زنان دست بزن پیدا کردند!
صبح نو/ زمانه عوض شده است، اگر تا همين ديروز مراجعين به سازمان پزشکي قانوني و شکايت از آزار و اذيت همسران را خانمها تشکيل ميدادند. امروز، مردان هم با صورت کبود و دست و پاي شکسته به پزشکي قانوني شکايت ميکنند. آمارها از افزايش 8/5 مراجعين به همسرآزاري در سال گذشته ميگويد. نکته قابلتامل درباره مردآزاري هم همين است. بهطور خاص، مراجعه مردان براي همسرآزاري، 7درصد نيست به سال قبلش، افزايش پيدا کرده است. طبق آمار سازمان پزشکي قانوني کشور درمجموع، 81هزارو729 نفر در سال 96، مراجعه کردهاند. از اين تعداد، 77059 نفرشان زن و 4670 نفر هم مرد هستند. طبق همين آمار در سال 95، حدود 3000 مرد به اين سازمان براي اعلام خشونت توسط همسران خود مراجعه کرده بودند. آزار روحي مردان بيشتر است دکتر اميرحسين جلالي روانپزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکي ايران در گفتوگو با صبح نو با اشاره به افزايش آمار مردآزاري توضيح ميدهد: «در برخي از پژوهشهايي که در سالهاي گذشته درباره خشونت خانگي انجام شده، چند يافته قابلتوجه است. يکي از آنها کاهش خشونت فيزيکي و افزايش خشونت رواني بهخصوص در مناطق شهري و شهرهاي بزرگ و ديگري افزايش آمار مردآزاري است.» جلالي درباره دلايل افزايش اين آمار عنوان ميکند: «شايد در گذشته خشونت عليه مردان وجود داشته باشد، اما امروز به نظر ميرسد که بهتر دراينباره گزارش ميشود. اين نشان ميدهد که افراد تمايل بيشتري دارند تا درباره اين مساله صحبت کنند. زماني که خشونت فيزيکي مدنظر باشد، مردها بيشتر عامل خشونت فيزيکي هستند.» درباره خشونت رواني، اما تفاوتي بين زن و مرد وجود ندارد. اين مساله درباره زنان بيشتر است: «در بسياري از موارد، خشونت منفعل رواني زن باعث چرخه خشونت است. يکي از عوامل شناسايي اين چرخه شناسايي همين منشاست. الگوي خشونت مردانه در کشور در حال کاهش است و الگو به زنانه، مردانه تغيير کرده است.» او تاکيد ميکند: «اينکه حالا ديگر الگوي خشونت جنسيتي وجود ندارد و هر دو طرف اين کار را انجام ميدهند، بخشي از دليلش اين است که خانمها انفعال کمتري نشان ميدهند و دست به اقدام ميزنند.» آمار خشونت رواني آقايان از خشونت جسمي آنها بيشتر است: «البته مطالعات خشونت رواني عليه خانمها دقيقتر است، درباره خشونت رواني آقايان دستهبندي دقيقي انجام نشده است، اما برخي از اين خشونتها را ميتوان مشترک عنوان کرد. اين که زني اجازه ندهد تا همسرش، با دوستان يا خانوادهاش ارتباط داشته باشد، خشونت رواني است.» استاد دانشگاه ايران تاکيد ميکند: «خشونت رواني افزايش پيدا کرده است و عارضه خشونت رواني کمتر از خشونت فيزيکي نيست. حتي شايد به دلايلي بدتر هم باشد.» خشونتهاي رواني پنهان هستند و شايد سالها نتوان برايش کاري کرد. دکتر عزيزالله تاجيک اسماعيلي، روانشناس و عضو هيات علمي دانشگاه خوارزمي، در گفتوگو با صبحنو دليل پديده مردآزاري را ريشه تاريخي فمينيسم و تبليغاتش ميداند: «چندين دهه است که در جوامع مختلف تبليغاتي درباره فمينيسم و فمينيستي شدن افراد شده است. ابزارهايي هم در تبليغات اين تبعيض جنسيتي وجود داشته است.» نقش اجتماعي زنان هم باعث افزايش اين آمار شده است؛ اما اين همسرآزاري از سوي زنان به مردان، آثار اجتماعي و خانوادگي زيادي را هم دارد: «يکي از مشکلاتي که ممکن است اين آزار ايجاد کند، اختلال در هويت جنسي مرد و زن است. روابط پدر و فرزندي يا روابط خواهر و برادري نقشهايي را در خانواده تعريف ميکند.» مردآزاري اما جايگاه مردان را دچار اختلال ميکند: «از بين بردن نقش مردان در خانواده يکي از اين تلفات است. بههمريختگي اجتماعي و رواني يا جابهجايي نقشها مجموع اتفاقي است که ميافتد. ازهمگسيختگي هويتي، از تاثيرات ديگر پديده است. از زن نبايد انتظار داشت که منطقي و خشک رفتار کند. اين جزيي از طبيعتش نيست. او عاطفي است. مرد هم بايد در شرايط حساس فشارهاي خانواده را تحمل کند. امروز نقشها و هويت مرد و زن تغيير کرده است.» خانواده بههمريخته هم جامعه بههمريخته ايجاد خواهد کرد. خشونت مردان نگرانکننده نيست دکتر محمدرضا ايماني، کارشناس اجتماعي در گفتوگويي با اشاره به افزايش خشونت در جامعه ايراني، درباره افزايش آمار مردآزاري در کشور توضيح ميدهد: «خشونت در جامعه ما هميشه وجود داشته است. الگوي خشونت در جامعه ما البته اندکي تغيير کرده است. در نزاعها و دعواهاي خانوادگي، اين خشونت افزايش چشمگيري دارد که منشا گرفته از وضعيت اجتماعي جامعه، اقتصادي و روحي و رواني جامعه است.» ايماني يکي از دلايل افزايش خشونت عليه آقايان را تغيير نقش خانمها در جامعه ميداند: «يکي از دلايل، تغيير نقش خانمها در جامعه است. خانمها در جامعه کار ميکنند. استرسها، نگرانيها، پرخاشها و مسائل مختلف ديگر در روحيات و رفتارشان بروز پيدا ميکند.» او البته تاکيد ميکند: «ميزان خشونتي که از طرف آقايان، گزارش شده، حد نگرانکنندهاي نيست اما اين خشونت در مناطق مختلف و در الگوهاي زندگي متفاوت، متغير است.» ايماني معتقد است که مردسالاري در جامعه ايراني از بين نرفته است: «غالب نگاه جامعه ما مردسالارانه است. نگاهي که نسبت به خانمها در جامعه است، خانمها هم اين نگاه را با سبک پوشش و رفتارشان نشان ميدهند. اينها همه متناسب با يک جامعه مردسالارانه است.» ايماني درباره تغيير نگاه مردان امروز جامعه ايراني هم ميگويد: «مردهاي امروز در عرصه زندگي تعامل بيشتري با همسرانشان دارند. رفاه و آسايش بيشتري را برايشان ايجاد کردهاند. ميشود گفت که بخشي از اين اتفاق درنتيجه اين رفتار است. يک زماني بود که خانم در خانه مينشست، اجازه تحصيل نداشت. روابط محدودي داشت و تحت سيطره مرد بود. اينها تغيير کرده و متناسب با آن هم نگرشها تغيير کرده است.» اين جامعه ايراني است که ساخته شده و نتايج آن از نظر آسيبشناسي اجتماعي، وجود چنين رفتارهايي خواهد بود: «اين موضوع تنها مربوط به ايران نيست. در برخي از کشورهاي دنيا هم اين موضوع وجود دارد. خانمها چمدان مرد را بيرون خانه ميگذارند و در را به رويش ميبندند. اين مقتضاي جامعهاي است که در آن زندگي ميکنيم.» در جامعه مدرن امروزي زن، همپاي مرد تحصيل و کار ميکند و حضور گستردهاي دارد. بهتبع آن نميايستد مردي به او زور بگويد: «اگر در خانهاي نزاعي شکل بگيرد، آنها رفتار متقابلي خواهند داشت. زنان در جامعه سختکوشي و تلاش بيشتري دارند و در مقابله با موضوعات ديگر ممکن است، پرخاشگري يا اعتراض شديدتري داشته باشند.» ايماني معتقد است که اين رفتار و افزايش آمار طبيعي است: «اين برآيند رفتارهايي است که تابهحال داشتهايم و اين دور از انتظار نيست. بخشي از رفتار خانمها نسبت به آقايان به الگوهاي تربيتي و بخشي ديگر هم به الگوهاي اجتماعي برميگردد. زن آفريده شده است تا نقش مادري و همسري داشته باشد. الگوي رفتاري خانمها نشان ميدهد که بايد در رفاه و آرامش باشند. آنها اما وارد يک محيط مردانه ميشوند و کار ميکنند. اين قاعدتاً باعث ميشود تا رفتارهاي آنها هم مردانه شود.» چطور بايد اين الگوي رفتاري را تغيير داد؟ «بايد به فضايي که ساختهايم برگرديم. بايد نقشها را تعيين کنيم. براي زنها بايد مسووليت اجتماعي متناسب با خصوصيات رفتاري و روحياتشان بدهيم. ضمن اينکه بايد بدانيم چطور از آنها مراقبت کنيم. کار کردن آقايان در 7 يا 8 ساعت، با کار کردن خانمها در اين زمان متفاوت است. همه اينها روي خانمها تاثير ميگذارد.» به نظر ميرسد که تغيير سبک زندگي و شهرنشيني تلفاتي در تغيير نقشهاي زنان و مردان هم دارد. آمار بالاي همسرآزاري در کلانشهرهاي تهران و اصفهان هم همين را به اثبات ميرساند. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar