موفقیت واکسن بینی "کووید-۱۹" در موشها
ايسنا/ دانشمندان دانشکده پزشکي "دانشگاه واشنگتن"(Washington University) در مطالعه اخيرشان موفق به توسعه يک واکسن براي هدف قرار دادن "کروناويروس سندرم حاد تنفسي ۲" شدهاند که عملکرد آن بر روي موشها موفقيت آميز بوده است.
دانشمندان آمريکايي واکسني را ايجاد کردهاند که ويروس "کروناويروس سندرم حاد تنفسي ۲" را هدف قرار ميدهد و ميتوان آن را از طريق بيني به بدن ارسال کرد. مقدار دوزي که محققان آن را مناسب مي دانند يک دوز است.
پس از ارسال يک دوز از واکسن آنها شاهد تاثير آن در جلوگيري از عفونت در موشهاي مستعد ابتلا به کروناويروس جديد بودهاند. محققان در گام بعدي قصد دارند تا واکسن را در نخستي سانان و سپس انسانها آزمايش کنند تا ببينند آيا واکسن مذکور در جلوگيري از عفونت کوويد-۱۹ در آنها موثر است يا خير.
برخلاف ساير واکسنهاي کوويد-۱۹ در حال توسعه اين واکسن از طريق بيني که اغلب محل اوليه عفونت است، به بدن ارسال ميشود. محققان در مطالعه جديد دريافتند که ارسال دارو از طريق مسير بيني يک پاسخ ايمني قوي در کل بدن ايجاد ميکند و تاثير خوبي در جلوگيري از عفونت بيني و مجاري تنفسي و در مجموع در کل بدن دارد.
دکتر "مايکل اس. دايموند"(Michael S. Diamond) نويسنده ارشد اين مطالعه گفت: ما از ديدن پاسخ ايمني قوي در سلولهاي داخلي بيني و مجاري تنفسي و محافظت عميق از آنها در برابر جلوگيري از عفونت و مبارزه با اين ويروس شگفت زده شديم. بدن موشهايي که اين واکسن را دريافت کردهاند به خوبي در برابر اين بيماري ايمن شده است.
محققان براي توليد واکسن، پروتئين ميخ مانند ويروس(spike protein) را که کروناويروس از آن براي حمله به سلولها استفاده ميکند، در داخل آدنوويروس که سبب سرماخوردگي ميشود، قرار دادند.اما دانشمندان عملکرد آدنوويروس را تغيير دادند تا نتواند بيماري ايجاد کند.
آدنوويروس بي ضرر، پروتئين ميخ مانند مذکور را به داخل بيني منتقل ميکند و بدن را قادر ميسازد بدون اينکه فرد بيمار شود، يک دفاع ايمني در برابر کروناويروس سندرم حاد تنفسي ۲ ايجاد کند.
واکسن جديد سبب ايجاد دو جهش در پروتئين مذکور ميشود که آن را به شکل خاصي تثبيت ميکند و اين موضوع عامل ايجاد آنتي بادي در برابر آن ميشود.
آدنو ويروسها اساس بسياري از واکسنهاي تحقيقاتي در مورد کوويد-۱۹ و ساير بيماريهاي عفوني مانند ويروس ابولا و سل هستند و سوابق ايمني و کارايي خوبي دارند، اما تحقيقات زيادي براي توسعه واکسني که از طريق بيني به بدن تحويل داده شود، وجود ندارد.
بيني مسير جديدي براي ارسال واکسن
دکتر "ديويد تي. کوريل"(David T. Curiel) گفت: تمام واکسنهاي ديگر آدنو ويروس در حال توسعه براي کوويد-۱۹ با تزريق به عضله بازو يا ران به بدن افراد ارسال ميشوند. بيني مسير جديدي براي ارسال است، بنابراين نتايج ما شگفت آور و اميدوارکننده است. همچنين مهم است که يک دوز از اين واکسن چنين پاسخ ايمني خوبي در بدن ايجاد ميکند. واکسنهايي که براي محافظت کامل به دو دوز نياز دارند کمتر موثر هستند زيرا برخي از افراد به دلايل مختلف هرگز دوز دوم را دريافت نميکنند.
اگرچه يک واکسن آنفلوانزا به نام "FluMist "وجود دارد که از طريق بيني تحويل داده ميشود، اما محققان در آن از يک شکل ضعيف شده از ويروس آنفلوانزا زنده استفاده ميکنند و بنابراين نميتوان از آن براي تزريق در گروههاي خاصي از افرادي که سيستم ايمني بدن آنها به دليل بيماريهايي مانند سرطان، ديابت و HIV و ... ضعيف شده، استفاده کرد.
در مقابل، واکسن جديد کوويد-۱۹ اين مطالعه از ويروس زندهاي که قادر به تکثير باشد استفاده نميکند که اين موضوع احتمال ايمن بودن آن را بالاتر ميبرد.
محققان به دو روش اين واکسن را به موشها تزريق کردند تا نتايج حاصل از اين دو روش را مقايسه کنند. در روش اول آنها واکسن را از طريق بيني و در روش دوم آنها از طريق تزريق عضلاني اين واکسن را به بدن موشها ارسال کردند. در حالي که تزريق عضلاني پاسخ ايمني را ايجاد ميکرد که مانع از سينه پهلو مي شد، اما از عفونت در بيني و ريهها جلوگيري نميکرد. چنين واکسني ممکن است شدت کوويد-۱۹ را کاهش دهد ، اما اين امر به طور کامل نميتواند باعث جلوگيري از شيوع ويروس شود. در مقابل ارسال واکسن از طريق مسير بيني از عفونت در دستگاه تنفس فوقاني و تحتاني و بيني و ريهها جلوگيري ميکند و نشان ميدهد که افراد واکسينه شده ويروس را گسترش نميدهند يا ويروس در نقاط ديگر بدن عفونت ايجاد نميکند.
محققان گفتند که اين مطالعه اميدوار کننده است، اما اظهار کردند که تاکنون واکسن فقط در موشها مورد مطالعه قرار گرفته است.
دايموند گفت: ما به زودي يک مطالعه براي آزمايش اين واکسن داخل بيني نخستي سانان و سپس برنامهاي براي شروع کارآزماييهاي باليني انسان آغاز خواهيم کرد.
يافتههاي اين مطالعه در مجله " Cell"منتشر شد.