است که به واکسن کرونا دست يافته است؛ اين ادعا در حالي مطرح شده که نگرانيهاي زيادي درباره اينکه اين واکسن واقعا بتواند ما را در برابر کوويد۱۹ ايمن کند، وجود دارد.
روسيه که از نظر تعداد مبتلايان به کوويد۱۹ در رده چهارم جهان ايستاده، يکي از کشورهايي است که در مسابقه ساخت واکسن براي اين بيماري شرکت دارد. کوويد۱۹ تاکنون بيش از ۷۴۰ هزار نفر را در سراسر جهان کشته و وضعيت اقتصاد جهاني را رو به وخامت برده است.
واکسن روسي کرونا «اسپوتنيک-۵» نام گرفته که يادآور نخستين ماهواره ساخت دست بشر توسط اتحاد جماهير شوروي در سال ۱۹۵۷ ميلادي است. اطلاعاتي که تاکنون درباره اين واکسن منتشر شده، به شرح زير است:
چه انستيتويي اين واکسن را ساخته است؟
انستيتوي تحقيقاتي «گاماليا» که يک مرکز دولتي در مسکو است در همکاري با وزارت دفاع و صندوق سرمايهگذاري مستقيم روسيه اين واکسن را توليد کرده است.
صندوق سرمايهگذاري مستقيم روسيه و شرکايش ۵۵۰ هزار دلار در اين پروژه سرمايهگذاري کردهاند.
اين واکسن در ماههاي ژوئن و ژوئيه فازهاي اول و دوم آزمايشي را با موفقيت پشت سر گذاشته است. در فاز نخست ۳۸ داوطلب غيرنظامي و ۳۸ داوطلب نظامي و در فاز دوم ۱۰۰ داوطلب مشارکت داشتهاند.
فاز سوم که مهمترين فاز آزمايشي بهشمار ميرود با مشارکت چند هزار نفر از روز سهشنبه آغاز شده و قرار است در چند کشور ديگر از جمله عربستان سعودي، امارات عربي متحده و فيليپين نيز آزمايش شود.
اين واکسن چگونه عمل ميکند؟
اين واکسن با نام «واکسن حامل ويروس» نيز شناخته ميشود؛ به اين معنا که در اين واکسن از ويروس ديگري استفاده شده که بخشهاي کوچکي از عامل توليد بيماري را به داخل بدن وارد و سيستم ايمني بدن را براي مبارزه با آن تحريک ميکند.
اين واکسن تا کنون به چه کساني تزريق شده است؟
از جمله افرادي که اين واکسن به آنها تزريق شده، دکتر الکساند گينسبورگ، رئيس انستيتو گاماليا و ديگر دانشمندان اين انستيتو بودهاند. با اين حال متخصصان به آنها انتقاد کردهاند که عجولانه تلاش کردهاند آزمايش روي انسان را جلو بيندازند.
رئيس صندوق سرمايهگذاري مستقيم روسيه نيز گفته است به او و خانوادهاش اين واکسن تزريق شده است.
ترديدها به کارآمدي واکسن روسي کرونا از کجا ميآيد؟
علاوه بر اين، رئيس جمهوري روسيه روز سهشنبه گفت که اين واکسن به يکي از دخترانش نيز تزريق شده است. ولاديمير پوتين گفت که تنها عارضه جانبي اين واکسن براي دخترش تب ۳۸ درجه به مدت يک روز بوده است.
گفته شده که صدها نفر از سياستمداران و فعالان سرشناس بخش اقتصادي روسيه نيز موافقت کردهاند اين واکسن به آنها تزريق شود. برخي از اين افراد گفتهاند که بعد از تزريق واکسن دچار تب و دردهاي عضلاني شدهاند؛ برخي نيز گفتهاند که واکسن براي آنها عوارض جانبي نداشته است.
آيا اين واکسن اثربخش است؟
سازندگان اين واکسن ميگويند که اين واکسن ميتواند بدن ما را در برابر عامل بيماريزاي کرونا ايمن کند و رئيس جمهوري روسيه نيز با استناد به تجربۀ دخترش گفت که اين واکسن «کاملا موثر» است و «مصونيت پايدار» ايجاد ميکند.
دانشمندان در غرب نگرانند که دانشمندان روسي تحت فشار مقامات سياسي به سرعت فازهاي آزمايشي را پشت سر گذاشته باشند تا اين واکسن را تحويل دهند.
ويروسشناسان روسي نيز هشدار دادهاند که اين واکسن ميتواند براي کساني که در بدنشان آنتيبادي توليد شده است، خطرناک باشد.
سازمان جهاني بهداشت هفته گذشته از روسيه خواست که دستورالعملهاي تعيين شده براي توليد واکسن را در تمامي مراحل رعايت کنند. اين سازمان گفته است که براي مهر تاييد زدن به اين واکسن، نيازمند بررسي دقيق دادههاي آزمايشگاهي است.
اين واکسن چه زماني در در دسترس عموم قرار خواهد گرفت؟
بر اساس گواهي ثبت منتشر شده در وبسايت وزارت بهداشت روسيه، اين واکسن از تاريخ اول ژانويه ۲۰۲۱ ميلادي در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
تاتيانا گليکووا، معاون نخستوزير در امور بهداشتي گفته است که مقامات اميداورند واکسيناسيون کارکنان بخش پزشکي از اواخر ژوئيه يا اوايل سپتامبر آغاز شود.
رئيس صندوق سرمايهگذاري مستقيم روسيه گفته است که کارزار واکسيناسيون عمومي داوطلبان از ماه اکتبر، يک ماه پس از توليد صنعتي واکسن آغاز ميشود. وي گفتهاست که ۲۰ کشور بيش از ۱ ميليارد دوز از اين واکسن را سفارش دادهاند.