بلبشوی نوبت گیری بیمارستانی
خراسان/راس ساعت 8 صبح، 3 نفر با 2 خط تلفن همراه و ثابت آماده نشسته اند. برنامه؛ گرفتن نوبت براي پزشک متخصص در يکي از بيمارستان هاي دولتي است. نوبت گيري تلفني براي چند پزشک از طريق فقط يک خط تلفن ثابت. ساعت مورد نظر که مي رسد همگي شروع مي کنند به شماره گرفتن اما نمي شود که نمي شود! سه هفته است که همين برنامه ادامه دارد. هنوز يک ربع از 8 نگذشته که منشي تلفني اعلام مي کند نوبت ها تمام شده است. اين جا بيمارستان لقمان تهران است. براي گرفتن نوبت متخصص روماتولوژي بايد يک روز قبل با درمانگاه ويژه بيمارستان تماس گرفت.«خانم باور کنيد ما را سرکار گذاشته اند» اين را مردجواني مي گويد که ماجراي نوبت گيري تلفني اش را خوانديد. مي گويد: سه هفته است که کارمان همين است. چند نفر مي نشينيم پاي تلفن و فقط شماره ميگيريم اما هيچ وقت هم موفق نشده ايم. الان هم آمده ام که شايد حضوري بتوان کاري کرد.صدايش را مي شنوم که با اصرار از منشي وقت مي خواهد، مي گويد درد پا، امان مادرش را بريده، اما گويا امکان نوبت دهي خارج از سامانه تلفن اصلا ممکن نيست. خانم ديگري هم وارد ماجرا مي شود. گويا او هم آن قدر به نتيجه نرسيده که حضوري آمده است. همه معترض هستند. 10شماره اول براي کارکنان! اين پزشک متخصص روماتولوژي مطب ندارد و بيماران ناچارند به بيمارستان مراجعه کنند. هر روز 25 نوبت تلفني داده مي شود و تمام نوبت ها هم 10 دقيقه اي تمام مي شود. هر طور که محاسبه مي کنم با احتساب مدت زماني که منشي تلفن گويا صحبت مي کند نبايد 25 شماره طي اين مدت کوتاه تمام شود. در حال محاسبه زمان هستم که صداي منشي را مي شنوم که مي گويد: «12-10 شماره اول براي کارکنان بيمارستان است، بيماران بعد از اين شماره مي توانند نوبت بگيرند.» مرد جوان اين را که مي شنود با تندي مي گويد: به ما مي گويند حتما بايد از ساعت 2.5 اين جا باشيم تا نوبتمان حفظ شود، نوبت هاي آخر را هم به ما مي دهيد، مگر چند نفر از کارکنان بيمارستان، بيماري مرتبط دارند که هر روز اين ميزان را به آن ها اختصاص مي دهيد؟ اصلا چرا نوبت هاي اول را به آن ها اختصاص داده ايد؟ صداي يکي ديگر از بيماران هم در مي آيد«من نفر بيستم هستم، از ساعت 5/2 اين جا نشستهام ، الان 5 ساعت است، چرا نوبت هاي اول را به بيماران نمي دهيد که معطل نشوند؟» اصلا چرا يک خط تلفن آن هم براي چند پزشک؟ راحت بگوييد مردم را سرکار گذاشته ايد! منشي جواب درستي نمي دهد. احتمالا جوابي ندارد... از پزشکي که پشت در اتاقش اين همه اعتراض وجود دارد، مي پرسم چرا سامانه نوبت دهي اين اندازه مشکل دارد و چرا اجازه نمي دهيد بيمار متناسب با نوبتي که دريافت کرده به بيمارستان مراجعه کند؟ دکتر احمدزاده مي گويد: «گاهي بيماران با وجود آن که نوبت گرفته اند اما مراجعه نمي کنند و عملا وقتشان مي سوزد ، ما مي خواهيم اگر بيماري نيامد لااقل بتوانيم به برخي افراد که به صورت حضوري به اين جا مراجعه مي کنند، وقت بدهيم. به هر حال راه ديگري وجود ندارد.» اين متخصص روماتولوژي به هيچ عنوان حتي زيربار نمي رود به کساني که بنا به توصيه خودش بايد دوباره مراجعه کنند به صورت حضوري وقت داده شود تا شايد اين بيماران گرفتار نوبت گيري تلفني نشوند. باز هم انتظار بوستان نهم پاسداران تهران، از آن خيابان هايي است که بيماران زيادي را به خود ديده است. تا چند سال پيش بيماران بايد از شب پشت نرده هاي بيمارستان مي خوابيدند تا شبانه نوبت بگيرند اما اکنون تقريبا اين بساط برچيده شده است اما اين به معناي آن نيست که تمام مشکلات نوبت گيري حل شده است. الان به غير از يکي دو تخصص که نحوه نوبت گيري آن حضوري است، بقيه موارد بايد تلفني انجام شود. اما همان هم گرفتاري هاي خودش را دارد. سالن چشم پزشکي آن قدر شلوغ است که برخي ها ايستاده منتظر هستند. يکي از بيماران مي گويد: يک هفته به دنبال نوبت بودم تا بالاخره براي امروز موفق شدم که البته شرايط را مي بينيد، بيشتر از دو ساعت است که اين جا منتظر ايستاده ام. او سپس ادامه مي دهد: البته چندي قبل به دليل مشکل کليه تماس تلفني گرفتم تا نوبت بگيرم ولي نوبت گيري تلفني امکان پذير نبود و من ناچار شدم از ورامين به تهران بيايم ولي آن روز هم نتوانستم نوبت بگيرم. بنابراين اگر چه سامانه تلفني بيمارستان هم مشکلات خود را دارد اما از مراجعه حضوري بهتر است.فاطمي هم که يک شب در راه بوده تا براي بيماري پوستياش به بيمارستاني در شمال تهران بيايد، مي گويد: من از نحوه نوبت دهي بيمارستان مطلع نبودم اما پس از مراجعه به بيمارستان متوجه شدم بايد به صورت تلفني آن هم براي روز بعد نوبت بگيرم. وي ادامه داد: با آن که تلاش کردم راس ساعت مقرر با مرکز تلفن بيمارستان ارتباط برقرار کنم اما شماره دائم اشغال بود. وقتي هم که اپراتور تلفن را پاسخ داد اعلام کرد پزشک تا 25 نفر را ويزيت مي کند و نوبت ها تمام شده است و سرانجام بعد از چهار روز موفق به دريافت نوبت شدم. نوبت دهي حضوري همچنان ادامه دارد در حالي که سامانه نوبت دهي برخي بيمارستان ها به صورت تلفني است اما هنوز هم برخي بيمارستان ها به صورت حضوري نوبت مي دهند و بيماران ناچارند از ساعات اول صبح و حتي از نيمه هاي شب، پشت در مراکز درماني به دنبال دريافت نوبت باشند. محمدي که از ساعت 5 صبح در بيرون بيمارستاني در شرق تهران منتظر دريافت نوبت بوده است، مي گويد:نوبت دهي در اين بيمارستان به صورت حضوري است وبيماران از نيمه هاي شب در خارج ازاين مرکز درماني در انتظار هستند. ساعت 6 صبح نگهبان مجموعه کاغذي را به در مي چسباند و بيماران بايد به ترتيب نام خود را بر روي آن بنويسند بنابراين اگر کمي دير مراجعه کنيم عملا از ويزيت پزشک هم محروم مي شويم. حرف مردم بلبشوي نوبت گيري بيمارستاني فقط گريبانگير تهراني ها نيست. شهرهاي بزرگ ديگر و حتي شهرهاي کوچک تر هم از اين شرايط بي نصيب نيستند. کافي است کمي پاي درددل هاي مردم بنشيني تا آن ها از ساعت ها و روزهايي بگويند که براي نوبت گرفتن، وقت خود را کنار تلفن گذرانده اند. يکي از شهروندان مشهدي از پاسخگو نبودن مراکزبهداشت منطقه طلاب مشهد به شدت گله مند است و در پيامکي به خراسان گفته است:«بارها براي دريافت نوبت، انجام آزمايش و تست هاي ورزشي با مراکز بهداشتي اين منطقه تماس گرفته ام اما هيچ کس جوابگوي ارباب رجوع نيست، نوبت گيري تلفني بسيار مشکل است و براي نوبت گيري حضوري نيز در هر ساعتي از روز که مراجعه مي کنم در پاسخ مي گويند نوبت تمام شده، دکترنداريم يا حواله مان مي دهند به نوبت گيري تلفني که آن هم مصيبت هاي خاص خود را دارد.»شهروند ديگري هم از نابساماني نوبت گيري براي مراکز تامين اجتماعي مي گويد و از درد دنداني که يک سال است آن را تحمل مي کند! وي اظهار مي کند: يک سال است که از درد دندان کلافه شده ام و هرزمان خواستم با شماره تماسي که سازمان تامين اجتماعي در اختيار مردم قرار داده تماس بگيرم موفق نشدم. اين مسئله نه تنها مشکل من بلکه حرف بسياري از همشهري هايم است که با همين وضعيت روبه رو شده اند. وي ادامه مي دهد: مدت زمان دريافت نوبت تلفني فقط 5 دقيقه است که تمام اين مدت تلفن اشغال است بعد از آن هم تلفن گويا، درپاسخ به تماس اعلام مي کند نوبت تکميل است! او سپس به مسئولان تامين اجتماعي پيشنهاد مي کند براي امتحان يک روزصبح را به گرفتن شماره از درمانگاه ها يا بيمارستان هاي تامين اجتماعي اختصاص دهند تا درد مردم رابيشتر درک کنند! البته مشکل به همين جا ختم نمي شود بلکه آن هايي هم که موفق به دريافت نوبت شده اند بايد در انتظار مشکلات ديگري باشند. يکي از شهروندان مشهدي توضيح مي دهد: چند روز پيش بعد از يک هفته نشستن پاي تلفن براي نوبت گرفتن، بالاخره توانستم در بيمارستان فارابي براي پزشک متخصص قلب نوبت بگيرم اما در روز مورد نظر، پزشک متخصص تا دو ساعت بعد نيامد و رئيس بخش هم در بيمارستان نبود تا پاسخگوي اين وضعيت باشد و تمام بيماران که معمولا سالمند هم بودند با سختي انتظار کشيدند. بيمار ديگري هم از بي نظمي حضور پزشکان بيمارستان طالقاني مي گويد و اين که با وجود دريافت نوبت اينترنتي، پزشک با 3 ساعت تاخير به بيمارستان آمده است. گويا وضعيت نوبت دهي در شهر گناباد هم شرايط بساماني ندارد. يکي از شهروندان گنابادي اظهار مي کند: «به نظر شما اگر در يک شهرستان 80هزارنفري پس از دو هفته تماس تلفني نتوان نوبت چشم پزشک گرفت بايد چه کار کرد؟ ما حتي از اين شرايط به فرمانداري هم شکايت کرده ايم اما تاثيري نداشته است! دلم مي خواهد يکي از آقايان خودش را جاي ما بگذارد وبگويد وقتي چشم همسرش درد مي گيرد و پزشکي در دسترس نيست و نمي توان از يک متخصص در بيمارستاني دولتي نوبت گرفت، بايد چه کار کرد.»يکي ديگر از بيماران نيز که از ناکامي براي دريافت نوبت خسته شده است با عصبانيت مي گويد: 36 روز است که نتوانسته ام در بيمارستان تخصصي خاتم الانبيا(ص) نوبت اينترنتي بگيرم و هيچ مسئولي هم به اين شرايط رسيدگي نمي کند. فقط اينترنتي نوبت مي دهيم از مشکلات دريافت نوبت تلفني که بگذريم، اين که برخي از بيمارستان ها فقط و فقط از طريق سامانه اينترنتي نوبت مي دهند، به نظر عجيب مي آيد! آن هم در شهرهايي که مراجعان زيادي از روستاها دارند. يکي از اهالي شهر خواف مي گويد: « براي متخصصان کلينيک بيمارستان 22 بهمن شهرستان خواف فقط امکان دريافت نوبت اينترنتي و حضوري وجود دارد که اين امر با توجه به نبود امکانات کافي و در دسترس نبودن اينترنت براي همه بخصوص در روستاهاي اطراف، عملا دريافت نوبت را با مشکل مواجه کرده است.»مردم روستاي ده خطيب هم همين گله مندي را دارند، اين که به دليل نبود اينترنت در روستايشان براي دريافت اينترنتي نوبت گرفتار مشقت زيادي مي شوند. يکي از اهالي اين روستا توضيح مي دهد: روستاي ما از اينترنت بي بهره است . براي گرفتن نوبت در کلينيک بيمارستاني بايد 10 هزارتومان کرايه بدهيم تا به نزديک ترين شهرستاني که اينترنت دارد، برويم و بعد هم 2هزارتومان براي گرفتن نوبت ازکافي نت و استفاده از خدمات آن پرداخت کنيم. اين درحالي است که تلفن در اختيار همه مردم هست و در صورت نياز به مراجعه به پزشک و بيمارستان، به آن دسترسي بيشتري دارند. شرمنده مردم هستيم اين مشکلات و معضلات نوبت گيري باعث شده تا بيماران نه تنها مجبور به تحمل درد بيماري باشند بلکه پيش از آن که به بازيافتن سلامتي خود فکر کنند، در حسرت دريافت نوبت گرفتار شوند. وقتي اين گرفتاري مردم را با سخنگوي وزارت بهداشت در ميان گذاشتيم شايد بيشترين پاسخي که از برنامه هاي وزارت بهداشت براي سامان دهي اين وضعيت دريافت کرديم اين بود که « درمورد نوبت دهي در بعضي از بيمارستان ها شرمنده مردم هستيم». ايرج حريرچي البته توضيحات بيشتري هم مي دهد: وضعيت نابسامان نوبت دهي بيمارستاني دو علت دارد. يکي، علت زمينه اي است. به عنوان مثال ما درمانگاهي داريم که پزشک بايد هر روز 20بيمار را ببيند ولي 70-60 بيمار ويزيت مي شوند. اين مسئله از آن رو اتفاق مي افتد که درمانگاه هاي دولتي و تخصصي و فوق تخصصي دولتي کم هستند و قيمت بخش خصوصي هم بالاست و البته بيشتر بيمارستان هاي ما آموزشي هستند و مردم ترجيح مي دهند با توجه به هزينه کمتري که پرداخت مي کنند به اين بيمارستان ها مراجعه کنند. سخنگوي وزارت بهداشت راه حل مشکلات اين بخش را گسترش کلينيک هاي ويژه بيان مي کند و مي افزايد: در تلاش هستيم با افزايش کلينيک ها مشکلات مردم را کاهش دهيم. به تازگي يک کلينيک ويژه در مشکين شهر با پيشرفت فيزيکي 98 درصد احداث شده که خوشبختانه از امکانات و شرايط بسيار مطلوبي برخوردار است به نحوي که به اعتقاد من 90 درصد مطب هاي خصوصي تهران هم کيفيت اين کلينيک را ندارند. کلينيکي هم در اهر احداث شده است ضمن آن که در حال ايجاد 253 کلينيک ديگر هستيم. حريرچي با اشاره به اين که اين مشکل بيشتر شهرهاي بزرگ است، مي گويد: ما زمين نداريم ، وسعمان نمي رسد که زمين بخريم و منابعمان هم اجازه نمي دهد البته به جاهاي مختلفي مراجعه کرده ايم. وي خاطرنشان مي کند: يکسري هم اشکالات خود ماست. ما بهترين روشي که توصيه مي کنيم اين است که نوبت به صورت غيرحضوري از طريق اينترنت، موبايل و تلفن داده شود. اما گاهي زيرساخت نداريم و گاهي هم در برخي استان ها که اين روش ها را اجرا کرده اند پيش آمده که يک نفر نوبت گرفته و نيامده است . از طرفي بعضي از پزشکان ما مسئوليت هاي زيادي برعهده دارند بنابراين، اين ها مشکلاتي است که نمي توان ناديده گرفت.حريرچي تاکيد مي کند: البته اين اشکال کاملا وارد است و بايد تلاش کنيم وضعيت بهتر شود. فقط معطل کردن بيماران در عين حال مشکلات نوبت دهي در بيمارستان ها به نحوي است که به گفته يکي از پزشکان مقيم در يکي از بيمارستان هاي دولتي تهران، تعداد ومراجعات زياد بيماران به خصوص پس از اجراي طرح تحول نظام سلامت و همچنين کمبود جا باعث اين موضوع شده است. رستمي با اشاره به روش هاي مختلف نوبت دهي به صورت تلفني، اينترنتي و حضوري اظهار مي کند: استفاده از اينترنت در تمام مناطق کشور ميسر نيست، علاوه بر آن در روستاها يا مناطق دورتر يا حتي در بين افراد مسن امکان ترويج واستفاده از اين روش مهيا نيست.وي نوبت دهي تلفني را هم نابسامان ارزيابي مي کند ومي افزايد : متاسفانه وضعيت ارتباط تلفني براي دريافت نوبت، جز معطل کردن بيماران اثر ديگري ندارد و آن ها را گرفتار انتظارهاي طولاني مي کند. وي خاطرنشان مي کند: احداث بيمارستان هاي جديد، افزايش تعداد پزشکان متخصص و همچنين راه اندازي کلينيک هاي تخصصي و سامانه ارجاع مي تواند به سروسامان دادن اين وضعيت کمک کند هر چند به نظر مي رسد اين موضوع هنوز دغدغه اصلي مسئولان وزارت بهداشت و درمان نيست.به گفته وي عملياتي شدن طرح کلينيکهاي تخصصي مي تواند نه تنها بخشي از مشکلات نوبت دهي براي ويزيت بيماران را برطرف کند بلکه با ارائه خدمات تخصصي به بيماران از اين طريق، عملا بيماران نيز با آسودگي بيشتري روند درمان خود را مي گذرانند.به هر صورت از زماني که بنا شد تا بيمارستان ها و درمانگاه ها به سامانه نوبت دهي تجهيز شوند قرار بر اين بود که ضمن جلوگيري از پذيرش بيش از حد ظرفيت، از اتلاف وقت مراجعان و بيماران هم جلوگيري شود. اما با توجه به محقق نشدن اين هدف، جاي تعجب است مسئولاني که توانسته اند طرح بزرگي چون طرح تحول نظام سلامت را در کشور پياده کنند، چگونه اکنون از پس اجراي مطلوب طرح سامانه نوبت دهي بر نمي آيند! با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد