اولین نامزد سیارهی فراکهکشانی مشخص شد
مجله ايلياد/ تيمي متشکل از دانشمندان آمريکايي و چيني، شواهدي از يک جرم کيهاني را يافتهاند که احتمالاً يک سيارهي فراخورشيدي باشد؛ اما در يک کهشکان ديگر که به آن ميتوانيم «سيارهي فراکهکشاني» بگوييم؛ به اين معني که در کهکشاني بهجز کهکشان راهشيري قرار دارد. دانشمندان اين پروژه، توضيحات و جزئيات بيشتر در خصوص اين کشف را طي مقالهاي در arXiv به چاپ رساندهاند.
پيش از اين، کيهانشناسان با روشهاي مختلفي هزاران سياره را خارج از منظومهي شمسي يافته بودند، حتي سيارههايي را يافتهاند که ميتواند ميزبان حيات باشد و دانشمندان به اين باور رسيدهاند که راهشيري ميتواند ميزبان ميلياردها سياره باشد که به دور ستارگان ميزبان خود ميگردند؛ اما تمام اين کشفيات در گذشته مربوط به سياراتي ميشد که در کهکشان خود ما قرار دارند و اين کشف تازه، شواهدي احتمالي از رصد اولين سياره در خارج از کهکشان راهشيري را در خود دارد.
محققان ميگويند که تا کنون ما فقط شواهدي از اين سياره را يافتهايم و هنوز بهصورت قطعي اين کشف تاييد نشده است و اگر وجود اين سياره اثبات شود، نام آنرا «M51-ULS-1b» خواهند گذاشت. اين نامزدِ اولين سيارهي فراکهکشاني، در کهکشان «گرداب» يا همان «M51» در صورتفلکي دباکبر قرار دارد و حدود ۲۳ ميليون سال نوري با ما فاصله دارد.
بديهي است که کشف سيارهاي در چنين فاصلهي زيادي بسيار دشوار است، اما غيرممکن نيست. اما در اين کار تحقيقاتي، شواهدي وجود داشت که کار را براي دانشمندان آسانتر کرد؛ اول اينکه اين جرم سيارهاي احتمالي، در سيستمي دوتايي قرار دارد که يکي از اجزاي آنرا يک سياهچاله يا يک ستارهي نوتروني تشکيل داده است و تابش پرتوهاي پُرقدرت از آن ميتواند کمک شاياني به مطالعهي اين سيستم کند.
دوم اينکه دانشمندان با رصد طولانيمدت پرتوهاي ايکس از اين سيستم دوتايي، متوجه شدند که براي مدتزمان قابلتوجه حدود ۳ ساعت، جرمي کوچک از ميان اين پرتو گذر کرد و باعث کاهش شدت تابش پرتو شد. اين همان چيزي بود که دانشمندان شکارش کردند که احتمالاً يک سياره است. بيشتر سيارات فراخورشيدي کشف شده در کهکشان راهشيري نيز با روشي دقيقاً شبيه به اين روش کشف شدهاند، با اين تفاوت که سياره از مقابل ستارهي ميزبانش عبور ميکند و باعث کاهش شدت نور ستاره ميشود که به آن روش «گذر» ميگويند.
دانشمندان دلايل علمي محکمي دارند که نشان ميدهد جرم عبور کرده از مقابل تابش اشعهي ايکس، يک ستاره نبوده و همچنين اين کاهش شدت تابش بهدليل فعلوانفعالات گرانشي در سياهچاله يا ستارهي نوتروني نيست و همين عوامل باعث شدهاند تا باور دانشمندان در خصوص وجود يک سياره در ابعاد سيارهي زحل در اين سيستم دوتايي فراکهکشاني بيشتر شود. دانشمندان اين تحقيق ميگويند که براي تاييد اين جرم بهعنوان يک سياره به مطالعات، رصدها و جمعآوري دادههاي بيشتر نياز است، اما اگر اين اتفاق بيافتد، يک کشف بزرگ خواهد بود.