قد کشیدن کودکان کار پشت چراغ قرمز زندگی!

فارس/ هنوز نمي‌توان آمار دقيقي از تعداد کودکان کار ارائه کرد؛ يکهزار کودک در مراکز شهرداري و حدود ۴هزار کودک در مراکز بهزيستي نگهداري مي‌شوند اما آمار آنها بيش از سه ميليون نفر هم تخمين زده مي‌شود؛ ثبت هويتي ندارند و هر روز انواع آزارهاي جسمي،جنسي و ورواني آنها را تهديد مي‌کند. براساس مطالعات، رشد فقر بين کودکان کار و خيابان از سال 84 تا 88 رشد صعودي داشته و حتي در اطراف شهرهاي بزرگ و نزديکي هاي پايتخت؛ شاليکاري، پرس‌کاري و زباله گردي در شرايط خطرناک از جمله فعاليت هاي اين کودکان شده است. بيشتر اين کارگران که دختران و پسران 10 تا 15 ساله هستند، در کارگاهها و زمينهاي غيراصولي و غيرايمن کار مي کنند و قصه دردناک اين کودکان به اين جا ختم نمي شود و کودکان 7 يا 8 ساله نيز در کارگاههاي پرس‌کاري لب خط اطراف همين پايتخت خودمان به ازاي 11 ساعت کار فقط 300 هزارتومان دريافت مي کنند، کارگاههايي غيراستاندارد و شديداً آسيب زا که صداي بسيار بلند دستگاه، خطر قطع عضو، هواي آلوده و تنبيه شديد فيزيکي صاحبکار در تمامي اين کارگاهها چاشني امرار معاش اين کودکان شده است يا اينکه دختران و پسران 10 تا 15 ساله، از هفت صبح تا پنج بعد از ظهر در زمين هاي برنج‌کاري غير اصولي اطراف بهشت زهرا با دستمزد روزي 25 هزار تومان کارگري مي‌کنند. الهام فخاري عضو کميته اجتماعي شوراي شهر تهران با اشاره به وضعيت نامناسب زندگي کودکان زباله‌گرد مي گويد: اين کودکان بدون دستکش، در سطل‌هاي زباله مي گردند و به‌دليل انجام اين اقدامات در معرض ابتلا به ايدز، هپاتيت، کزاز، حصبه، سالک پوستي، انگل‌هاي روده‌اي، اسهال خوني، فلج اطفال، زانو درد و کمردرد قرار دارند. ابتلاي 45برابري ايدز در کودکان کار و خيابان به استناد مطالعه اي در سال 90 که روي هزار کودک کار و خيابان انجام گرفت مشخص شد که شيوع ايدز در اين کودکان 4.5 درصد است و ميزان ابتلا به ايدز در کودکان کار و خياباني، 45 برابر ساير افراد جامعه است و اين مي‌تواند زنگ خطر جدي باشد. و پس از آن رئيس مرکز تحقيقات ايدز ايران نيز گفته بود که 4 تا 5 درصد از کودکان کار خيابان به ايدز مبتلا هستند که يک‌سوم آنها 10 تا 14 ساله و دوسوم 15 تا 18 ساله هستند. براساس اين تحقيقات، 72 درصد اين کودکان گفته‌اند دوستانشان سوءمصرف مواد مخدر داشته‌اند و اين نشان مي‌دهد که اين کودکان با مواد مخدر آشنا هستند. 15 درصد اين کودکان نيز اعلام کرده‌اند که خودشان مواد مخدر مصرف کرده‌اند و 4.6 درصدشان هم عنوان کرده‌اند که مواد تزريقي استفاده کرده‌اند. ارائه خدمات پيشگيري از ايدز به 7910 کودک کار و خيابان فريد براتي‌سده رئيس مرکز توسعه، پيشگيري و درمان اعتياد سازمان بهزيستي کشور با اشاره به گزارش مربوط به ارائه خدمات پيشگيري از ايدز به کودکان کار و خيابان و کودکان در معرض آسيب که در محيط‌هاي ناسالم و کارگاه‌هاي زيرزميني کار مي‌کنند، مي‌گويد: اين خدمات به 7910 کودک در سه استان تهران، خراسان رضوي و فارس در 6 ماه نخست سال جاري ارائه شده است که از طريق مراکز ساماندهي کودکان کار و خيابان مانند NGOها و مراکز زير نظر سازمان بهزيستي و گروه پيشگيري از ايدز انجام شده است. وي ادامه مي دهد: از 3743 نفر از اين کودکان آزمايش ايدز گرفته شده فقط آزمايش ايدز 14 نفر از اين کودکان مثبت بوده است که براي انجام آزمايشات بعدي ارجاع داده شدند. همچنين 16 نفر از اين کودکان نيز به بيماري هاي مقاربتي مبتلا بوده‌اند. رئيس مرکز توسعه، پيشگيري و درمان اعتياد سازمان بهزيستي کشور با انتقاد از اين‌که يکي از ضعف‌هاي اين برنامه نبود سازوکار مشخص و دقيق براي پيگيري درمان اين افراد تا مراحل پاياني است مي گويد: براي مثال 14 کودکي که ابتلا به ايدز آنان مشخص و گزارش شده بعد از اين‌که توسط اين مرکز ارجاع شده‌اند، براي ادامه مراحل درمان به مراکز تخصصي مراجعه نکرده‌اند که اين نشان مي‌دهد بايد ساز و کاري براي پيگيري فرآيند پس از تشخيص، پيش‌بيني شود. ميانگين سن شروع روابط جنسي در کودکان کار بر اساس يافته‌هاي پژوهشي سازمان بهزيستي که در سال 92 نيز انجام شده، کودکان 10 ساله بيشترين تعداد کودکان خياباني را تشکيل مي‌دهند. 17.3 درصد کودکان خياباني حداقل يک‌بار در عمر مصرف الکل داشته‌اند. 23 درصد اين کودکان حداقل يک‌بار مواد، الکل يا سيگار مصرف کرده‌ و 6.9 درصد اين کودکان در 6 ‌ماه اخير مصرف داشته‌اند. 21 درصد کودکان هم تجربه «رابطه جنسي» داشته‌اند. ميانگين سن شروع روابط جنسي در دختران 12.5 سال و در پسران 13.7 سال است و 5.4 درصد اين کودکان آزار جنسي را گزارش کرده‌اند و براساس مطالعات انجام شده 32 درصد کودکان کار در معرض آزار جسمي، روحي و جنسي قرار دارند. آمار متفاوت از کودکان کار با وجود تمام اين آمارهاي تکان‌دهنده هنوز نمي توان آمار دقيقي از تعداد کودکان کار ارائه کرد؛يکهزار کودک در مراکز متعلق به شهرداري و سه هزار و 800 کودک نيز در مراکز بهزيستي نگهداري مي شوند و برخي کارشناسان آمار کودکان کار ايران را بيش از سه ميليون نفر تخمين مي زنند که اين رقم براي تهران 20 هزار نفر است، اما به دليل اينکه اغلب کودکان کار هيچ گونه ثبت هويتي ندارند آمار دقيقي در اين زمينه نمي توان ارائه کرد. به گفته استاندار تهران فقط 400 کودک کار در تهران شناسايي شده است و مديرکل بهزيستي استان تهران مي گويد که آمار دقيقي از تعداد کودکان کار و خياباني در تهران وجود ندارد. بنابراين با توجه به شرايط فعلي کودکان کار در ايران و کنوانسيون هاي بين المللي بيش از گذشته بايد به اين مقوله و آسيب اجتماعي پرداخته شود. فخاري عضو شواري شهر معتقد است: بيشترين آسيب متوجه دختراني است که به عنوان کودک کار در خيابان کار مي‌کنند، بنابراين ممکن است با طرح جمع آوري کودکان کار، حتي تعداد ازدواج هاي زير 15 سال دختران به شکل تصاعدي بالا برود. 60درصد کودکان کار به دليل فقر اقتصادي روانه خيابان‌ها مي‌شوند وي ادامه مي دهد: براساس مطالعات انجام شده حدود پنج درصد از پسران و يک درصد از دختران کار داراي سابقه مصرف مواد بوده‌اند و حدود 30 درصد از کودکان خياباني به مدرسه نمي‌روند و شايد علت اصلي افزايش اين کودکان، فقر اقتصادي باشد چون 60 درصد از کودکان خياباني نه به دليل نابساماني وضعيت خانوادگي بلکه به دليل فقر اقتصادي يا بيکاري و اعتياد، بد سرپرستي و ناآگاهي والدين راهي خيابان‌ها مي‌شوند. به گفته کارشناسان رشد فقر در کودکان کار و خيابان از سال 84 تا 88 روند صعودي داشته است. 72 درصد اين کودکان بي سواد و کم‌سواد هستند يا در حد ابتدايي سواد دارند و 17 درصد کودکان کار و خيابان‌ در تهران اصلا مدرسه نرفته‌اند و اين بي سوادي و کم‌سوادي در فرايند زندگي اين افراد تاثير سوء دارد. حبيب‌اله فريد معاون اجتماعي سازمان بهزيستي کشور نيز معتقد است: 70 درصد از کودکان متکدي در تهران غيرايراني و غيرمجازند به همين دليل قدري بايد سيستمي به موضوع نگاه کنيم. اين اوضاع کنترل نمي‌شود مگر اينکه اين کودکان سروسامان بگيرند. همين امروز يک کودک به راحتي مي‌تواند از کشور خود به تهران بيايد. سوالم اين است اگر اين کودک حامل ويروس فلج اطفال باشد چون در کشورهايشان کنترل خاصي نيست چه کسي پاسخگوست در حالي که نظام سلامت در کشور اينقدر هزينه کرده است. پس بايد جنبه‌هاي امنيتي و سلامت را هم ببينيم. وي مي گويد: اين نگراني وجود دارد که کودکان از سطح خيابان به کارگاه‌هاي زيرزميني و مکان‌هايي آورده شوند که قابل مشاهده و دسترس نباشند در نتيجه خطرات بيشتري آنها را تهديد کند. چند سال پيش مطالعه‌اي را در 10 تا 15 کشور دنيا انجام داديم و در ايران نشان داد که 94 درصد اين کودکان با خانواده خود زندگي مي‌کنند و طبق آخرين آمار فقط والدين 5 تا 8 خانواده از کودکان غيرايراني شناسايي نشدند بقيه خانواده‌هايشان براي گرفتن فرزندشان ‌آمدند و حکم قاضي هم داشتند. به همين دليل است که مي‌گويم توانمندي کودکان در کنار خانواده اهميت دارد.به همين دليل مراکز حمايتي کودک و خانواده را در 17 نقطه از تهران و 50 نقطه در کشور راه‌اندازي کرده‌ايم. فريد ادامه مي‌دهد: سودي که اين کودکان در خيابان‌ها مي‌برند در کارگاه‌ها نمي‌برند، شايد روزي 5 تا 10 هزار تومان در کارگاه‌ها عايدشان شود، اما در خيابان‌ها 70 تا 100 هزار تومان روزانه درآمد دارند. از طرفي وزارت کار هم بايد بر روي اين کارگاه‌هايي که تابلو ندارند و زيرزميني هستند نظارت بيشتري کند، برخي از خانه‌ها وجود دارد که کودکان تا 12 ساعت در يک جاي نمور و غيراستاندارد روي دار قالي کار مي‌کنند تازه اين بهترين حالتش است. راه حل يا پاک کردن مساله حرف آخر؛ از 20 سال پيش تاکنون طرح هاي جمع آوري کودکان از خيابان ها و معابر از 30 بار هم بيشتر اجرا شده اما مساله حل نشده است. بهتر است به جاي حذف کودکان از خيابان و انتقال آنان به مراکز دربسته دولتي، رويکرد ايجاد اعتماد در کودکان با افزايش توانمندسازي و ارتقاي مهارت هاي اجتماعي در کنار حمايت هاي درماني، مشاوره اي و تغذيه اي در پيش گرفته شود و نه فقط شهرداري و بهزيستي بلکه نهادهاي مردم نهاد و سازمانهاي دولتي ديگر نيز پاي کار بيايند و در مهار، کنترل و کاهش آسيبهاي اجتماعي و ارتقاي سلامت اجتماعي کودکان کار و خيابان قدم‌هاي مثبتي بردارند. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar